Mẹ uống thuốc ARV có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Chào bác sĩ Hello Doctor, tôi đang mang thai và mắc bệnh HIV. Hiện tôi đang dùng thuốc ARV nhưng không biết liệu có ảnh hưởng gì đến thai nhi không. Xin bác sĩ giải đáp giúp tôi vấn đề này.

Gọi điện Tư vấn và Hẹn khám Bác sĩ: 19001246 

Tư vấn qua CHAT FACEBOOK

Tư vấn qua CHAT ZALO

Bảo mật danh tính hoàn toàn!

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin được chia sẻ như sau. Ở những nước phát triển, điều trị dự phòng trong thời gian mang thai là cách điều trị chuẩn cho sản phụ nhiễm HIV, nhằm giúp giảm tải lượng virus truyền qua thai nhi và đứa bé được sinh ra có thể âm tính với HIV.

Mặc dù độc tính của thuốc kháng virus ở người lớn đã được ghi nhận rõ ràng, tuy nhiên tác động của thuốc ARV đối với thai nhi và trẻ sơ sinh có mẹ đang sử dụng thuốc vẫn chưa được biết rõ. Để biết được các loại thuốc hiện đang được sử dụng để điều trị bệnh HIV, bạn có thể xem tại Thuốc điều trị bệnh HIV được sử dụng phổ biến.

Một số loại thuốc ARV bị cấm sử dụng trên phụ nữ mang thai, vì chúng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng của thai nhi.

1. Các loại thuốc ARV được báo cáo có thể gây hại cho thai nhi

Sử dụng ARV trong ba tháng đầu của thai kỳ là nguy hiểm nhất cho trẻ. Đây là thời điểm khi các tế bào trong phôi biệt hóa thành các cơ quan nội tạng. Độc tính của thuốc trong thời gian này có thể dẫn đến các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng nhất.

Atazanavir

Atazanavir, được bán dưới tên thương mại Reyataz, là một trong nhiều loại thuốc kháng virus (ARV) được sử dụng để điều trị HIV. Loại thuốc đặc biệt này đôi khi được đưa vào phác đồ để ngăn ngừa sự lây truyền HIV từ mẹ sang con trong thai kỳ. 

Tuy nhiên, những đứa trẻ được sinh ra từ các bà mẹ được điều trị bằng thuốc chứa atazanavir có chỉ số phát triển ngôn ngữ và tình cảm xã hội thấp hơn so với những trẻ không tiếp xúc với thuốc trong quá trình phát triển của thai nhi. Chỉ số phát triển tình cảm xã hội thấp chỉ được tìm thấy ở những trẻ có người mẹ bắt đầu dùng thuốc từ tuần thứ 14 đến 27 của thai kỳ, nhưng sự phát triển ngôn ngữ của trẻ bị ảnh hưởng ở bất kể thời điểm dùng thuốc. Ngoài ra, thuốc cũng làm tăng nguy cơ cao mắc các bệnh về da và rối loạn cơ xương ở trẻ em.

Dolutegravir 

Dolutegravir hoặc DTG là thuốc ARV mới, được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác để điều trị HIV. Chi phí thấp và tác dụng phụ tương đối nhẹ làm cho thuốc trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các chương trình điều trị, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi tiết kiệm thuốc có thể giúp cho nhiều người đang điều trị một cách đáng kể. Tuy nhiên, theo báo cáo nghiên cứu của Cơ quan y tế châu Âu (EMA), phụ nữ dùng dolutegravir cả trước và trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh như tật nứt đốt sống (dạng tủy sống).

Efavirenz

Efavirenz là chất ức chế men sao chép ngược không nucleoside được ưu tiên cho điều trị ARV bậc 1 ở nhiều nước. Efavirenz phải được dùng kết hợp với các thuốc chống HIV khác. Nếu bạn chỉ dùng efavirenz, thuốc sẽ không có hiệu quả trong việc diệt virus. 

Theo khuyến cáo, phụ nữ không nên sử dụng Efavirenz trong ba tháng đầu của thai kỳ vì nguy cơ tiềm tàng gây quái thai (dị tật bẩm sinh) là rất cao. Ngay cả sau khi sinh, thuốc này có thể đi theo sữa mẹ và gây hại nghiêm trọng cho em bé. Vì thế bạn không nên cho con bú nếu bạn đang dùng efavirenz.

Kết hợp ARV với các loại huốc khác

Kết hợp thuốc kháng virus ARV, thuốc kháng sinh và thuốc chống động kinh có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của bào thai, dẫn đến dị tật bẩm sinh. Những loại thuốc kháng sinh này hoạt động bằng cách can thiệp vào khả năng vi khuẩn sử dụng acid folic hay còn gọi là folate hoặc folacin (một loại vitamin B). Thật không may, chúng cũng ảnh hưởng đến khả năng của thai nhi sử dụng acid folic, dẫn đến dị tật bẩm sinh. 

Thai nhi nếu thiếu acid folic dễ bị biến dạng não và rối loạn hệ thần kinh trung ương gây ra vô sọ, thoát vị não và làm tăng nguy cơ dị tật ở tim, chi, đường tiểu, sứt môi, hở hàm ếch...

Nếu phụ nữ mang thai phải sử dụng các loại thuốc này thì nên bổ sung acid folic, từ 5 đến 10 mg/ ngày.

_____________________________

   HELLO DOCTOR - MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

TƯ VẤN MIỄN PHÍ: 19001246

Tư vấn qua CHAT ZALO

_____________________________

2. Bạn cần làm gì để giảm nguy cơ lây truyền HIV sang con của bạn?

Nếu bạn đang mang thai và sử dụng thuốc ARV, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn. Bạn không được phép ngưng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ, vì điều này có thể gây hại cho bạn và thai nhi.

Mặc dù các tác dụng phụ lâu dài của thuốc ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi. Tuy nhiên hiện nay đã có nhiều loại thuốc ARV an toàn được áp dụng cho sản phụ như thuốc Zidovudine và thuốc Lamivudine. Nếu bạn muốn mang thai hay đang mang thai, bạn cần phải hỏi ý kiến của bác sĩ để được nhận liệu pháp điều trị thích hợp nhất. Bên cạnh đó, bạn không được ngưng thuốc khi chưa có chỉ dẫn của bác sĩ. Tóm lại, tuân thủ theo liệu pháp điều trị có thể bảo đảm hiệu quả tối ưu trong việc giảm tỉ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm bài viết Mẹ nhiễm HIV có con được không. Liên hệ đến phòng khám chúng tôi theo số 1900 1246 nếu bạn cần tư vấn thêm.