Chia sẻ của bác sĩ về bệnh trầm cảm sau sinh

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

2. Trầm cảm sau sinh có phải là bệnh tâm thần không?

Trầm cảm sau sinh (PPD) là một bệnh lý tâm thần liên quan đến những thay đổi về thể chất, cảm xúc và hành vi xảy ra ở người phụ nữ sau khi sinh con. Theo DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Viết tắt: DSM hệ thống chẩn đoán và thống kê các bệnh tâm thần của Hiệp hội tâm thần học Hoa Kỳ, trầm cảm sau sinh là một trầm cảm nặng khi khởi phát trong vòng 4 tuần đầu sau khi sinh. Chẩn đoán trầm cảm sau sinh không chỉ dựa trên độ dài về thời gian kể từ khi sinh đến khi khởi phát bệnh mà còn dựa trên mức độ nặng của trầm cảm.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

3. Có phải trầm cảm sau sinh sẽ gây tự tử?

Có 3 dạng thay đổi tâm trạng mà người phụ nữ có thể gặp sau sinh:

- Hội chứng “baby blues,” xảy ra ở hầu hết phụ nữ trong những ngày sau sinh và được coi là bình thường. Một bà mẹ mới sinh con có thay đổi tâm trạng đột ngột như có lúc cảm thấy rất vui sau đó lại cảm thấy rất buồn. Cô ta có thể khóc không vì lý do gì và cảm thấy mất kiên nhẫn, nóng nẩy, lo lắng, cô độc và buồn bã. Hội chứng Baby blues có thể kéo dài chỉ vài giờ hoặc 1-2 tuần sau sinh và không cần phải điều trị bởi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.

- Trầm cảm sau sinh (PPD) có thể xảy ra sau vài ngày hoặc thậm chí vài tháng sau sinh. PPD có thể xảy ra sau khi sinh bất kể đứa con nào mà không phải chỉ với đứa con đầu tiên. Bà mẹ có thể có các cảm giác tương tự như hội chứng Baby blues – buồn chán, thất vọng, lo lắng, nóng nảy nhưng cô ta sẽ cảm thấy các triệu chứng này trầm trọng hơn rất nhiều so với hội chứng baby blues. PPD thường khiến bà mẹ không làm được những việc cần làm hàng ngày và khi các chức năng bị ảnh hưởng , bà mẹ cần sự tư vấn của bác sĩ sản khoa hoặc bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu

- Rối loạn tâm thần sau sinh là một bệnh lý tâm thần rất nặng nề có thể ảnh hưởng tới các bà mẹ mới sinh con. Bệnh này có thể xảy ra rất nhanh, thường trong vòng 3 tháng đầu sau sinh. Bà mẹ có thể mất liên lạc với thực tế, ảo giác thính giác (nghe thấy những điều không thực sự xảy ra, giống như có người nói chuyện) và ảo tưởng (tin tưởng mạnh mẽ vào những thứ không thực sự hợp lý ). Ảo giác nhìn (nhìn thấy thứ không có thật) ít gặp hơn. Các triệu chứng khác như mất ngủ , cảm thấy bị kích động và giận dữ, bồn chồn và có những hành vi và cảm giác lạ.

Hầu hết các bà mẹ mới sinh đều trải qua hội chứng “baby blues” trạng thái khóc lóc, ủ rũ sau khi sinh. Khoảng 1/10 bà mẹ sẽ phát triển thành trầm cảm nặng hơn, kéo dài hơn sau khi sinh. Khoảng 1/1000 bà mẹ sẽ phát triển thành một dạng trầm trọng hơn gọi là rối loạn tâm thần sau sinh. Khi bị trầm cảm sau sinh bà mẹ bắt đầu có những suy nghĩ về làm hại bản thân hay em bé, suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử bà mẹ cần được sự tư vấn của bác sĩ và điều trị bằng thuốc hoặc tâm lý trị liệu. và khi bị rối loạn tâm thần sau sinh bà mẹ bắt đầu có những ảo giác, hoang tưởng, có những nổ lực làm hại bản thân hoặc em bé dẫn đến đến những hành vi đe dọa tính mạng như tự tử .

Vì vậy nếu tại bất kỳ thời điểm nào bạn có ý nghĩ làm hại bản thân hoặc em bé của mình, hãy ngay lập tức tìm kiếm sự giúp đỡ từ chồng hoặc người thân trong việc chăm sóc em bé và đến gặp bác sĩ để được điều trị ngay lập tức.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

Xem thêm: Bệnh trầm cảm sau sinh có nguy hiểm không.

4. Trầm cảm sau sinh có thể tự khỏi không?

Thời gian bệnh phụ thuộc vào rất nhiêu yếu tố: mức độ bệnh của bạn, tiền sử lo lắng, trầm cảm của bạn, môi trường xung quanh bạn và sự giúp đỡ mà bạn nhận được. Và nếu dựa theo mức độ nặng của bệnh thì: ta có 3 dạng thay đổi tâm trạng mà người phụ nữ gặp sau sinh như đã trình bày ở trên:

- Hội chứng blue baby: chỉ kéo dài chỉ vài giờ hoặc 1-2 tuần sau sinh, thông thường việc tham gia vào một nhóm hỗ trợ của các bà mẹ mới sinh con hoặc chia sẻ với các bà mẹ khác sẽ giải quyết được tình trạng này.

