Cách giao tiếp an toàn và hiệu quả với người đang trong cơn ảo giác

Ảo giác là một trải nghiệm cảm giác mà không có kích thích thực tế nào tồn tại, có thể xuất hiện ở nhiều dạng như nghe thấy tiếng nói không có thật, nhìn thấy hình ảnh không tồn tại, hoặc cảm giác bị chạm vào dù không có ai ở đó. Đây không chỉ là hiện tượng tâm lý thoáng qua mà còn là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như tâm thần phân liệt, rối loạn cảm xúc lưỡng cực, sa sút trí tuệ, hoặc trầm cảm nặng có kèm loạn thần. Trong lúc ảo giác xảy ra, người bệnh thường khó phân biệt giữa thực tế và tưởng tượng, dẫn đến sợ hãi, hoang tưởng, hoặc phản ứng phòng vệ mạnh mẽ. Việc giao tiếp sai cách có thể khiến người bệnh cảm thấy bị đe dọa, làm tăng nguy cơ bùng phát hành vi nguy hiểm. Ngược lại, nếu áp dụng đúng kỹ thuật giao tiếp, bạn có thể giúp họ giảm bớt căng thẳng, cảm thấy được thấu hiểu, và dễ dàng hợp tác hơn. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những nguyên tắc và kỹ năng giao tiếp an toàn, đồng thời giới thiệu các dịch vụ can thiệp kịp thời của Hello Doctor – nơi cung cấp giải pháp điều trị kết hợp giữa y học hiện đại và chăm sóc tâm lý cá nhân hóa.

1. Giữ bình tĩnh và kiểm soát cảm xúc của chính mình
2. Đảm bảo môi trường an toàn
3. Nghe và xác nhận cảm xúc, không tranh cãi về nội dung ảo giác
4. Giao tiếp bằng lời nói chậm rãi, rõ ràng và đơn giản
5. Tránh tiếp xúc quá gần hoặc động tác đột ngột
6. Hướng người bệnh vào thực tế một cách nhẹ nhàng
7. Khi nào cần hỗ trợ y tế khẩn cấp và dịch vụ tại Hello Doctor

_____________________________

    HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

BÁC SĨ TƯ VẤN QUA ĐIỆN THOẠI: 19001246

Tư vấn qua FACEBOOK: CLICK LINK

Tư vấn qua ZALO

Trị liệu TMS tại Hello Doctor

App quản lí cảm xúc

_____________________________

1. Giữ bình tĩnh và kiểm soát cảm xúc của chính mình

Đây là nguyên tắc nền tảng khi tiếp xúc với người đang trong cơn ảo giác. Bạn cần nhận thức rõ rằng trạng thái tâm lý của mình sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phản ứng của họ. Nếu bạn thể hiện sự lo sợ, tức giận hoặc bối rối, người bệnh có thể diễn giải đó là mối đe dọa, khiến họ phòng vệ hoặc tấn công. Vì vậy, hãy bắt đầu bằng việc điều chỉnh nhịp thở – hít sâu, thở chậm để giảm nhịp tim và giữ giọng nói ổn định. Ngôn ngữ cơ thể cũng đóng vai trò quan trọng: đứng thẳng nhưng thư giãn, không khoanh tay hay chống nạnh, tránh nhìn chằm chằm quá lâu nhưng vẫn duy trì sự quan tâm trong ánh mắt.

Việc kiểm soát cảm xúc không chỉ giúp bạn an toàn mà còn tạo hiệu ứng “gương” khiến người bệnh cảm nhận sự bình tĩnh và dần hòa nhịp với năng lượng ổn định đó. Trong nhiều trường hợp, chỉ riêng việc bạn duy trì sự điềm tĩnh đã giúp họ giảm một phần áp lực và mở lòng hơn để hợp tác. Nếu bạn cảm thấy quá căng thẳng, hãy tìm người hỗ trợ hoặc rút ra ngoài vài phút để lấy lại bình tĩnh trước khi quay lại. Hãy nhớ rằng sự điềm tĩnh không có nghĩa là vô cảm; bạn vẫn có thể biểu lộ sự quan tâm và đồng cảm thông qua giọng nói nhẹ nhàng và cử chỉ ấm áp.

