Những điều về bệnh Gout mà bạn cần phải biết

Gout xuất hiện từ thời cổ đại, nó đôi khi được gọi là "bệnh của các vị vua", bởi vì người ta từ xưa đã thấy Gout có mối quan hệ trực tiếp với chế độ ăn giàu đạm và uống rượu quá mức. Nhưng hiện nay, chất lượng cuộc sống ngày càng cao, bia rượi, thịt cá không còn là xa xỉ phẩm nữa, bệnh gout có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai.

Lưu ý quan trọng: Bài viết này nhằm cung cấp kiến thức mang tính chất tham khảo. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng hoặc những vấn đề còn mơ hồ, để hiểu rõ cụ thể trường hợp của bạn/ người thân, Hello Doctor hỗ trợ qua điện thoại hoặc nhắn tin trên facebook. Hello Doctor sẽ cố gắng hỗ trợ tốt nhất cho từng trường hợp một cách cụ thể.

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Cơ Xương Khớp Hello Doctor 

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

Gout là một dạng viêm khớp gây đau và làm giảm sức mạnh của khớp cũng như chất lượng cuộc sống. Các triệu chứng đầu tiên là những đợt sưng đau dữ dội ở các khớp đơn, thường ở bàn chân, đặc biệt là ngón chân cái. Vị trí sưng có thể đỏ và nóng lên. Có thể điều trị bệnh gout và giảm các cơn đau của nó bằng cách tránh các thực phẩm, thuốc kích thích và  dùng các loại thuốc điều trị. Tuy nhiên, chẩn đoán bệnh gút có thể là khó khăn và kế hoạch điều trị thường phải được lên riêng cho từng người.

Nguyên nhân gây ra bệnh Gout là gì?

Bệnh Gout xảy ra khi có sự dư thừa axit uric trong cơ thể, và các tinh thể uric lắng đọng ứ trong các khớp. Điều này có thể xảy ra do sản xuất axit uric tăng lên hoặc thận không thể loại bỏ được axit uric đều đặn dẫn đến cùng một kết quả là axit uric bị lắng đọng lại trong cơ thể. Một số loại thực phẩm và thuốc có thể làm tăng nồng độ axit uric và dẫn tới các cơn gout bao gồm:

- Động vật có vỏ và thịt đỏ.

- Rượu quá mức.

- Đồ uống có đường và thực phẩm có hàm lượng fructose cao.

- Một số loại thuốc, như:

• Aspirin liều thấp (nhưng vì nó có thể giúp bảo vệ chống lại cơn đau tim và đột quỵ, không khuyến cáo rằng những người bị gout ngừng sử dụng aspirin liều thấp).
• Một số thuốc lợi tiểu ("thuốc viên nước") như hydrochlorothiazide (Esidrix, Hydro-D) và Lasix.
• Thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng trong cấy ghép nội tạng như cyclosporine (Neoral, Sandimmune) và tacrolimus (Prograf).

Theo thời gian, nồng độ axit uric trong máu tăng có thể dẫn đến sự tích tụ tinh thể uric trong và xung quanh khớp. Như những chất ngoại lai khác, không được xem như tế bào của cơ thể, những tinh thể này thu hút các tế bào bạch cầu đến để dọn dẹp, từ đó có các phản ứng viêm xảy ra  dẫn đến những cơn đau gout nặng, đau và viêm khớp mãn tính. Axit uric cũng có thể tích tụ trong đường tiết niệu, gây sỏi thận.

Ai hay bị Gout?

Gout ảnh hưởng đến rất nhiều người và các bệnh xảy ra thường xuyên hơn ở nam giới, phụ nữ sau mãn kinh, và những người bị bệnh thận. Bệnh gout có liên quan mật thiết đến tình trạng béo phì, bệnh cao huyết áp, nồng độ cholesterol và triglyceridetrong máu cao, bệnh đái tháo đường. Do các yếu tố di truyền, bệnh gout có xu hướng chung trong một số gia đình. Bệnh gout hiếm khi ảnh hưởng đến trẻ em.

Bệnh gout được chẩn đoán như thế nào?

Một số loại viêm khớp khác cũng có thể biểu hiện giống bệnh gout, vì vậy chẩn đoán chính xác (phát hiện) là chìa khóa tiên quyết. Một người có nhiều khả năng là bị Gout khi có các đặc điểm sau: bệnh nhân bị sưng khớp và đau dữ dội trong một hoặc hai khớp trong lần đau đầu tiên, tiếp đó là có một khoảng thời gian hoàn toàn  không đau giữa các cơn đau, sau đó thường bị đau vào ban đêm.