- Trầm cảm sau sinh: không được điều trị có thể kéo dài hàng tháng hoặc lâu hơn, đôi khi trở thành một rối loạn trầm cảm mãn tính và con của những bà mẹ bị trầm cảm sau sinh không được điều trị có nhiều khả năng gặp các vấn đề về cảm xúc và hành vi, chẳng hạn như khó ngủ, khóc quá nhiều và chậm phát triển ngôn ngữ.

- Những phụ nữ mắc rối loạn tâm thần sau sinh cần phải được điều trị ngay lập tức và phần lớn cần điều trị bằng thuốc. Đối khi cần phải điều trị nội trú bởi vị họ có nguy cơ làm tổn thương tới mình hoặc người khác.

Với những người cần điều trị, để hiểu rõ hơn về thời gian điều trị bệnh, bạn có thể xem thêm tại bài viết Bệnh trầm cảm sau sinh chữa có lâu không.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

5. Điều trị trầm cảm sau sinh có thể không dùng thuốc vì cho con bú?

Trầm cảm sau sinh được điều trị khác nhau tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của phụ nữ. Các lựa chọn điều trị bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống lo âu và tham gia vào các nhóm hỗ trợ để được hỗ trợ và tâm lý liệu pháp. Vì vậy tùy vào mức độ nặng của bệnh mà bạn có thể điều trị dùng thuốc hoặc không.

Và nếu bạn đang bắt buộc phải dùng thuốc trong thời kỳ cho con bú thì đừng cho rằng bạn không thể dùng thuốc trầm cảm trong giai đoạn này vì hiện nay đã có nhiều thuốc chống trầm cảm có thật ít hoặc không ảnh hưởng xấu đến cả mẹ và bé. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc chống trầm cảm, các bệnh nhân này cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định điều trị của bác sĩ tâm thần, nên dùng liều thấp nhất có thể để tránh các tác dụng không mong muốn do thuốc gây ra.

Xem thông tin chi tiết tại bài viết "3 phương pháp chữa trị bệnh trầm cảm sau sinh phổ biến".

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

6. Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm?

Thuốc chống trầm cảm có nhiều tác dụng phụ có thể kể ra như sau:

Khô miệng, buồn nôn, táo bón; nhịp nhanh, hạ hay tăng huyết áp, tăng tiết mồ hôi, phát ban; nhức đầu, chóng mặt, lú lẫn; nhìn mờ, tăng áp lực nội nhãn, nhạy cảm với ánh sáng, thay đổi glucose huyết, gây chứng vú to, phồng tinh hoàn ( ở nam), tăng tiết sữa (nữ)…

Làm xuất hiện ý nghĩ tự sát: hiện tượng này hay xảy ra lúc mới điều trị. Người bệnh có thể bỏ thuốc hoặc có hành vi nguy hiểm. Bệnh nhân nên được quản lý ở bệnh viện hoặc có người nhà theo dõi.

Gây căng thẳng, mất ngủ: thường xuất hiện lúc mới dùng thuốc, giống như quá liều.

Thuốc trầm cảm được chuyển hoá hầu hết tại gan, thải trừ qua thận dưới dạng chuyển hoá. Người có chức năng gan thận bị suy giảm khi dùng thuốc sẽ xuất hiện các triệu chứng như quá liều. Người già thường bị một số nhạy cảm quá mức như: hạ huyết áp tư thế đứng gây sốc, táo bón lâu ngày gây liệt ruột. Với những người này phải giảm liều đến mức thấp nhất mà vẫn duy trì được hiệu quả chữa bệnh (có khi chỉ còn bằng nửa liều người bình thường). Thuốc hấp thụ vào thai, tiết vào sữa ở mức gây nguy hiểm cho thai và trẻ bú mẹ.

Cuối cùng người ta cũng nhấn mạnh rằng, thuốc nào cũng có tác dụng phụ của nó, vấn đề là các tác dụng có lợi nhiều hơn có hại. Nhưng nhiều khi chính tác dụng phụ của thuốc lại là một dấu hiệu chỉ điểm cho thấy bệnh nhân đã có dùng thuốc, điều này rất quan trọng trong chuyên khoa tâm thần nói chung và trong điều trị chống trầm cảm nói riêng vì trong lĩnh vực này hiện tượng bệnh nhân không tuân thủ điều trị và bỏ thuốc rất hay gặp trong thực hành lâm sàng… Mặt khác trong thực tế lâm sàng, nhiều tác dụng phụ của thuốc này đã trở thành tác dụng chính trong điều trị một bệnh khác, ví dụ điển hình trong trường hợp tìm ra tác dụng của viagra…

Xem thêm: Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm.

_____________________________