Người nhà và sai lầm thường gặp khi chăm sóc bệnh nhân hoang tưởng

Khi một người thân trong gia đình rơi vào trạng thái hoang tưởng, người nhà thường rơi vào khủng hoảng, hoang mang và không biết nên ứng xử ra sao. Trong mong muốn giúp đỡ, không ít người lại vô tình làm tổn thương bệnh nhân, khiến tình trạng nặng hơn. Việc nhận diện và tránh những sai lầm phổ biến trong chăm sóc bệnh nhân hoang tưởng không chỉ giúp người bệnh hồi phục tốt hơn mà còn giúp người nhà bảo vệ được chính mình trong quá trình đồng hành. Hello Doctor sẽ cùng bạn điểm lại những sai lầm thường gặp và cách ứng xử đúng đắn với người bệnh hoang tưởng.

Mục lục

• 1. Không thừa nhận người thân đang mắc bệnh hoang tưởng
• 2. Tự ý đối chất hoặc vạch trần “suy nghĩ sai lệch” của bệnh nhân
• 3. Dùng lời lẽ trấn an quá mức hoặc phủ nhận cảm xúc người bệnh
• 4. Giám sát quá mức hoặc cách ly người bệnh khỏi xã hội
• 5. Ngại đi khám, trì hoãn điều trị chuyên khoa
• 6. Không phối hợp với bác sĩ trong quá trình theo dõi và điều trị
• 7. Quá kỳ vọng vào thuốc và bỏ qua vai trò của tâm lý trị liệu
• 8. Hello Doctor đồng hành cùng người nhà vượt qua sai lầm

_____________________________

    HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

BÁC SĨ TƯ VẤN QUA ĐIỆN THOẠI: 19001246

Tư vấn qua FACEBOOK: CLICK LINK

Tư vấn qua ZALO

Trị liệu TMS tại Hello Doctor

App quản lí cảm xúc

_____________________________

1. Không thừa nhận người thân đang mắc bệnh hoang tưởng

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là phủ nhận bệnh. Nhiều gia đình cho rằng người thân chỉ đang “suy nghĩ tiêu cực” hoặc “căng thẳng quá mức” mà không nghĩ rằng đó là dấu hiệu của rối loạn hoang tưởng – một dạng rối loạn tâm thần cần can thiệp chuyên môn. Việc chối bỏ thực tế khiến bệnh nhân không được điều trị kịp thời, từ đó hoang tưởng ăn sâu hơn, trở thành niềm tin cố định và khó thay đổi.
Đây cũng là giai đoạn mà người bệnh thường che giấu cảm xúc và ít khi chia sẻ, vì vậy nếu người nhà không nhạy bén hoặc quá chủ quan, họ sẽ bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm. Từ đó, mất đi “cửa sổ vàng” trong điều trị rối loạn hoang tưởng – giai đoạn khởi phát, khi người bệnh vẫn còn khả năng tiếp nhận trị liệu tương đối tốt.

2. Tự ý đối chất hoặc vạch trần “suy nghĩ sai lệch” của bệnh nhân

Người nhà thường phản ứng bản năng khi nghe bệnh nhân nói điều vô lý: cố gắng “cãi lại”, lý giải để phản biện hoặc thậm chí dùng bằng chứng để chứng minh điều bệnh nhân nghĩ là sai. Tuy nhiên, với người mắc hoang tưởng, niềm tin sai lệch đã trở thành “sự thật tuyệt đối”. Việc vạch trần hoang tưởng chỉ khiến họ tổn thương, mất niềm tin vào người thân và ngày càng khép mình.
Thay vào đó, các chuyên gia khuyến cáo người nhà nên giữ thái độ trung lập, tránh đối đầu trực tiếp. Tốt nhất là lắng nghe với sự bình tĩnh, không tranh cãi, không cổ vũ hoang tưởng nhưng cũng không vội vàng bác bỏ. Câu nói như: “Tôi hiểu là điều đó khiến bạn thấy bất an, mình cùng tìm cách cảm thấy an toàn hơn nhé”, sẽ hiệu quả hơn nhiều so với lời phủ nhận.

3. Dùng lời lẽ trấn an quá mức hoặc phủ nhận cảm xúc người bệnh

Không ít người nhà khi thấy người bệnh sợ hãi hay lo lắng, liền tìm cách trấn an bằng những câu như “không có gì đâu”, “chuyện này vớ vẩn mà”, “sao lại nghĩ lung tung thế”. Những lời này, dù có ý tốt, lại khiến bệnh nhân cảm thấy bị coi thường hoặc không được hiểu.
Người mắc hoang tưởng rất nhạy cảm với cảm xúc bị phản bội, bị theo dõi, bị đe dọa – nếu cảm xúc của họ bị bác bỏ, họ có thể nghĩ rằng người nhà cũng “cùng phe” với những kẻ đang hại họ. Do đó, thay vì phủ nhận cảm xúc, người nhà cần thể hiện sự lắng nghe và đồng cảm, ví dụ như: “Ba thấy con đang rất lo lắng, ba sẽ ở đây nếu con cần”, từ đó tạo lòng tin để người bệnh dễ tiếp cận điều trị hơn.

