Béo phì - thừa cân

Béo phì - thừa cân

Một vóc dáng đẹp là điều mà ai cũng mong muốn. Tuy nhiên, do thói quen ăn uống, sinh hoạt hay một nguyên nhân khác mà nhiều người trở nên thừa cân và mắc căn bệnh béo phì.

1. Bệnh béo phì là gì?

2. Triệu chứng bệnh béo phì

3. Nguyên nhân bệnh béo phì

4. Biến chứng của bệnh béo phì

5. Điều trị bệnh béo phì

6. Bác sĩ điều trị

1. Bệnh béo phì là gì?

Béo phì (tên tiếng Anh là Obesity) là một rối loạn phức tạp liên quan đến sự dư thừa một lượng mỡ lớn trong cơ thể. Béo phì không chỉ gây ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ. Mà còn có thể làm tăng các nguy cơ bệnh tật và các vấn đề về sức khoẻ, như bệnh tim, đái tháo đường và cao huyết áp.

Tình trạng béo phì nặng có nghĩa là bạn đang có những vấn đề về sức khoẻ liên quan đặc biệt đến cân nặng của mình.

Điều đáng mừng là chỉ cần giảm một lượng cân nặng vừa phải cũng đã có thể cải thiện hoặc ngăn ngừa các vấn đề sức khoẻ liên quan đến chứng béo phì. Thay đổi chế độ ăn uống, thường xuyên tập thể dục và thay đổi những thói quen xấu là các phương pháp điều trị để giúp bạn giảm cân. Thuốc và phẫu thuật giảm cân là những lựa chọn bổ sung để điều trị chứng béo phì.

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh béo phì

Béo phì được chẩn đoán khi chỉ số khối cơ thể (BMI) là 30 trở lên. Chỉ số khối cơ thể được tính bằng cách lấy cân nặng tính theo kilogram (kg) chia cho bình phương chiều cao tính theo mét (m).

BMITình trạng cân nặng
Dưới 18.5Gầy
18.5 – 24.9Bình thường
25.0 – 29.9Tiền béo phì
30.0 – 34.9Béo phì (độ I)
35.0 – 39.9Béo phì (độ II)
40.0 trở lênBéo phì nặng (độ III)

Triệu chứng của bệnh béo phì thừa cân

BMI được xem như là một chỉ số dùng để ước tính về lượng mỡ trong cơ thể. Tuy nhiên, do BMI không trực tiếp đo lượng mỡ trong cơ thể, vì vậy ở một số trường hợp, chẳng hạn như vận động viên thể thao, họ có khối lượng lớn cơ bắp sẽ có thể có chỉ số BMI thuộc vào loại béo phì mặc dù họ không có mỡ thừa. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu BMI của bạn có vấn đề.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể bị béo phì, hoặc nếu bạn quan tâm đến các vấn đề về sức khoẻ có liên quan đến cân nặng, hãy đến gặp bác sĩ hoặc các chuyên gia chăm sóc y tế. Bạn sẽ được đánh giá các nguy cơ về sức khoẻ và thảo luận về các phương pháp giảm cân an toàn.

===

Tư vấn và đặt lịch khám:

✍ Các bác sĩ Nội Tiết Hello Doctor 

☎ Gọi Bác sĩ: 19001246

==

3. Nguyên nhân gây ra bệnh béo phì

Mặc dù có những ảnh hưởng về mặt di truyền, nhưng thói quen và hoóc môn là những nhân tố ảnh hưởng nhiều đến trọng lượng cơ thể. Béo phì xảy ra khi lượng calorie được hấp thu vào nhiều hơn là lượng calorie được đốt cháy qua các bài tập thế dục và các hoạt động thường ngày. Cơ thể bạn khi đó sẽ dự trữ lượng calorie dư thừa đó làm thành mỡ.

Bệnh béo phì đôi khi có thể là bị gây ra do một số căn bệnh như hội chứng Prader-Willi, hội chứng Cushing, và các hội chứng khác. Tuy nhiên, những rối loạn này rất hiếm, nói chung, nguyên nhân chính của chứng béo phì thường là:

  • Không vận động: Nếu bạn không tích cực vận động, bạn sẽ không thể đốt cháy nhiều calorie. Với lối sống ù lì, ít vận động, bạn sẽ dễ dàng lấy vào lượng calorie mỗi ngày nhiều hơn lượng bạn dùng nó vào các bài tập thể dục và các hoạt động bình thường hàng ngày.
  • Chế độ và thói quen ăn uống không lành mạnh: Tăng cân là điều không thể tránh khỏi nếu bạn thường xuyên ăn một lượng calorie lớn hơn là lượng bạn đốt. Và hầu hết chế độ ăn uống của những người mắc bệnh đều có hàm lượng calorie quá cao, tất cả các loại thức ăn nhanh và thức uống đều chứa quá nhiều calorie.