Ngoài ra, nếu bạn là người chăm sóc lâu dài, việc trang bị kỹ năng quản lý căng thẳng, hiểu biết về các dấu hiệu cảnh báo khủng hoảng và tham gia các buổi huấn luyện ngắn sẽ rất có ích. Việc học trước các tình huống giả lập giúp bạn phản xạ tốt hơn khi gặp sự cố thực tế. Nếu thấy tình huống bắt đầu vượt quá khả năng kiểm soát của mình, đừng ngần ngại yêu cầu hỗ trợ chuyên môn ngay lập tức.

2. Đảm bảo môi trường an toàn

Một không gian an toàn là điều kiện tiên quyết để quá trình hỗ trợ diễn ra suôn sẻ. Ngay khi nhận thấy người bệnh đang trải qua ảo giác, bạn nên quan sát nhanh môi trường xung quanh để loại bỏ các yếu tố nguy hiểm tiềm tàng: dao, kéo, gậy, vật dễ vỡ, dây điện hở, hoặc các vật có thể bị sử dụng làm vũ khí. Đồng thời, hãy giảm bớt các kích thích giác quan: tắt nhạc lớn, đóng bớt cửa sổ nếu ngoài trời ồn ào, hoặc điều chỉnh ánh sáng dịu hơn.

Không gian càng yên tĩnh, càng dễ giúp người bệnh tập trung vào lời bạn nói thay vì bị phân tán bởi âm thanh hay hình ảnh khác. Nếu ở nơi công cộng, cố gắng di chuyển đến khu vực ít người qua lại để giảm áp lực xã hội. Hạn chế số người có mặt để tránh gây quá tải giác quan và khiến người bệnh cảm thấy bị phán xét. Trong trường hợp bạn không thể dịch chuyển người bệnh, hãy bảo người xung quanh giữ khoảng cách và tạo không gian trống xung quanh.

Trong gia đình, việc chuẩn bị một "góc an toàn" có thể là giải pháp hữu ích: một căn phòng nhỏ, thoáng khí, ít đồ đạc, có những vật an ủi như chăn, gối, hoặc đồ vật thân quen. Luôn có sẵn số liên hệ khẩn cấp và thông tin y tế quan trọng của người bệnh để tiện gọi khi cần. Chuẩn bị trước sẽ giúp rút ngắn thời gian ứng phó và giảm rủi ro khi sự cố xảy ra.

3. Nghe và xác nhận cảm xúc, không tranh cãi về nội dung ảo giác

Điều mà nhiều người thân hoặc người hỗ trợ hay mắc phải là cố gắng “lý giải” để thuyết phục người bệnh rằng ảo giác của họ là sai. Thực tế, trong thời điểm đó, hệ thống nhận thức của họ đang bị chi phối mạnh bởi những trải nghiệm cảm giác sai lệch, nên việc tranh cãi sẽ chỉ khiến họ mất niềm tin hoặc cảm thấy bị xúc phạm. Thay vì phủ nhận, bạn hãy tập trung phản ánh lại cảm xúc mà họ đang trải qua.

Ví dụ, nếu họ nói “Có người đang theo dõi tôi”, bạn có thể phản hồi: “Mình thấy điều đó khiến bạn rất lo sợ, đúng không?”. Câu nói này vừa xác nhận cảm xúc, vừa mở ra cơ hội để họ chia sẻ thêm, đồng thời giảm căng thẳng vì cảm thấy được thấu hiểu. Lắng nghe chủ động, gật đầu, sử dụng những từ ngữ đồng cảm như “Mình hiểu”, “Điều đó chắc khó chịu lắm” sẽ giúp củng cố mối liên kết, từ đó bạn có thể dẫn dắt họ đến những phản ứng hợp lý hơn.

Trong quá trình lắng nghe, tránh hỏi quá nhiều câu “tại sao” hoặc thúc ép họ kể lại chi tiết ảo giác, vì điều này có thể khiến họ tái kích hoạt trải nghiệm. Thay vào đó, hãy ưu tiên những câu hỏi mở nhẹ nhàng mang tính đánh giá cảm xúc và nhu cầu an toàn: “Bạn có cảm thấy muốn ở yên một mình không?” hoặc “Bạn có cần mình ở cạnh bên không?”. Những câu hỏi này vừa tôn trọng quyền riêng tư vừa giúp bạn đánh giá mức độ cần can thiệp thêm.

