Tại sao bạn bị ảo giác khi ngủ - Dấu hiệu và cách điều trị
Ảo giác khi ngủ là hiện tượng ảo giác xảy ra trước khi ngủ và có thể là trước khi thức dậy. Nhiều người thường nhầm lẫn với mơ. Vậy Ảo giác lúc ngủ là gì? Và nguyên nhân là tại sao?
===
Bác sĩ tham vấn thông tin và hỗ trợ khám bệnh:
✍ Sài Gòn: Các bác sĩ Bv Tâm Thần HCM, Đại Học Y Dược, Đại học Phạm Ngọc Thạch
✍ Hà Nội: Viện Tâm Thần Bạch Mai- Đại Học Quốc Gia (khoa Y) - Đại Học Y Hà Nội.
✍ Đà Nẵng: Bệnh viện tâm thần Đà Nẵng.
☎ Gọi điện tư vấn miễn phí và hẹn khám Bác sĩ: 19001246
===
Để trả lời cho những thắc mắc trên, bác sĩ Nguyễn Trọng Tuân đã có những chia sẻ trong bài viết dưới đây:
1. Ảo giác khi ngủ là hiện tượng gì?
Gặp ảo giác khi ngủ xảy ra ở trạng thái giữa thức và ngủ, bạn sẽ không thể chắc chắn được rằng bạn đang thức hay đang ngủ. Bạn có thể có những cơn nói khi ngủ hoặc đi lại khi đang ngủ. Bạn cũng có những ảo giác thị giác phức tạp ở dạng những hình ảnh tĩnh về con người hay các loài vật. Bạn không nhớ được rằng điều đó xảy ra ở giữa giấc mơ khi bạn đã thức dậy mà bạn sẽ thấy chắc chắn rằng đó là lúc bạn hoàn toàn tỉnh táo.
Lần đầu tiên bị như vậy bạn thường sẽ sợ hãi và nghĩ rằng những hình ảnh đó là thật. Bạn có thể sẽ nhảy khỏi giường trong hoảng sợ, điều này có thể khiến bạn tự làm tổn thương bản thân. Những hình ảnh có thể không đúng với thực tế về hình dạng hoặc kích thước. Chúng có thể đứng yên trong nhiều phút và biến mất nếu đèn được bật lên. Những cơn như vậy thường hiếm hơn. Thỉnh thoảng chúng sẽ được hiện ra khi bạn bị đau nửa đầu.
Ngủ bị ảo giác khác hoàn toàn với những giấc mơ vì mơ thường xảy ra lúc bạn đã ngủ say. Chúng có thể giống với những cơn ác mộng. Nhưng khi bạn thức dậy sau cơn ác mộng, bạn ý thức được rằng điều đó đã xảy ra khi bạn đang ngủ say.
Để hiểu rõ hơn về hiện tượng ảo giác, bạn có thể xem bài viết Ảo giác là gì.
Có hai dạng ảo giác khi ngủ:
- Khi bạn chuẩn bị chìm vào giấc ngủ (hypnagogic)
- Khi bạn sắp thức dậy (hypnopompic)
Các ảo giác khi bạn chuẩn bị ngủ say (ảo giác trước khi ngủ) xảy ra khi bạn mới ngủ và có thể đi kèm với liệt khi ngủ (một trạng thái mà chủ thể bị bất động nhưng hoàn toàn nhận thức được xung quanh). Điều này làm bạn sợ hãi nhiều hơn liệt khi bạn sắp thức dậy, vì bạn có cảm giác khó thở và cứng cơ, dễ làm bạn bị tưởng đó là một phần của giấc mơ.
Ảo giác khi bạn sắp thức dậy cũng thường đi kèm liệt. Liệt khi ngủ thường gặp ở dạng sắp thức dậy hơn là dạng chuẩn bị ngủ say. Liệt khi ngủ thường bị nhầm lẫn bởi người bị có giấc mơ tỉnh (người mơ biết rõ rằng mình đang mơ), vì họ sẽ thấy mình đang ở một nơi bị đông lạnh hoặc một nơi mà mình không thể cử động được.
Những điều thường thấy ở dạng sắp thức dậy bao gồm cảm giác té ngã và cảm giác đang hiện hữu trong phòng. Ảo giác và liệt khi ngủ có thể xảy ra cùng thời gian nhưng ở những đêm khác nhau.