Chẩn đoán bệnh gout có thể được thực hiện bằng nhiều cách. Bệnh gout thường được chẩn đoán khi phát hiện các tinh thể axít uric trong dịch khớp. Bác sĩ có thể sử dụng kim để chọc dò dịch của khớp bị đau và soi chất dịch dưới kính hiển vi để tìm ra liệu tinh thể. Tinh thể cũng có thể được tìm thấy trong các trầm tích (gọi là tophi) xuất hiện dưới da. Những nốt tophi này thường xuất hiện ở bệnh gout tiến triển.

Gout cũng có thể được chẩn đoán dựa trên dựa theo khớp đau, triệu chứng đặc trưng, thời gian, xét nghiệm máu cho axit uric, và các xét nghiệm hình ảnh tiên tiến.

Mức axit uric trong máu rất quan trọng để đo lường nhưng đôi khi có thể gây hiểu nhầm, đặc biệt nếu được đo tại thời điểm một cuộc tấn công cấp tính. Mức axit uric trong máu có thể là bình thường trong một thời gian ngắn hoặc thậm chí thấp trong các cơn đau. Ngay cả những người không bị gout có thể vẫn tăng mức axit uric.

X-quang có thể cho thấy tổn thương khớp trong thời gian dài. Siêu âm, những kỹ thuật hình ảnh cũng có thể giúp gợi ý chẩn đoán.

Điều trị bệnh Gout bằng thuốc (hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa)

Bệnh Gout được điều trị như thế nào?

Điều trị các đợt đau cấp tính

Thuốc hàng đầu dùng cho cơn bùng phát gout là colchicine. Thuốc này có thể có hiệu quả nếu được dùng sớm trong các cơn đau. Tuy nhiên, colchicine có thể gây các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa, bị tiêu chảy và các phản ứng phụ khác. Tác dụng phụ có thể ít gặp hơn với liều thấp. Bệnh nhân bị bệnh thận hoặc gan, hoặc dùng thuốc tương tác với colchicine, phải dùng liều thấp hoặc dùng các thuốc khác. Colchicine cũng có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các cơn tấn công của bệnh gút.

Thuốc chống viêm không steroid - thường được gọi là NSAIDs - là các thuốc có chứa aspirin có thể làm giảm chứng viêm, đau khớp và các mô khác. NSAID, như indomethacin (Indocin) và naproxen (Naprosyn) là lựa chọn điều trị cho các cơn đau cấp tính nhất của bệnh gout. Liều cao NSAID có tác dụng làm giảm nhanh chóng các triệu chứng. Những loại thuốc này có thể gây đau dạ dày, loét hoặc tiêu chảy, nhưng chúng được dung nạp tốt bởi hầu hết mọi người sử dụng trong thời gian ngắn. Một số người không thể dùng NSAIDs vì các tình trạng sức khoẻ như bệnh loét, suy thận hoặc sử dụng chất làm loãng máu. 

Ở những bệnh nhân gout mạn tính không điều trị có thể tìm thấy các tinh thể trong các trầm tích axit uric (gọi là tophi), có thể gây tổn thương cho khớp và có thể xuất huyết dưới da. Corticosteroid, như prednisone, methylprednisolone, và triamcinolone, là những lựa chọn hữu ích cho bệnh nhân không thể dùng NSAIDs. Cho uống hoặc tiêm bắp, các thuốc này có thể rất hiệu quả trong  việc điều trị các cơn gout. Nếu chỉ có một hoặc hai khớp, bác sĩ của bạn có thể tiêm trực tiếp vào khớp của bạn một loại corticosteroid.

Một số biện pháp tại nhà cũng có thể giúp giảm đau gout và làm giảm bùng phát. Các sản phẩm anh đào như toàn bộ quả anh đào hoặc nước trái cây anh đào không bị làm ngọt có thể làm giảm bớt gout. Một ly sữa tách béo hàng ngày cũng có thể giúp giảm axit uric theo thời gian. Trong một cơn đau, việc bạn nghỉ ngơi và đặt túi chườm đá (vải ngâm trong nước đá và lau đi) lên chỗ đó cũng giảm bớt sung viêm đau.