Nguyên nhân gây ra bệnh béo phì

Yếu tố nguy cơ mắc bệnh béo phì

Béo phì thường là kết quả từ một sự kết hợp của các nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ góp phần. Các yếu tố đó bao gồm:

Di truyền học: Các gen có thể ảnh hưởng đến số lượng mỡ trong cơ thể mà bạn lưu trữ, và nơi mà lượng mỡ đó phân bố. Di truyền học cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong hiệu suất chuyển đổi thức ăn thành năng lượng cho cơ thể như thế nào và lượng calorie được đốt trong quá trình tập luyện là bao nhiêu.

Lối sống của gia đình: Béo phì có xu hướng gia đình. Nếu cha hoặc mẹ hoặc cả hai đều mắc béo phì, thì nguy cơ  béo phì của bạn sẽ tăng lên. Điều đó không chỉ do di truyền. Mà do các thành viên trong gia đình có xu hướng chia sẻ thói quen ăn uống và sinh hoạt tương tự nhau.

Không vận động: Nếu bạn không tích cực vận động, bạn sẽ không đốt cháy được nhiều calorie. Với lối sống ù lì, ít vận động, bạn sẽ dễ dàng hấp thu nhiều calorie mỗi ngày hơn so với khi bạn tập thể dục và có các hoạt động hàng ngày. Gặp các vấn đề về sức khoẻ, như viêm khớp, có thể dẫn đến việc bạn giảm vận động, điều đó cũng góp phần gây tăng cân.

Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn uống có hàm lượng calorie cao, thiếu trái cây và rau quả, các loại thức ăn nhanh, các loại đồ uống có lượng calorie cao và bữa ăn quá khổ góp phần làm tăng cân.

Một số căn bệnh: Ở một số người, chứng béo phì đôi khi có thể có nguyên nhân liên quan đến một số căn bệnh, như hội chứng Prader-Willi, hội chứng Cushing, và các bệnh hay hội chứng khác. Các nguyên nhân do bệnh khác, chẳng hạn như viêm khớp, cũng có thể dẫn đến giảm vận động, góp phần làm tăng cân.

Một số loại thuốc: Một số loại thuốc có thể dẫn đến tăng cân nếu bạn không bù lại bằng chế độ ăn uống hoặc vận động thích hợp. Các loại thuốc này bao gồm một số thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, thuốc đái tháo đường, thuốc chống loạn thần, thuốc steroid và chẹn beta.

Các vấn đề xã hội và kinh tế: Nghiên cứu đã liên kết các yếu tố xã hội và kinh tế với chứng béo phì. Để tránh bệnh béo phì là rất khó nếu bạn không có một khu vực an toàn để tập thể dục. Tương tự, bạn không được dạy cách chế biến một bữa ăn tốt cho sức khoẻ, hoặc bạn không có đủ tiền để mua các thực phẩm tốt cho sức khoẻ. Ngoài ra, những người mà bạn thường xuyên tiếp xúc có thể ảnh hưởng đến cân nặng của bạn - bạn dễ bị béo phì hơn nếu bạn có bạn bè hoặc người thân bị béo phì.

Tuổi tác: Bệnh béo phì có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, ngay cả ở trẻ nhỏ. Nhưng khi bạn già đi, những thay đổi về hoóc môn và lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ béo phì. Ngoài ra, khối lượng cơ trong cơ thể có xu hướng giảm theo độ tuổi. Khối cơ ít dẫn đến giảm chuyển hóa, dẫn đến giảm nhu cầu về calorie, vì vậy bạn sẽ khó làm giảm lượng cân thừa hơn. Nếu bạn không có ý thức kiểm soát những gì bạn ăn và cần trở nên năng động hơn khi bạn về già, bạn sẽ rất dễ bị tăng cân.

Mang thai: Trong thời kỳ mang thai, trọng lượng của thai phụ cần được tăng lên. Và một số trong họ thấy trọng lượng này rất khó để giảm đi sau khi sinh. Sự tăng cân này góp phần vào sự phát triển chứng béo phì ở phụ nữ.

Bỏ hút thuốc: Bỏ thuốc lá thường liên quan với tăng cân. Và ở một số người, họ có thể bị tăng cân đến mức béo phì. Tuy nhiên, về lâu dài, việc bỏ thuốc lá vẫn có lợi rất lớn đến sức khỏe hơn là tiếp tục hút thuốc.

Thiếu ngủ: Không ngủ đủ giấc hoặc ngủ quá nhiều có thể gây ra sự thay đổi kích thích tố làm tăng sự thèm ăn của bạn. Bạn có thể sẽ trở nên thèm thức ăn giàu calorie và carbohydrates hơn, điều đó góp phần gây tăng cân.

Ngay cả khi bạn có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ, điều đó không có nghĩa là bạn sẽ bị béo phì. Bạn có thể chống lại hầu hết các yếu tố nguy cơ đó thông qua chế độ ăn kiêng, hoạt động thể chất, tập thể dục, và thay đổi thói quen sinh hoạt.

