Triệu chứng nghe tiếng nói trong đầu nguyên nhân và cách điều trị

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

2. Biểu hiện của ảo thanh

Nội dung của ảo thanh rất khác nhau ở mỗi người. Thông thường, ảo thanh có nội dung tiêu cực và độc địa. Ảo thanh vang lên với giọng điệu xúc phạm hoặc đưa ra những mệnh lệnh sai khiến bệnh nhân thực hiện những hành vi xấu. Nội dung tiêu cực của ảo thanh khiến bệnh nhân rất đau khổ.

Đôi khi ảo thanh sẽ ra mệnh lệnh trực tiếp cho người nghe. Đây còn gọi là ảo thanh mệnh lệnh. Ảo thanh bình phẩm cũng thường gặp, người nghe thấy giọng nói liên tục chỉ trích họ, thậm chí nhạo báng và phê phán họ một cách thô bạo. Ảo thanh này có thể xuất hiện từng lúc hoặc xuất hiện liên tục trong ngày và bình phẩm về mọi hành động và suy nghĩ nhỏ nhặt của bệnh nhân. Nội dung chỉ trích có thể về vấn đề riêng tư và bệnh nhân có thể ngại kể lại những điều mình nghe thấy cho người khác.

Những ảo thanh bình phẩm hoặc bàn luận về hành vi của bệnh nhân và nói chuyện về bệnh nhân như một người thứ ba được cho là triệu chứng hàng đầu và điển hình của tâm thần phân liệt. Các nghiên cứu cho thấy khoảng phân nửa bệnh nhân tâm thần phân liệt trải qua những triệu chứng này.

Cũng có nhiều bệnh nhân có ảo thanh không lời, như nghe thấy tiếng nhạc, tiếng gõ, hoặc tiếng của động vật; tuy nhiên ảo thanh dạng này ít được chú ý trong các nghiên cứu. Một dạng ảo thanh khác là ảo thanh cơ năng, nghĩa là người nghe nghe thấy ảo thanh qua một tiếng động thật sự khác (ví dụ, một người nghe thấy ảo thanh chỉ khi anh ta nghe thấy tiếng động cơ xe chạy).

Ảo thanh, nghe tiếng nói trong đầu có thể đánh gục hoàn toàn lòng tự tôn của người nghe. Đây là một điểm mấu chốt cho bác sĩ và nhân viên y tế. Cần nhận thấy rằng bệnh nhân có ảo thanh bình phẩm đang ở trong tình trạng liên tục bị hành hạ về cả tâm thần và cảm xúc, và bất cứ điều nào bạn có thể làm để giúp cũng cố lại lòng tự trọng của họ sẽ giúp họ cảm thấy đỡ hơn và hiểu được tình trạng bệnh của mình.

Ảo thanh còn có thể trở thành là một “kẻ lừa đảo” nguy hiểm. Ví dụ, có một thanh niên bị tâm thần phân liệt đã nghe thấy ảo thanh nói rằng anh ta chỉ có thể kết thúc ảo thanh nếu anh ta nhảy lầu qua cửa sổ. Và anh ta đã làm theo lời đó.

Bên cạnh những ảo thanh có nội dung tiêu cực, một phần lớn ảo thanh nghe khá dễ chịu và tích cực, và thậm chí một số người sau khi được điều trị cho ảo thanh mất đi, họ cảm thấy buồn và mất mát.