_____________________________

    HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

BÁC SĨ TƯ VẤN QUA ĐIỆN THOẠI: 19001246

Tư vấn qua FACEBOOK: CLICK LINK

Tư vấn qua ZALO

Trị liệu TMS tại Hello Doctor

App quản lí cảm xúc

_____________________________

4. Giám sát quá mức hoặc cách ly người bệnh khỏi xã hội

Một số người nhà, vì lo sợ bệnh nhân làm hại người khác hoặc chính bản thân mình, nên cố gắng “giữ chặt”, cách ly họ khỏi thế giới bên ngoài. Họ hạn chế người bệnh dùng điện thoại, internet, không cho gặp gỡ bạn bè hay thậm chí khóa cửa nhốt người bệnh trong phòng. Việc này, tuy xuất phát từ lo lắng, lại khiến tình trạng trầm trọng thêm.
Người mắc hoang tưởng dễ hiểu lầm sự giám sát này là một hình thức kiểm soát, theo dõi hoặc “âm mưu chống lại mình”, từ đó gia tăng mức độ nghi ngờ, hoảng loạn hoặc kích động. Thay vì áp đặt, người nhà nên học cách xây dựng môi trường an toàn, duy trì các hoạt động sinh hoạt có trật tự, đồng thời đảm bảo sự tự do tương đối để người bệnh vẫn giữ được sự gắn kết với xã hội.

5. Ngại đi khám, trì hoãn điều trị chuyên khoa

Nhiều gia đình có tâm lý e ngại khi đưa người thân đi khám tâm thần. Họ sợ bị “gắn mác”, sợ người ngoài bàn tán, sợ ảnh hưởng tới danh dự gia đình. Tuy nhiên, trì hoãn khám bệnh chỉ khiến hoang tưởng tiến triển nặng và khó điều trị hơn về sau.
Việc đến cơ sở chuyên khoa như Hello Doctor không chỉ giúp chẩn đoán sớm mà còn giúp người bệnh nhận được kế hoạch điều trị phù hợp. Ở các trung tâm hiện đại, việc khám có thể được tổ chức kín đáo, bảo mật thông tin, thậm chí có thể khám từ xa qua video-call nếu bệnh nhân chưa sẵn sàng tới trực tiếp. Trị liệu tâm thần không đồng nghĩa với “bệnh điên”, đó là cách bảo vệ sức khỏe tâm trí – điều mà bất kỳ ai cũng có thể cần đến.

6. Không phối hợp với bác sĩ trong quá trình theo dõi và điều trị

Sau khi được chẩn đoán, người bệnh hoang tưởng cần sự theo dõi sát sao và liên tục từ bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, nhiều gia đình cho rằng chỉ cần uống thuốc là đủ, hoặc ngại trao đổi với bác sĩ vì sợ “làm phiền”. Đây là một hiểu lầm nguy hiểm.
Bác sĩ cần thông tin từ người nhà để đánh giá diễn tiến bệnh, hiệu quả thuốc và nguy cơ tái phát. Việc không chia sẻ các thay đổi trong hành vi, giấc ngủ, ăn uống hay suy nghĩ của người bệnh sẽ khiến bác sĩ khó điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp. Hello Doctor có đội ngũ hỗ trợ bệnh nhân và gia đình theo sát sau khám – các cuộc gọi kiểm tra định kỳ giúp người nhà không cảm thấy đơn độc trong hành trình chăm sóc.

7. Quá kỳ vọng vào thuốc và bỏ qua vai trò của tâm lý trị liệu

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần uống thuốc kháng loạn thần là người bệnh sẽ khỏi. Tuy nhiên, thuốc chỉ là một phần của điều trị. Đối với hoang tưởng kéo dài hoặc đã ảnh hưởng tới nhân cách, tâm lý trị liệu đóng vai trò then chốt giúp bệnh nhân thích nghi với cuộc sống, học cách kiểm soát suy nghĩ và cải thiện mối quan hệ xã hội.
Tại Hello Doctor, người bệnh được trị liệu bằng liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT) chuyên biệt cho hoang tưởng, kết hợp với các liệu pháp bổ trợ như thư giãn, tái cấu trúc niềm tin sai lệch. Đặc biệt, nếu bệnh nhân không đáp ứng tốt với thuốc, kỹ thuật TMS (kích thích từ xuyên sọ) có thể được cân nhắc nhằm cải thiện chức năng vỏ não liên quan đến nhận thức thực tại.

_____________________________

    HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

BÁC SĨ TƯ VẤN QUA ĐIỆN THOẠI: 19001246

Tư vấn qua FACEBOOK: CLICK LINK

Tư vấn qua ZALO

Trị liệu TMS tại Hello Doctor

App quản lí cảm xúc

_____________________________

8. Hello Doctor đồng hành cùng người nhà vượt qua sai lầm

Chăm sóc người bị hoang tưởng là một hành trình nhiều thử thách. Hello Doctor hiểu rõ điều đó và xây dựng mô hình hỗ trợ không chỉ cho người bệnh mà cả người nhà. Từ việc huấn luyện kỹ năng giao tiếp với bệnh nhân hoang tưởng, theo dõi sát sau điều trị, đến các buổi tư vấn riêng cho người thân – chúng tôi luôn đồng hành trên từng chặng đường.
Nếu bạn đang hoang mang trước những biểu hiện lạ của người thân, đừng chần chừ tìm đến chuyên gia. Việc phát hiện và can thiệp sớm có thể làm thay đổi hoàn toàn tiên lượng bệnh. Hãy để Hello Doctor giúp bạn tránh sai lầm và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho cả gia đình.