4. Biến chứng và tác hại của bệnh béo phì

Khi bạn mắc béo phì, chất lượng cuộc sống của bạn nhìn chung có thể bị giảm đi. Bạn có thể không còn khả năng làm những việc bạn từng làm, như tham gia vào những hoạt động thú vị. Bạn có thể sẽ tránh đến những nơi công cộng. Người béo phì thậm chí có thể gặp phải sự kỳ thị.

Các vấn đề khác liên quan đến cân nặng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn bao gồm:

  • Phiền muộn
  • Bất lực
  • Vấn đề tình dục
  • Xấu hổ và mặc cảm
  • Cô lập với xã hội
  • Năng suất công việc thấp hơn

Nếu bạn béo phì, bạn sẽ có nhiều khả năng mắc một số vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng, bao gồm:

Biến chứng của bệnh béo phì thừa cân

 

6. Các phương pháp điều trị bệnh béo phì

Chẩn đoán

Nếu BMI của bạn được xếp váo loại béo phì, bác sĩ sẽ hỏi chi tiết bệnh sử của bạn, khám lâm sàng và đề nghị một số xét nghiệm.

Các xét nghiệm thông thường bao gồm:

Lấy bệnh sử: Bác sĩ sẽ xem lại lịch sử cân nặng của bạn, các nỗ lực giảm cân, thói quen tập thể dục, cách ăn uống, thuốc, mức độ căng thẳng và các vấn đề khác về sức khoẻ của bạn. Bác sĩ cũng có thể xem lại tiền sử bệnh của gia đình bạn để xem liệu bạn có khuynh hướng béo phì hay không.

Khám tổng quát: Bao gồm đo chiều cao; lấy dấu hiệu sinh tồn như nhịp tim, huyết áp và nhiệt độ cơ thể; nghe tim và phổi; và khám bụng.

Tính BMI: Bác sĩ sẽ kiểm tra chỉ số khối cơ thể (BMI) để xác định mức độ béo phì của bạn. Việc này nên được thực hiện ít nhất mỗi năm một lần. BMI cũng giúp xác định tổng quát các nguy cơ bệnh tật và phương pháp điều trị nào sẽ có thể phù hợp với bạn.

Đo chu vi vòng eo: Mỡ được dự trữ ở vùng thắt lưng bụng, đôi khi được gọi là mỡ bụng, có thể làm tăng thêm nguy cơ mắc các bệnh như đái tháo đường và bệnh tim. Phụ nữ có vòng eo lớn hơn 35 inch (80 cm) và nam giới lớn hơn 40 inch (102 cm) có thể có nguy cơ mắc các bệnh cao hơn những người có vòng eo nhỏ.  Tương tự như BMI, chu vi vòng eo cũng nên được kiểm tra ít nhất mỗi năm một lần.

Kiểm tra các vấn đề sức khoẻ khác: Nếu bạn đã có các vấn đề về sức khỏe, bác sĩ sẽ kiểm tra và đánh giá chúng. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các vấn đề sức khỏe khác có thể xảy ra, chẳng hạn như cao huyết áp và bệnh đái tháo đường.

Xét nghiệm máu: Những xét nghiệm về các yếu tố nguy cơ và các triệu chứng hiện tại mà bạn có. Các xét nghiệm có thể bao gồm xét nghiệm cholesterol, chức năng gan, đường huyết lúc đói, hoóc môn tuyến giáp và các xét nghiệm khác. Bác sĩ cũng có thể đề nghị các xét nghiệm tim, chẳng hạn như điện tâm đồ.

Thu thập tất cả các thông tin này giúp bạn và bác sĩ xác định số lượng cân nặng bạn cần phải giảm và tình trạng sức khỏe hoặc những nguy cơ mà bạn có. Điều này sẽ giúp ích cho hướng điều trị của bạn.

Điều trị

Mục tiêu điều trị béo phì là để đạt được và duy trì một cân nặng lý tưởng. Có thể , bạn cần phải làm việc với một nhóm các chuyên gia y tế - bao gồm chuyên gia dinh dưỡng, chuyên gia về các thói quen sinh hoạt và chuyên gia về béo phì - để giúp bạn hiểu và thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt của mình.

Thông thường, mục tiêu điều trị ban đầu là giảm một ít cân nặng – từ 3-5% tổng trọng lượng của bạn. Điều đó có nghĩa là nếu bạn cân nặng 200 pounds (91 kg) xếp vào loại béo phì theo tiêu chuẩn của BMI, thì bạn chỉ cần giảm khoảng 6 đến 10 pounds (2,7 đến 4,5 kg) để sức khoẻ của bạn bắt đầu được cải thiện. Tuy nhiên, trọng lượng cơ thể mất càng nhiều thì càng có lợi.