Điều trị để loại bỏ axit uric dư thừa

Bệnh nhân bị gout mạn tính, mức axit uric trong máu cao bất thường, hoặc có các tophi, sỏi thận sẽ là những trường hợp được chỉ định dùng thuốc hạ axit uric. Những loại thuốc này không có tác dụng giảm những cơn bùng phát cấp tính của bệnh gout, vì vậy hầu hết bệnh nhân nên bắt đầu dùng thuốc sau khi các cơn đau cấp tính giảm dần. Loại thuốc thường được sử dụng để làm giảm nồng độ axit uric trong máu bình thường là allopurinol, ngăn chặn sản xuất axit uric. Một lựa chọn khác là febuxostat, cũng hoạt động bằng cách ngăn chặn sản xuất axit uric.

Probenecid và Lesinurad cũng giúp thận loại bỏ axit uric. Những bệnh nhân có chức năng thận tốt mà không sản xuất quá nhiều axit uric thì nên dùng liệu pháp này.

Gout cấp tính thường có thể xảy ra khi bạn lần đầu tiên sử dụng các loại thuốc làm giảm mức axit uric trong máu. Bệnh nhân có thể ngăn chặn đợt cấp tính xảy ra khi bắt đầu dùng thuốc này bằng cách sử dụng colchicine liều thấp hoặc NSAIDs. Thông thường, các bác sĩ khuyên bệnh nhân dùng colchicine liều thấp, liều dự phòng cùng với thuốc giảm axit uric ít nhất là sáu tháng.

Nếu bạn đang dùng thuốc giảm axit uric, bác sĩ sẽ tăng liều và kiểm tra nồng độ axit uric trong máu. Một khi mức axit uric giảm xuống dưới 6 mg/dL (bình thường), các tinh thể có xu hướng hòa tan và có thể ngăn được các tinh thể mới hình thành. Bạn có thể dùng thuốc này lâu dài để ngăn ngừa các cơn đau gout.

Tuy nhiên, cơ địa mỗi người không giống nhau nên quyết định về thời điểm bắt đầu điều trị và dùng thuốc sẽ được bác sĩ điều chỉnh cho từng bệnh nhân. Lựa chọn điều trị phụ thuộc vào chức năng thận, các vấn đề sức khoẻ, sở thích cá nhân và các yếu tố khác.

Những gì bạn ăn có thể làm tăng mức axit uric.  Vì vậy, bạn nên hạn chế lượng thức uống có fructose cao, chẳng hạn như soda không ăn kiêng. Ngoài ra, đừng uống rượu, bia. Hạn chế ăn các thực phẩm giàu purine -  phân hủy thành axit uric. Các hợp chất này có nhiều ở thịt và các loại hải sản nhất định. Nghiên cứu mới cho thấy purine trong rau quả dường như an toàn. Các sản phẩm sữa ít chất béo có thể giúp giảm mức axit uric.

Trong hầu hết các trường hợp, có thể điều trị thành công gout và kết thúc dần dần các cơn đau. Điều trị cũng có thể làm giảm số lượng và kích thước tophi.

Tác động khác của bệnh gout

Bệnh gout thường liên quan đến bệnh cao huyết áp, bệnh về tim và bệnh thận, hoặc sử dụng các thuốc làm tăng mức axit uric. Vì vậy, các bác sĩ nên kiểm tra những vấn đề liên quan đến sức khoẻ này. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu xem làm giảm mức axit uric máu có thể giúp ích trong việc điều trị bệnh tim và bệnh thận hay không.

Sống chung với gout

Bệnh gout ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống do vừa có cơn đau liên tục vừa có tiềm năng cho bệnh viêm khớp mạn tính (kéo dài). Tuân thủ kế hoạch điều trị của bạn là rất quan trọng. Thay đổi lối sống có thể kiềm hãm bệnh. Các đề xuất bao gồm giảm cân, tránh uống rượu và giảm tiêu thụ thức uống có chứa fructose và thực phẩm giàu purine.

Vai trò của bác sĩ trong điều trị bệnh gout

Điều trị bệnh gout có thể khó khăn vì bệnh cùng tồn tại với các bệnh và do dùng các loại thuốc khác.Chính vì vậy, bạn cần tìm đến những bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm và chuyên môn giỏi trong việc điều trị bệnh Gout. 

Bạn có thể liên hệ đặt khám với bác sĩ của Hello Doctor chúng tôi theo số điện thoại 1900 1246.