Nội dung của ảo thanh có thể là:

Nghe thấy có người gọi tên mình trong khi xung quanh thật sự không có ai cả
Nghe thấy ảo thanh khi đang chìm vào giấc ngủ
Nghe thấy tiếng nói trong đầu
Nghe thấy ảo thanh xuất phát từ bên ngoài và nghe bằng tai như những âm thanh thật sự
Cảm thấy như bạn có thể nghe thấy suy nghĩ của người khác hoặc như những người khác có thể nghe thấy suy nghĩ của bạn
Nghe thấy giọng nói dữ tợn và đe dọa sai khiến bạn làm những điều nguy hiểm và xấu xa, hoặc cố gắng điều khiển bạn
Nghe thấy ảo thanh với giọng nói rất thân thiện nhưng lại động viên bạn làm những việc không tốt cho bản thân
Nghe thấy ảo thanh với giọng điệu lịch sự, nâng đỡ hoặc ảo thanh giúp đỡ bạn
Nghe thấy nhiều hơn một giọng nói và chúng có thể đang nói chuyện hoặc cãi vả với nhau.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

3. Nguyên nhân gây ra ảo thanh

Ngày nay đã có bằng chứng cho thấy một số người tuy tình trạng tâm thần khỏe mạnh nhưng vẫn có thể nghe thấy ảo thanh vài lần trong đời, và đây thường là những giọng nói trung tình hoặc thân thiện. Vẫn còn nhiều bằng chứng được báo cáo cho trường hợp này và con số ước tính số người nghe thấy ảo thanh ở các nơi thay đổi rất đáng kể. Cũng có nhiều trường hợp được báo cáo có ảo thanh ở những người vừa có người thân qua đời và họ vẫn tiếp tục nghe thấy tiếng của người thân họ. Tương tự, trong một số nền văn hóa, hiện tượng nghe thấy ảo thanh còn được chấp nhận và thậm chí được cho là một hiện tượng kì diệu trong các tôn giáo.

Ảo thanh cũng có thể là di chứng của nhiều bệnh thể lí khác như bị chấn thương đầu và một số bệnh nhiễm trùng. Vì vậy bác sĩ cần loại bỏ các chẩn đoán này trước khi tiến hành chẩn đoán các bệnh tâm thần.

Trong các bệnh tâm thần, triệu chứng thường gặp nhất chính là nghe thấy ảo thanh bình phẩm gây xúc phạm, nhạo báng và quấy rối bệnh nhân. Triệu chứng ảo thanh còn dấu chỉ cho nhiều bệnh tâm thần khác như rối loạn lưỡng cực, rối loạn phân liệt cảm xúc hay bệnh trầm cảm nặng có triệu chứng loạn thần. Một điều thú vị là một người điếc bẩm sinh, sau này khi phát triển bệnh tâm thần phân liệt lại có thể nghe thấy âm thanh trong đầu họ!

Trong nhiều trường hợp khi không đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán tâm thần phân liệt, triệu chứng ảo thanh nên được chú ý kĩ do đã có nghiên cứu cho thấy những người nghe thấy ảo thanh có nguy cơ thực hiện hành vi tự tử cao gấp đôi trong dấn số chung.

Một số nguyên nhân có thể gây nên ảo thanh:

Bệnh tâm thần
Rượu và ma túy
Bệnh sa sút trí tuệ (điển hình là Alzheimer)
U não
Động kinh
Điếc
Sốt cao, nhiễm trùng
Stress nặng
Đau đầu migraine
Bệnh Parkinson
Tác dụng phụ của thuốc
Rối loạn giấc ngủ
Bệnh tuyến giáp
Bệnh ù tai

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

4. Tác hại của ảo thanh

Vì sao ảo thanh lại quá quyền lực như vậy? Vì sao ảo thanh có thể khiến người nghe thực hiện những điều vô lí, kì lạ và thậm chí là nguy hiểm, và tại sao chúng lại gây nên đau khổ như vậy? Câu trả lời đó là, chúng biết rõ bạn từ bên trong. Vì ảo thanh xuất phát từ bệnh nhân, chúng rất thấu hiểu những suy nghĩ của bạn. Chúng hiểu được những điểm mạnh và điểm yếu, tất cả các nỗi sợ và sự ghen tức thầm kín của bạn. Chúng biết được những điều bạn yêu quý và quan tâm chăm sóc, và chúng tấn công vào những điểm nhạy cảm của bạn để làm bạn đau khổ. Ví dụ, một người có thể có ảo thanh sai khiến họ hãm hại các thành viên trong gia đình của họ mà họ rất yêu quý. Ảo thanh có thể sai bảo họ bỏ học, bỏ các thú vui, bỏ công việc của họ. Ảo thanh có thể khiến họ tự làm hại mình bằng nhiều cách đau đớn.