Tất cả các chương trình giảm cân đều đòi hỏi việc thay đổi thói quen ăn uống và tăng mức độ hoạt động thể chất. Các phương pháp điều trị phù hợp với bạn tùy thuộc vào mức độ béo phì, sức khoẻ tổng quát và mức độ sẵn lòng tham gia vào các kế hoạch giảm cân của bạn.

Các phương pháp điều trị bao gồm:

  • Thay đổi chế độ ăn uống
  • Tập thể dục và vận động
  • Thay đổi thói quen xấu
  • Thuốc giảm cân theo toa
  • Phẫu thuật giảm cân

Thuốc giảm cân được kê đơn

Giảm cân đòi hỏi một chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục thường xuyên. Nhưng trong một số trường hợp nhất định, thuốc giảm cân theo toa bác sĩ có thể giúp ích.

Tuy nhiên, hãy ghi nhớ rằng thuốc giảm cân được sử dụng cùng với chế độ ăn kiêng, luyện tập thể dục và thay đổi thói quen sinh hoạt chứ không phải dùng để thay thế chúng. Nếu bạn không thực hiện những thay đổi khác trong cuộc sống của bạn, thuốc không giúp ích được gì cả.

Bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng thuốc giảm cân nếu các phương pháp giảm cân khác không hiệu quả và bạn có một trong các tiêu chí sau:

  • Chỉ số khối cơ thể của bạn (BMI) là 30 trở lên
  • BMI của bạn lớn hơn 27, và bạn có các biến chứng về béo phì, như bệnh đái tháo đường, cao huyết áp hoặc chứng ngưng thở khi ngủ

Trước khi chọn một loại thuốc, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh của bạn, cũng như các phản ứng phụ có thể xảy ra. Một số loại thuốc giảm cân không được dùng ở phụ nữ đang mang thai, hoặc những người đang dùng một số thuốc nhất định về các bệnh mãn tính.

Thuốc điều trị béo phì

Lưu ý: Những thuốc điều trị trên chỉ mang tính tham khảo. Nếu muốn sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Bạn sẽ cần phải theo dõi chặt chẽ trong khi dùng các thuốc giảm cân kê đơn. Ngoài ra, hãy nhớ rằng thuốc giảm cân có thể không hiệu quả đối với tất cả mọi người, và tác dụng của nó có thể sẽ giảm theo thời gian. Khi bạn ngừng dùng thuốc giảm cân, bạn có thể bị tái tăng cân nhiều hoặc toàn bộ số cân nặng mà bạn đã giảm.

Phẫu thuật giảm cân

Trong một số trường hợp, phẫu thuật giảm cân, còn được gọi là phẫu thuật bariatric, là một sự lựa chọn. Phẫu thuật giảm cân giúp giới hạn lượng thức ăn bạn có thể thoải mái ăn hoặc giảm hấp thu lượng thực phẩm và calorie bạn lấy vào hoặc cả hai. Phẫu thuật giảm cân là phương pháp giảm được nhiều cân nhất, nhưng nó có thể gây ra những nguy cơ nghiêm trọng.

Phẫu thuật giảm cân đối với chứng béo phì có thể được xem xét nếu bạn đã thử qua các phương pháp khác để giảm cân mà không hiệu quả và:

  • Bạn được xếp vào loại béo phì nặng (BMI từ 40 trở lên)
  • BMI của bạn là 35 đến 39,9, và có các vấn đề nghiêm trọng về sức khoẻ liên quan đến cân nặng, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường hoặc cao huyết áp
  • Bạn được yêu cầu cam kết phải thực hiện những thay đổi trong lối sống cần thiết cho cuộc phẫu thuật

Phẫu thuật không đảm bảo rằng sẽ làm mất tất cả khối lượng cơ thể dư thừa hoặc sẽ duy trì cân nặng lý tưởng lâu dài. Giảm cân thành công sau phẫu thuật phụ thuộc vào sự cam kết của bạn với những thay đổi trong thói quen ăn uống và luyện tập thể dục suốt đời.

Các cách phẫu thuật giảm cân phổ biến bao gồm:

Phẫu thuật thu nhỏ dạ dày (Gastric bypass surgery): Trong phẫu thuật thu nhỏ dạ dày (Roux-en-Y gastric bypass), phẫu thuật viên sẽ tạo ra một túi nhỏ ở đầu dạ dày. Sau đó, sẽ cắt một khoảng ngắn ruột non dưới dạ dày và nối với túi mới. Thức ăn và chất lỏng sẽ chảy trực tiếp từ túi vào phần ruột này, bỏ qua phần lớn dạ dày.