Nếu những điều này xảy ra vào ban ngày, đây có thể là dấu hệu của chứng ngủ rũ (xem thêm thông tin Tại đây). Người mắc chứng ngủ rũ sẽ có các dấu hiệu sau:
- Hay buồn ngủ vào ban ngày
- Không nói hay cử động được khi sắp thức dậy hoặc chuẩn bị ngủ say
- Các ảo giác khi chuẩn bị ngủ say
_____________________________
☞Tư vấn Miễn Phí qua Điện Thoại:19001246
☞Tư vấn Miễn Phí qua Zalo: Hello Doctor
☞Tư vấn Miễn Phí qua Facebook: Hello Doctor
HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG
_____________________________
2. Dấu hiệu nhận biết ảo giác khi ngủ?
Bạn có thể bị ảo giác khi ngủ nếu bạn thấy những biểu hiện như:
- Có những điều tưởng tượng nhưng dường như lại rất thật khi bạn sắp ngủ say hoặc khi chuẩn bị thức dậy.
- Những sự tưởng tượng này chủ yếu ảnh hưởng đến thị giác.
Điều này cũng quan trọng để biết liệu có điều gì khác cũng gây ra tình trạng ảo giác này. Chúng có thể là kết quả của một trong những điều sau:
- Rối loạn giấc ngủ như chứng ngủ rũ (Xem đầy đủ các dạng rối loạn giấc ngủ Tại đây)
- Tình trạng bệnh khác
- Sử dụng thuốc
- Rối loạn tâm thần
- Lạm dụng chất gây nghiện
_____________________________
☞Tư vấn Miễn Phí qua Điện Thoại:19001246
☞Tư vấn Miễn Phí qua Zalo: Hello Doctor
☞Tư vấn Miễn Phí qua Facebook: Hello Doctor
HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG
_____________________________
3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ bị ảo giác khi ngủ
Ảo giác khi ngủ có thể là kết quả của việc uống rươu hoặc dùng thuốc hoặc có thể do thiếu ngủ, lo lắng, căng thẳng hay từ các yếu tố khác. Người bị chứng ngủ rũ có tần số gặp các ảo giác khi ngủ cao hơn.
Ảo giác khi ngủ rất thường xảy ra. Theo báo cáo có khoảng 1/3 dân số mắc phải. Thường gặp ở tuổi mới lớn và những người trẻ. Đa phần triệu chứng sẽ giảm dần khi lớn lên. Chúng cũng xảy ra nhiều hơn ở phụ nữ và rất thường gặp ở người mắc chứng ngủ rũ. Các yếu tố có thể gây ra ảo giác khi ngủ bao gồm:
- Thuốc đang sử dụng
- Tiền sử uống rượu
- Lo lắng
- Các rối loạn tâm trạng
- Bị mất ngủ
_____________________________
☞Tư vấn Miễn Phí qua Điện Thoại:19001246
☞Tư vấn Miễn Phí qua Zalo: Hello Doctor
☞Tư vấn Miễn Phí qua Facebook: Hello Doctor
HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG
_____________________________
4. Chẩn đoán và điều trị bệnh ảo giác khi ngủ như thế nào?
Chẩn đoán
Bạn nên đến gặp chuyên gia về giấc ngủ nếu các ảo giác làm bạn cực kì lo lắng và thường phá rối giấc ngủ của bạn. Nếu bạn có những triệu chứng đó đi kèm với buồn ngủ nhiều vào ban ngày, bạn có thể đã mắc chứng ngủ rũ. Trong trường hợp này, bạn nên đến gặp chuyên gia về giấc ngủ ngay lập tức.
Bác sĩ sẽ cần biết những điều sau nên hãy nói với họ một cách chi tiết về:
- Bạn bắt đầu có những ảo giác khi nào
- Tần suất xuất hiện
- Những ảo giác thường kéo dài bao lâu
- Các thuốc bạn đang dùng
- Các bệnh tâm thần và nhật kí giấc ngủ của bạn ví dụ như sự buồn ngủ bất thường hoặc những vấn đề về khác giấc ngủ.
- Bạn đã từng mắc các rối loạn về giấc ngủ nào khác chưa?