_____________________________

    HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

BÁC SĨ TƯ VẤN QUA ĐIỆN THOẠI: 19001246

Tư vấn qua FACEBOOK: CLICK LINK

Tư vấn qua ZALO

Trị liệu TMS tại Hello Doctor

App quản lí cảm xúc

_____________________________

4. Giao tiếp bằng lời nói chậm rãi, rõ ràng và đơn giản

Người đang ảo giác thường bị giảm khả năng tập trung, xử lý thông tin và ghi nhớ ngắn hạn. Nếu bạn nói nhanh hoặc dùng câu phức tạp, họ có thể hiểu sai hoặc bỏ sót thông tin quan trọng. Vì vậy, hãy chọn từ ngữ đơn giản, câu ngắn gọn và tránh ẩn dụ khó hiểu. Giọng nói cần rõ ràng, tốc độ chậm hơn bình thường và âm lượng vừa phải.

Khi muốn họ làm điều gì, hãy đưa ra hướng dẫn từng bước, không dồn nhiều thông tin cùng lúc. Giữa mỗi câu, nên dừng lại vài giây để họ kịp tiếp nhận. Ngoài lời nói, hãy kết hợp với cử chỉ minh họa nhẹ nhàng để hỗ trợ hiểu. Một kỹ thuật hữu ích là “nói – dừng – kiểm tra”, nghĩa là bạn nói thông tin, dừng lại, rồi hỏi xem họ có hiểu hoặc đồng ý không.

Ngoài ra, tránh dùng các câu mệnh lệnh cứng nhắc hoặc giọng điệu hù dọa. Thay vào đó, dùng lời mời hoặc đề nghị mang tính lựa chọn: “Bạn có muốn ngồi xuống một lát không?” hay “Mình có thể lấy cho bạn một cốc nước nếu bạn muốn”. Cách này giúp người bệnh cảm thấy có quyền kiểm soát và sẵn sàng hợp tác hơn với bạn.

5. Tránh tiếp xúc quá gần hoặc động tác đột ngột

Không gian cá nhân là yếu tố quan trọng khi giao tiếp với người đang trải qua ảo giác. Đứng hoặc ngồi quá gần có thể bị họ cảm nhận như một hành động xâm phạm, đặc biệt nếu ảo giác của họ liên quan đến việc bị đe dọa hoặc tấn công. Hãy giữ khoảng cách ít nhất một sải tay, đảm bảo bạn đủ gần để hỗ trợ nếu cần nhưng vẫn đủ xa để họ cảm thấy an toàn.

Khi cần di chuyển, hãy làm chậm rãi, tránh thay đổi vị trí đột ngột. Nếu muốn chạm vào họ, phải báo trước và chỉ làm khi thật sự cần thiết. Các động tác tay nên mềm mại, tránh vung tay mạnh hoặc chỉ trỏ vào mặt họ. Sự tôn trọng khoảng cách vật lý không chỉ giúp giảm nguy cơ phản ứng tiêu cực mà còn thể hiện sự lịch sự và đồng cảm, góp phần xây dựng lòng tin.

Ngoài ra, hãy chú ý đến tín hiệu phi ngôn ngữ của họ: nếu họ co rúm người, né tránh ánh mắt hoặc đưa tay lên che mặt, đó có thể là dấu hiệu họ cảm thấy bị đe dọa và bạn nên lùi lại. Việc đọc đúng các tín hiệu này giúp bạn điều chỉnh hành vi kịp thời và tránh làm tình huống leo thang.

6. Hướng người bệnh vào thực tế một cách nhẹ nhàng

Việc kéo người bệnh trở lại thực tại cần được thực hiện khéo léo và gián tiếp. Thay vì phủ nhận trải nghiệm của họ, bạn có thể mời họ tham gia vào một hoạt động hiện tại, như uống một cốc nước, đi dạo, nghe nhạc, hoặc trò chuyện về một kỷ niệm tích cực. Sử dụng các yếu tố giác quan thực tế như mùi hương từ tinh dầu, cảm giác ấm khi cầm một tách trà, hoặc hình ảnh quen thuộc từ album ảnh gia đình sẽ giúp họ neo lại trong hiện tại.