Một lí do nữa khiến ảo thanh trở nên nguy hiểm là vi không thể hoặc rất khó điều khiển ảo thanh, và cũng không có cách nào trốn khỏi chúng, đến nỗi bệnh nhân phải khuất phục nó. Thậm chí đến mức độ có bệnh nhân bắt đầu chờ đợi những mệnh lệnh từ ảo thanh, hoặc họ thực hiện trước những điều họ nghĩ ảo thanh sẽ sai bảo họ làm. Ảo thanh khiến người nghe đau khổ vì họ không thể tự điều khiển suy nghĩ của mình nhưng lại bị một thế lực nào đó điều khiển, chi phối.

Ảo thanh có thể kết hợp với hoang tưởng (những điều bệnh nhân tin chắc là thật nhưng thực chất là sai lầm) hướng suy nghĩ của bệnh nhân về một tình huống cụ thể. Ví dụ, ảo thanh khiến người nghe tưởng rằng ảo thanh đó chính là từ thượng đế, từ các thiên thần, hoặc từ một vị thánh nhân. Điều này còn được củng cố hơn nên bệnh nhân là một tín đồ của một tôn giáo hoặc tin vào những việc siêu nhiên. Việc này khiến ảo thanh có khả năng sai khiến như đã nói.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

5. Nhận biết một người đang bị ảo thanh

Thông thường người nghe thấy ảo thanh không nói chuyện với ảo thanh của mình một cách công khai, nhưng họ sẽ nói chuyện khi vào một phòng kín. Những người khác có thể nói chuyện với ảo thanh bất chấp xung quanh họ đang có nhiều người hoặc bất kì ở đâu. Khi họ đang đối thoại với ảo thanh, bạn có thể khó khiến họ tập trung để nói chuyện với họ.

Có nhiều trường hợp người nghe thấy ảo thanh có thể nói chuyện thành lời với nó khi thật sự không có ai ở chung quanh họ. Những cuộc trò chuyện như vậy có thể trở nên khá sôi nổi: họ có thể tranh luận với ảo thanh hoặc la mắng nó. Đôi khi họ có thể cười lớn thành tiếng hoặc mỉm cười mà không có lý do rõ ràng, hoặc trở nên lo lắng, tức giận hoặc hét lên trong đau khổ.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

6. Điều gì khiến triệu chứng ảo thanh trầm trọng thêm

Một số nghiên cứu phát hiện thấy khi bệnh nhân tâm thần phân liệt dùng rượu hoặc ma túy, triệu chứng ảo thanh sẽ trở nên xấu đi. Cùng với các triệu chứng tâm thần khác, ảo thanh có thể xấu đi khi người nghe đang gặp phải áp lực về cảm xúc và tâm thần. Tuy nhiên, thuốc chống loạn thần rất hữu hiệu trong việc điều trị triệu chứng ảo thanh, liệu pháp trò chuyện và các nhóm hỗ trợ cũng rất hữu hiệu khi thuốc ít có tác dụng.

7. Điều trị ảo thanh

Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân thực sự gây nên ảo thanh. Khi bạn và bác sĩ kiểm soát được nguyên căn thật sự, ảo thanh sẽ biến mất hoặc ít nhất là không xảy ra quá thường xuyên. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể hạ thấp liều thuốc của bạn, hoặc việc điều trị có thể phức tạp hơn với thuốc và nhiều liệu pháp trị liệu khác để đạt được hiệu quả.

_____________________________