Phẫu thuật nội soi thắt dạ dày (LAGB): Trong thủ thuật này, dạ dày của bạn được chia thành hai túi bằng một cái đai nẹp. Kéo chặt đai nẹp lại, như một chiếc thắt lưng, phẫu thuật viên sẽ tạo ra một lối thông nhỏ giữa hai phần dạ dày. Chiếc đai sẽ giữ độ mở rộng vừa phải để thức ăn rơi từ từ xuống và nó thường được thiết kế để ở trong cơ thể vĩnh viễn.

Chuyển dòng mật tuỵ tá tràng (BPD/DS): Đầu tiên phẫu thuật sẽ cắt bỏ đi phần lớn dạ dày. Sau đó, giải phóng môn vị, van chuyển thức ăn từ dạ dày đến tá tràng (phần đầu của ruột non). Tiếp đến, phẫu thuật viên sẽ cắt đôi đoạn giữa của ruột non ra và gắn phần ruột nửa sau trực tiếp vào tá tràng. Còn phần nửa đầu của ruột được gắn lại vào đoạn cuối ruột non để cho mật và nước dịch tiêu hóa chảy vào phần ruột này.

Cắt vạt dạ dày (Gastric sleeve): Trong thủ thuật này, một phần của dạ dày được loại bỏ đi, tạo ra một nơi chứa thức ăn nhỏ hơn. Đó là một phẫu thuật ít phức tạp hơn phẫu thuật thu nhỏ dạ dày và phẫu thuật chuyển dòng mật tuỵ tá tràng.

Các phương pháp điều trị khác

Khoá thần kinh Vagal là một điều trị khác cho chứng béo phì. Nó liên quan đến việc cấy ghép một thiết bị dưới da vùng bụng để gửi các xung điện liên tục đến dây thần kinh lang thang ở bụng, điều này sẽ báo cho não biết khi nào dạ dày cảm thấy rỗng hoặc đầy. Công nghệ mới này đã được FDA chấp thuận vào năm 2014 cho những người lớn tuổi không thể giảm cân bằng các chương trình giảm cân và có chỉ số BMI từ 35 đến 45 với ít nhất có một chứng bệnh liên quan về béo phì như bệnh đái tháo đường tuýp 2.

Thay đổi chế độ ăn uống

Giảm lượng calorie hấp thụ và luyện tập thói quen ăn uống lành mạnh là điều quan trọng để vượt qua bệnh béo phì. Mặc dù ban đầu bạn có thể sẽ giảm cân một cách nhanh chóng, nhưng việc giảm cân chậm và ổn định trong một thời gian dài được coi là cách an toàn nhất để giảm cân và là cách tốt nhất để duy trì nó.

Tránh những thay đổi chế độ ăn kiêng quá khắc nghiệt và không thực tế, chẳng hạn như nhịn ăn, bởi vì nó không thể giúp bạn giảm cân trong khoảng thời gian dài được.

Tham gia vào một chương trình giảm cân toàn diện ít nhất sáu tháng và chương trình duy trì cân nặng ít nhất một năm để tăng tỷ lệ giảm cân thành công của bạn.

Không có chế độ ăn kiêng giảm cân nào là tốt nhất. Hãy chọn cho mình chế độ ăn kiêng chứa các thực phẩm tốt cho sức khoẻ mà bạn cảm thấy hiệu quả với mình. Chế độ ăn kiêng để điều trị bệnh béo phì bao gồm:

Cắt giảm calorie: Chìa khóa để giảm cân chính là giảm lượng calorie bạn đưa vào cơ thể. Bạn và các chuyên gia sẽ xem xét thói quen ăn uống thường ngày để ước lượng lượng calorie bạn thường tiêu thụ và đâu là những thứ bạn nên cắt giảm. Bạn và bác sĩ sẽ quyết định lượng calorie mà bạn cần lấy vào mỗi ngày để giúp bạn giảm cân, lượng calorie điển hình là từ 1.200 đến 1.500 calorie cho phụ nữ và từ 1.500 đến 1.800 calorie cho nam giới.

Cảm giác no nhưng tiêu thụ ít calorie: Quan niệm về mật độ năng lượng có thể giúp bạn thỏa mãn cơn đói với ít calorie hơn. Tất cả các loại thực phẩm có một lượng calorie nhất định trong một đơn vị thể tích nhất định. Một số thực phẩm - như món tráng miệng, kẹo, mỡ và thực phẩm chế biến - có chứa mức năng lượng cao.

Điều này có nghĩa là một lượng nhỏ thức ăn đó đã có chứa một lượng lớn calorie. Ngược lại, các thực phẩm khác, như trái cây và rau, có chứa mức năng lượng thấp hơn. Những thực phẩm này cung cấp một bữa ăn có kích thước lớn hơn nhưng lượng calorie ít hơn. Bằng cách ăn lượng lớn thực phẩm chứa ít calorie hơn, bạn sẽ ít cảm thấy đói hơn, hấp thu ít calorie hơn và cảm thấy tốt hơn về bữa ăn của mình, điều đó phần nào giúp bạn được thoả mãn trong việc ăn uống.