Bạn cũng có thể đặt câu hỏi nhẹ nhàng liên quan đến bối cảnh thực tế: “Bạn có muốn ngồi ở đây với mình thêm một lúc không?” hoặc “Mình cùng ra ban công hít thở không khí nhé?”. Mục tiêu là giúp họ tạm rời khỏi nội dung ảo giác và kết nối lại với môi trường xung quanh, nhưng không làm họ cảm thấy bị ép buộc hoặc bị phủ nhận.

Trong một số trường hợp, kỹ thuật tiện ích như đưa ra các lựa chọn đơn giản (ví dụ: “Bạn muốn ngồi hay đứng?”) hoặc dùng đồ vật quen thuộc (một chiếc chăn, một con thú nhồi bông) có thể giúp họ cảm thấy an toàn hơn. Hãy kiên nhẫn; quá trình này có thể mất thời gian và đòi hỏi sự lặp lại nhẹ nhàng trước khi họ nắm bắt lại được cảm giác an toàn và thực tại.

7. Khi nào cần hỗ trợ y tế khẩn cấp và dịch vụ tại Hello Doctor

Có những tình huống mà ảo giác không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ cao, chẳng hạn khi người bệnh có ý định tự hại, hành vi tấn công người khác, hoặc kèm theo hoang tưởng mạnh khiến họ mất kiểm soát hoàn toàn. Lúc này, việc tìm kiếm hỗ trợ y tế khẩn cấp là bắt buộc. Nếu có thể, hãy gọi số khẩn cấp địa phương hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất an toàn nhất để can thiệp chuyên nghiệp.

Hello Doctor cung cấp một hệ thống hỗ trợ toàn diện để xử lý những trường hợp này một cách kịp thời và có chiều sâu. Dịch vụ bao gồm:

Tư vấn tâm lý chuyên sâu qua video-call hoặc gặp trực tiếp, giúp can thiệp tức thì mà người bệnh không cần di chuyển

Điều trị bằng thuốc do bác sĩ tâm thần có kinh nghiệm chỉ định nhằm kiểm soát triệu chứng cấp tính

Liệu pháp kích thích từ xuyên sọ (TMS) – một lựa chọn không xâm lấn để hỗ trợ cải thiện triệu chứng kéo dài

Theo dõi từ xa qua ứng dụng để bác sĩ nắm bắt diễn biến và điều chỉnh phác đồ kịp thời.

Sự phối hợp giữa tư vấn, thuốc, TMS và theo dõi từ xa giúp giảm nguy cơ biến chứng, giảm tần suất tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Đồng thời, Hello Doctor cũng hỗ trợ người thân bằng cách cung cấp hướng dẫn chăm sóc, khuyến nghị hành động trong tình huống khủng hoảng và lịch trình theo dõi sau xuất viện để đảm bảo quá trình điều trị liên tục và an toàn.

_____________________________

    HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

BÁC SĨ TƯ VẤN QUA ĐIỆN THOẠI: 19001246

Tư vấn qua FACEBOOK: CLICK LINK

Tư vấn qua ZALO

Trị liệu TMS tại Hello Doctor

App quản lí cảm xúc

_____________________________

Kết luận

Giao tiếp an toàn với người đang trong cơn ảo giác là một kỹ năng đòi hỏi sự bình tĩnh, kiên nhẫn và hiểu biết sâu sắc về tâm lý. Bằng cách kiểm soát cảm xúc, đảm bảo môi trường an toàn, lắng nghe và xác nhận cảm xúc, bạn có thể giúp người bệnh cảm thấy được tôn trọng và giảm bớt lo lắng. Khi cần thiết, hãy tìm đến các dịch vụ chuyên nghiệp như Hello Doctor để đảm bảo họ được điều trị đúng hướng và kịp thời. Sự kết hợp giữa chăm sóc y tế hiện đại và hỗ trợ tâm lý cá nhân hóa chính là chìa khóa giúp họ dần lấy lại sự ổn định và chất lượng cuộc sống.