- Gia đình có ai có vấn đề về giấc ngủ không?
Sẽ rất hữu ích nếu bạn viết nhật kí giấc ngủ trong 2 tuần. Nhật kí giấc ngủ sẽ giúp bác sĩ biết được thói quen ngủ của bạn. Dữ liệu này cho bác sĩ những gợi ý về điều đang gây ra tình trạng bệnh và làm thế nào để điều chỉnh nó.
Bác sĩ có thể sẽ đo biểu đồ giấc ngủ của bạn qua đêm để xem liệu vấn đề của bạn có quấy rối giấc ngủ không. Xét nghiệm này gọi là đa ký giấc ngủ. Phương tiện này ghi lại các sóng não, nhịp tim và nhịp thở khi bạn ngủ.
Nó cũng ghi nhận lại chuyển động của cánh tay và chân bạn. Điều này sẽ giúp phát hiện ra liệu những ảo giác có liên quan đến các rối loạn giấc ngủ khác không.
Nếu bạn cảm thấy rất buồn ngủ suốt cả ngày, bác sĩ có thể cho bạn làm kiểm tra giấc ngủ ngắn ban ngày. Xét nghiệm này sẽ đo xem bạn chìm vào giấc ngủ ban ngày nhanh đến mức nào. Nó cũng cho thấy kiểu ngủ của bạn khi bạn ngủ. Điều này cho thấy liệu những ảo giác của bạn có phải là dấu hiệu của chứng ngủ rũ hay không.
_____________________________
☞Tư vấn Miễn Phí qua Điện Thoại:19001246
☞Tư vấn Miễn Phí qua Zalo: Hello Doctor
☞Tư vấn Miễn Phí qua Facebook: Hello Doctor
HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG
_____________________________
Điều trị
Ảo giác khi ngủ có thể cần hoặc không cần điều trị. Chúng thường giảm theo thời gian và khi bạn làm những điều sau đây:
- Ngủ đủ giấc
- Đi ngủ đúng giờ
- Tránh dùng rượu, thuốc phiện và các loại thuốc không có hướng dẫn của bác sĩ
Nếu các ảo giác làm bạn thức giấc hay lo lắng, căng thẳng, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kê toa điều trị. Bác sĩ cũng có thể thay đổi bất cứ loại thuốc nào bạn đang sử dụng để điều trị trầm cảm hoặc lo lắng. Nếu các ảo giác là dấu hiệu của chứng ngủ rũ, hãy đến gặp bác sĩ để được kê toa thuốc điều trị bệnh.
Ngoài ảo giác khi ngủ, còn có rất nhiều dạng ảo giác khác mà bạn có thể gặp phải. Để biết đầy đủ về các dạng ảo giác, bạn có thể tham khảo tại Các loại bệnh ảo giác.
Để điều trị tình trạng gặp ảo giác khi ngủ thường xuyên, bạn có thể liên hệ đặt khám với các bác sĩ của Hello Doctor theo số điện thoại 1900 1246.
Bác sĩ khám, điều trị
Thạc sĩ - Bác sĩ Lê Thành Nhân
Khoa: Tâm thần, Nội thần kinh
Nơi làm việc: Bệnh viện Chợ Rẫy
Kinh nghiệm: 7 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Thạc sĩ - Bác sĩ Nguyễn Thi Phú
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Bệnh viện Đại Học Y Dược
Kinh nghiệm: 21 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Bệnh viện Tâm thần TP Hồ Chí Minh
Kinh nghiệm: 23 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Trung tâm Pháp Y Tâm thần Khu vực TP. Hồ Chí Minh
Kinh nghiệm: 15 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Bác sĩ Chuyên khoa II Vũ Thị Lan
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Bệnh viện tuyến Trung Ương
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Bác sĩ Chuyên khoa II Phạm Công Huân
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Bệnh viện tuyến Trung Ương
Kinh nghiệm: 12 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Bệnh viện Tâm thần thành phố Đà Nẵng
Kinh nghiệm: 19 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Thạc sĩ - Bác sĩ nội trú Lê Thị Phương Thảo
Khoa: Tâm thần
Nơi làm việc: Bệnh viện tuyến Trung Ương
Kinh nghiệm: 11 năm
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Bình luận, đặt câu hỏi