Chọn thực phẩm lành mạnh hơn: Để giúp cho chế độ ăn uống của bạn lành mạnh hơn, thì nên ăn nhiều thực phẩm từ thực vật, chẳng hạn như trái cây, rau và tinh bột (ngũ cốc) nguyên hạt. Cũng cần chú ý đến các nguồn thực phẩm giàu protein - như các loại đậu, đậu lăng và đậu nành - và thịt nạc. Nếu bạn thích cá, hãy cố gắng ăn cá hai lần một tuần. Hạn chế muối và thêm đường. Dùng các sản phẩm bơ sữa ít chất béo. Ăn ít chất béo, và đảm bảo rằng chúng đến từ những nguồn tốt cho tim mạch như dầu ô liu, dầu hạt cải (canola) và dầu hạt.

Hạn chế một số loại thực phẩm nhất định: Một số chế độ ăn kiêng hạn chế một nhóm thực phẩm cụ thể, chẳng hạn như thực phẩm giàu carbohydrate hoặc giàu chất béo. Hỏi bác sĩ rằng chế độ ăn kiêng nào hiệu quả và có thể có ích cho bạn. Uống các loại đồ uống ngọt có đường chắc chắn sẽ tiêu thụ nhiều calorie hơn bạn nghĩ, vì vậy hãy hạn chế những thức uống này hoặc loại bỏ chúng hoàn toàn là một cách tốt cho việc cắt giảm calorie.

Bữa ăn thay thế: Là những sản phẩm mà bạn có thể dùng để thay thế cho một hoặc hai bữa ăn của mình – như các sản phẩm lắc ít calorie hoặc các thanh ăn (meal bars) - ăn các đồ ăn nhẹ, các bữa ăn nhẹ cân bằng và tốt cho sức khoẻ có chứa ít chất béo và ít calorie. Chế độ ăn kiêng này có thể giúp bạn giảm cân trong thời gian ngắn. Nhưng hãy nhớ rằng những chế độ ăn kiêng này sẽ không dạy bạn cách thay đổi lối sống, vì vậy bạn sẽ phải duy trì nó nếu bạn muốn giảm cân.

Hãy cảnh giác với các sản phẩm giảm cân nhanh. Bạn có thể bị cám dỗ bởi những mốt ăn kiêng hứa hẹn giảm cân nhanh và dễ dàng. Tuy nhiên, thực tế không có loại thực phẩm nào kỳ diệu như vậy hoặc sản phẩm nào làm giảm cân tức thời. Các mốt về ăn kiêng có thể giúp ích chỉ trong khoảng thời gian ngắn, nhưng kết quả về lâu dài dường như không có gì tốt hơn các chế độ ăn kiêng khác.

Tương tự, bạn có thể giảm cân khi có một chế độ ăn kiêng khắc nghiệt, nhưng bạn sẽ tái tăng cân nếu bạn ngừng nó. Để giảm cân - và duy trì cân nặng - bạn phải chấp nhận một thói quen ăn uống lành mạnh mà bạn có thể duy trì trong thời gian dài.

Chế độ ăn uống cho bệnh nhân béo phì

Tập thể dục và vận động

Tăng các hoạt động thể chất hoặc tập thể dục là một phần thiết yếu của việc điều trị bệnh béo phì. Hầu hết những người có thể duy trì việc giảm cân trong hơn một năm đều tập thể dục thường xuyên, thậm chí là chỉ cần đi bộ.

Để tăng mức độ hoạt động của bạn, cần:

Tập thể dục: Những người thừa cân hoặc béo phì cần phải có ít nhất 150 phút/một tuần luyện tập thể dục với cường độ vừa phải để ngăn ngừa tăng cân thêm và để duy trì sự giảm cân. Để giảm cân một cách đáng kể, bạn cần tập thể dục 300 phút trở lên trong một tuần. Bạn có thể sẽ cần phải tăng dần mức độ tập thể dục lên vì sự bền bỉ và thể chất của bạn đã được cải thiện.

Duy trì vận động: Mặc dù tập thể dục aerobic thường xuyên là cách hiệu quả nhất để đốt calorie và giảm cân, nhưng bất kỳ sự vận động nào cũng sẽ có thể giúp bạn đốt cháy calorie. Thực hiện những thay đổi đơn giản trong ngày sẽ  mang lại cho bạn nhiều lợi ích hơn. Ví dụ như, đỗ xe xa hơn từ lối vào cửa hàng, làm nhiều công việc nhà hơn, làm vườn, đứng lên và di chuyển thường xuyên, đeo pedometer để theo dõi bạn đã thực sự bước bao nhiêu bước trong một ngày.

Thay đổi thói quen sống

Một chương trình sửa đổi các thói quen xấu có thể giúp bạn thay đổi lối sống, giảm cân và duy trì cân nặng lý tưởng cho mình. Các bước để thực hiện bao gồm xem xét các thói quen hiện tại của bạn để tìm ra những yếu tố nguy cơ, sự căng thẳng hoặc tình huống nào có thể đã góp phần vào chứng béo phì của bạn.

Mỗi người đều khác nhau và có những trở ngại khác nhau để quản lý cân nặng của mình, như thiếu thời gian để tập thể dục hoặc ăn đêm muộn. Cố gắng thay đổi thói quen sinh hoạt để giải quyết các mối bận tâm của bạn.
Điều chỉnh thói quen, đôi khi được gọi là liệu pháp thói quen, có thể bao gồm:

Lời khuyên: Các chuyên gia có thể giúp bạn giải quyết các vấn đề về tâm trạng và thói quen liên quan đến ăn uống. Các liệu pháp có thể giúp bạn hiểu tại sao bạn ăn quá nhiều và học cách đối phó với những âu lo của mình một cách lành mạnh hơn. Bạn cũng có thể học cách giám sát chế độ ăn uống, mức độ vận động, hiểu các yếu tố kích thích ăn uống và đối phó với sự thèm ăn của mình. Liệu pháp có thể được áp dụng cho cá nhân hoặc cho cả nhóm. Các chương trình chuyên sâu - bao gồm từ 12 đến 26 buổi một năm - có thể hữu ích hơn trong việc đạt được các mục tiêu giảm cân của bạn.

Các nhóm hỗ trợ: Bạn có thể tìm thấy sự thân thiết và sự thấu hiểu lẫn nhau trong các nhóm hỗ trợ, nơi những người khác cũng có cùng những thách thức với chứng béo phì như bạn. Hỏi thăm bác sĩ, các bệnh viện địa phương về các chương trình giảm cân cho các nhóm hỗ trợ lẫn nhau trong khu vực của bạn.

Ngăn ngừa tái tăng cân sau điều trị béo phì

Thật không may, việc tái tăng cân rất thường xảy ra mà dù cho bạn đã dùng phương pháp điều trị béo phì nào đi nữa. Nếu bạn dùng thuốc giảm cân, bạn có thể tái tăng cân khi ngừng dùng chúng. Bạn thậm chí có thể tái tăng cân ngay cả khi sau khi phẫu thuật giảm cân nếu bạn tiếp tục ăn quá nhiều hoặc ăn quá mức các thực phẩm có hàm lượng calorie cao. Nhưng điều đó không có nghĩa là những nỗ lực giảm cân của bạn là vô nghĩa.

Một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa sự tái tăng cân là cần phải luyên tập thể dục thường xuyên. Mục tiêu là 60 phút một ngày.

Duy trì các hoạt động thể chất mà bạn cảm thấy hứng thú và đúng hướng. Khi đã giảm được cân nặng và có được một sức khoẻ tốt hơn, hãy trao đổi với bác sĩ về những hoạt động bổ sung thêm mà bạn có thể làm, và nếu có thể thì làm thế nào để bạn tăng cường các hoạt động và các bài tập luyện thể dục lên.

Bạn luôn luôn phải thận trọng về cân nặng của mình. Kết hợp lâu dài chế độ ăn uống lành mạnh và vận động nhiều hơn là cách tốt nhất để duy trì cân nặng của bạn trong một thời gian dài.

Giảm cân và duy trì cân nặng từng ngày, và tự bao quanh mình với những người hỗ trợ để đảm bảo cho sự giảm cân thành công. Tìm một lối sống lành mạnh mà bạn có thể gắn bó với lâu dài với nó.

Biện pháp khắc phục và chăm sóc tại nhà

Nỗ lực để vượt qua chứng béo phì có nhiều khả năng thành công hơn nếu bạn thực hiện theo một số biện pháp chăm sóc tại nhà bên cạnh kế hoạch điều trị chính. Bao gồm:

Tìm hiểu về tình trạng của bạn: Các thông tin về bệnh béo phì có thể giúp bạn tìm hiểu thêm về lý do tại sao bạn trở nên béo phì và những gì bạn nên làm cho căn bệnh của mình. Khi đó, bạn sẽ cảm thấy mình có thể kiểm soát tốt hơn và tuân thủ vào các kế hoạch điều trị hơn. Đọc các tài liệu có uy tín về việc tự chăm sóc bản thân và bàn luận chúng với các bác sĩ hoặc các chuyên gia trị liệu cho bạn.

Đặt mục tiêu thực tế: Khi bạn cần giảm một khối lượng cân nặng đáng kể, bạn có thể sẽ đặt một mục tiêu quá sức cho bản thân, như việc cố gắng để giảm cân một cách quá nhiều và quá nhanh. Đừng đặt một mục tiêu mà làm cho bản thân bị suy yếu. Đặt mục tiêu từng chặng hàng ngày hoặc hàng tuần cho việc luyện tập thể dục và giảm cân. Thực hiện những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống thay vì những thay đổi quá khắc nghiệt mà bạn không có khả năng gắn bó lâu dài.

Tuân thủ theo kế hoạch điều trị: Thay đổi một lối sống mà bạn đã gắn bó nhiều năm là rất khó khăn. Hãy trung thực với bác sĩ và các chuyên gia trị liệu khác nếu bạn nhận thấy các mục tiêu vận động và ăn uống thất bại. Bạn có thể cùng nhau bàn luận lại để đưa ra những ý tưởng mới hoặc phương pháp trị liệu mới.

Tìm kiếm thêm người hỗ trợ: Hãy đưa gia đình và bạn bè của bạn vào kế hoạch giảm cân. Bạn sẽ được vây quanh bởi những người sẽ luôn hỗ trợ bạn và giúp bạn, chứ không phải là phá hoại những nỗ lực của bạn. Hãy đảm bảo họ hiểu rằng giảm cân quan trọng đến mức nào cho sức khoẻ của bạn. Hoặc bạn cũng có thể tham gia vào các nhóm giảm cân để hỗ trợ cho nhau.

Lập một bản ghi nhận: Ghi nhận lại lượng thực phẩm bạn tiêu thụ và các hoạt động của bản thân. Bản ghi nhận này giúp bạn có trách nhiệm với các thói quen ăn uống và việc luyện tập thể dục của mình. Nhờ đó, bạn có thể khám phá ra thói quen nào không tốt cho bạn, và ngược lại, những thói quen nào có hiệu quả tốt đối với bạn. Bạn cũng có thể sử dụng bản ghi nhận để theo dõi các thông số sức khoẻ quan trọng khác như huyết áp và mức cholesterol và sức khoẻ tổng quát.

Xác định và tránh các yếu tố kích thích ăn uống: Làm sao lãng ham muốn ăn uống với những điều khác, chẳng hạn như gọi điện thoại cho bạn. Tập nói không với thực phẩm không lành mạnh và phần ăn quá khổ. Ăn khi bạn thực sự đói –  không phải là ăn khi đã đến giờ ăn.

Dùng thuốc theo chỉ dẫn: Nếu bạn dùng thuốc giảm cân hoặc thuốc để điều trị các bệnh liên quan đến béo phì, như cao huyết áp hoặc bệnh đái tháo đường, hãy dùng đúng liều lượng. Nếu bạn có vấn đề với phác đồ điều trị hoặc có các phản ứng phụ không mong muốn, hãy trao đổi với bác sĩ.

Bệnh béo phì nên sớm được điều trị bởi những hậu quả của bệnh béo phì gây ra cho người bệnh là rất lớn.  Bạn có thể liên hệ đặt khám với các bác sĩ của Hello Doctor chúng tôi để nhận được sự hỗ trợ và giúp đỡ qua số điện thoại 1900 1246.

Bác sĩ khám, điều trị

Nguyễn Hoàng Bình

Tiến sĩ - Bác sĩ Nguyễn Hoàng Bình

Khoa: Hô hấp, Mạch máu, Nội tiết, Ngoại lồng ngực

Nơi làm việc: Bệnh viện Chợ Rẫy

Kinh nghiệm: 32 năm

Vị trí: Trưởng khoa Ngoại Lồng Ngực - Mạch máu

Đào Anh Tuấn

Bác sĩ Đào Anh Tuấn

Khoa: Nội tiết, Tiêu hóa - Gan mật

Nơi làm việc: Bệnh viện Đaị học Quốc gia Hà nội

Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa

Đánh giá, chia sẻ Gửi đánh giá

  • Chu Diệu Linh

    Bài viết đã cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích cho tôi

    24/10/2017
  • Phạm Tiến Duật

    Bài viết rất tốt, tôi rất thích

    16/10/2017

Bình luận, đặt câu hỏi

Các thông tin cá nhân của bạn sẽ không bị công khai

Nội dung

Đọc thêm

Giải đáp những câu hỏi liên quan đến giảm cân
Kinh nghiệm - chia sẻ
Đối với những người đang gặp tình trạng thừa cân, béo phì thì việc giảm cân là vô cùng cần thiết. Có rất nhiều những vấn đề xoay...
Chế độ ăn kiêng hiệu quả cho người thừa cân, béo phì
Kinh nghiệm - chia sẻ
Khó để biết được chế độ kiêng nào sẽ hiệu quả và chế độ ăn nào thì lành mạnh cho bạn. Mọi người đều muốn một chế độ ăn uống hứa hẹn sẽ giảm...
Phương pháp phẫu thuật điều trị béo phì đem lại lợi ích gì?
Kinh nghiệm - chia sẻ
Hiện nay có khá nhiều cách chữa bệnh béo phì đã được áp dụng. Một trong những phương pháp đang được hướng đến sử dụng đó là...