Rối loạn nhân cách ranh giới

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Rối loạn nhân cách ranh giới ảnh hưởng lên cách bạn suy nghĩ về bản thân, cách bạn giao tiếp với bên ngoài và cách hành xử của bạn.

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh bao gồm:

Sợ bị bỏ rơi, phủ nhận thực tế hay sợ phải tưởng tượng ra cảnh bị chia li hay bị người khác chối bỏ
Khó duy trì được mối quan hệ với người khác hay quan hệ bên ngoài không ổn định, ví dụ như bạn có lúc cảm thấy đối phương rất lí tưởng nhưng một lúc sau lại cho rằng người này không tốt hay rất độc ác
Thay đổi đột ngột cách nhìn về bản thân và hình tượng bản thân, bao gồm cả thay đổi những mục tiêu và giá trị cuộc sống, và bạn tự thấy bản thân quá tệ hay sẽ tốt hơn nếu bạn không tồn tại trên đời
Những lúc bị stress do rối loạn nhân cách kiểu paranoia (hay tâm thần phân liệt thể hoang tưởng) và tự cắt đứt liên lạc với người khác, thường kéo dài trong vài phút đến vài giờ đồng hồ
Những hành động liều lĩnh và dễ gây bất hòa như chơi cờ bạc, lái xe cẩu thả, quan hệ tình dục không an toàn, chè chén vui chơi say sưa, dùng thuốc nghiện hay tự hủy hoại sự nghiệp, từ bỏ công việc tốt hay tự chấm dứt những mối quan hệ xã hội đang tiến triển tốt
Những hành động đe dọa tính mạng hoặc có hành vi tự sát, thường để đáp ứng với nỗi sợ hãi của việc bị bỏ rơi hay bị chối bỏ
Thay đổi và đa dạng cảm xúc kéo dài trong vài tiếng đến vài ngày, bao gồm cảm xúc vui mừng tột độ, khó chịu, xấu hổ cho đến lo lắng
Cảm giác trống rỗng kéo dài không ngừng
Có những cơn giận dỗi không đáng, thường xuyên không kiềm chế được, tự cảm thấy bản thân bị cười nhạo và đau xót, hoặc thậm chí dẫn đến đánh nhau với người khác

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

Những triệu chứng của bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Những triệu chứng của bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Khi nào đến khám bác sĩ?

Nếu bạn ý thức rằng mình có những dấu hiệu hay các triệu chứng trên, bạn cần gặp bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lí. Nếu bạn để ý thấy những triệu chứng trên có ở thành viên gia đình hay bạn bè thì bạn hãy khuyên người thân đến gặp bác sĩ hay chuyên gia tâm lí. Nhưng bạn không thể ép buộc một ai đó đi tìm sự giúp đỡ. Nếu những mối quan hệ gây ra căng thẳng tột độ cho bạn thì bạn cũng cần đến gặp chuyên gia để được tư vấn và trị liệu.

===

Bác sĩ tham vấn thông tin và hỗ trợ khám bệnh:

✍ Sài Gòn: Các bác sĩ Bv Tâm Thần HCM, Đại Học Y Dược, Đại học Phạm Ngọc Thạch

✍ Hà Nội: Viện Tâm Thần Bạch Mai- Đại Học Quốc Gia (khoa Y) - Đại Học Y Hà Nội.

✍ Đà Nẵng: Bệnh viện tâm thần Đà Nẵng.

☎ Gọi điện tư vấn miễn phí và hẹn khám Bác sĩ: 19001246

⌨ CHAT FACEBOOK

Tư vấn qua CHAT ZALO

===

3. Nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Như những bệnh tâm thần khác, nguyên nhân gây rối loạn nhân cách ranh giới thì vẫn không thể giải thích được hoàn toàn. Kết hợp với yếu tố môi trường - như ở người đã từng bị bắt nạt hay không được quan tâm lúc còn bé sẽ dễ bị rối loạn nhân cách ranh giới. Bệnh còn liên quan đến một số yếu tố như:

Di truyền: một vài nghiên cứu từ các cặp sinh đôi và theo phả hệ gia đình đã cho thấy bệnh rối loạn nhân cách có thể di truyền và có mối liên hệ chặt chẽ với các bệnh lí tâm thần khác trong gia đình.
Bất thường não bộ: một số nghiên cứu còn cho thấy sự thay đổi ở một vài khu vực trong não có liên quan với việc điều hòa cảm xúc, sự bốc đồng hay dễ bị kích động. Ngoài ra, những chất trong não giúp điều hòa cảm xúc như serotonin có thể không làm đúng chức năng của chúng.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

Yếu tố nguy cơ mắc rối loạn nhân cách ranh giới

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc rối loạn nhân cách ranh giới:

Di truyền: nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn nếu người thân trong gia đình như ba, mẹ, anh chị em cũng mắc bệnh này hay những bệnh tâm thần tương tự.
Có tuổi thơ đau buồn: nhiều bệnh nhân đã được ghi nhận là bị bạo hành, bỏ rơi hay lạm dụng tình dục lúc nhỏ. Một số người thất lạc bố mẹ hay người thân khi còn nhỏ, sau đó được nhận nuôi bởi người khác mà những người này đều có hành vi ngược đãi, hành hung hay có bệnh lí tâm thần. Một số khác thì trải qua nhiều mâu thuẫn xung đột và mối quan hệ gia đình không được ổn định.
Tính cách cá nhân: những nét trong tính cách cá nhân như sự bốc đồng và tính hay gây hấn thường làm trầm trọng thêm sự rối loạn nhân cách.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

4. Tác hại và biến chứng của bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Rối loạn nhân cách ranh giới có thể phá hủy nhiều mặt trong cuộc sống của bạn. Nó ảnh hưởng xấu đến các mối quan hệ, nghề nghiệp, việc học, các hoạt động xã hội và hình ảnh của bản thân, cuối cùng dẫn đến:

Mất việc hay đổi công việc liên tục
Bỏ học giữa chừng
Dính đến nhiều vấn đề vi phạm luật pháp, có thể ngồi tù
Nhiều mối quan hệ bị mâu thuẫn, stress trong hôn nhân hay thậm chí li dị
Tự làm đau bản thân như tự cắt hay tự đốt vài chỗ trên cơ thể và thường phải nhập viện
Có liên quan với những mối quan hệ bị ngược đãi
Có thai ngoài ý muốn, nhiễm trùng lây qua đường tình dục, tai nạn giao thông hay đánh nhau với người khác do những hành vi liều lĩnh và tính bốc đồng của người bệnh
Cố ý tự sát

Ngoài ra, bạn có thể mắc kèm những bệnh tâm lí khác như:

Bệnh trầm cảm
Nghiện rượu hay lạm dụng chất kích thích
Lo lắng
Rối loạn ăn uống
Rối loạn lưỡng cực
Stress sau chấn thương
Tăng động
Những bệnh rối loạn nhân cách khác

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

5. Các phương pháp điều trị bệnh rối loạn nhân cách ranh giới

Chẩn đoán

Những bệnh rối loạn nhân cách bao gồm cả rối loạn nhân cách ranh giới, được chẩn đoán chủ yếu dựa trên:

Cuộc trò chuyện chi tiết giữa bạn với bác sĩ hay các nhà tâm lí
Bài đánh giá tâm lí có thể gồm nhiều câu hỏi
Tiền sử bệnh lí y khoa
Mô tả lại các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh

Chẩn đoán rối loạn nhân cách ranh giới thường được thực hiện ở người lớn, không nên làm ở trẻ em và trẻ vị thành niên. Đó là bởi vì các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn nhân cách ranh giới ở trẻ nhỏ dường như biến mất hay khỏi hoàn toàn khi chúng trưởng thành.

_____________________________

HELLO DOCTOR- MANG SỨC KHOẺ ĐẾN CUỘC SỐNG

_____________________________

Điều trị bệnh rối loạn nhân cách giới hạn với bác sĩ tâm lý

Điều trị bệnh rối loạn nhân cách giới hạn với bác sĩ tâm lý

Điều trị

Rối loạn nhân cách ranh giới chủ yếu được điều trị bằng liệu pháp tâm lí, nhưng có thể dùng thêm thuốc nếu cần. Bác sĩ cũng có thể cân nhắc cho nhập viện nếu người bệnh có những hành vì hành hung, gây nguy hiểm cho đội ngũ nhân viên y tế.

Điều trị có thể giúp bạn học kĩ năng xoay trở các tình huống và giải quyết các triệu chứng bạn có thể mắc. Nếu có điều trị, bạn sẽ thấy tốt hơn rất nhiều, thấy mọi việc khả quan hơn cả về bản thân lẫn cuộc sống.

Liệu pháp tâm lí

Trị liệu tâm lí - hay còn gọi là trị liệu bằng những cuộc đối thoại - là phương pháp điều trị căn bản trong rối loạn nhân cách ranh giới. Nhà tâm lí trị liệu có thể linh hoạt đưa ra một số cách điều trị để phù hợp với nhu cầu của bạn. Mục tiêu của liệu pháp tâm lí là giúp bạn:

Tập trung vào khả năng của bạn nhiều hơn
Học cách kiềm chế và điều khiển cảm xúc những khi bạn thấy rất khó chịu
Giảm tính bốc đồng bằng cách dùng cảm xúc để cảm nhận hơn là giải quyết bằng hành động
Cải thiện các mối quan hệ với việc nhận thức được những cảm xúc và biết kiềm chế chúng, biết thấu hiểu cho người khác
Bạn cần biết nhiều hơn về bệnh tâm lí mà mình đang mắc phải

Một số phương pháp trị liệu bằng tâm lí đã được chứng minh có hiệu quả:

Liệu pháp đối thoại hành vi (DBT): có thể điều trị cho một nhóm người hay cho một cá nhân bị rối loạn nhân cách ranh giới. DBT dùng kĩ năng tiếp cận cơ bản để dạy bạn cách điều khiển, kiềm chế được cảm xúc, giải tỏa stress và cải thiện các mối quan hệ.
Dùng sơ đồ: phương pháp này có thể điều trị cho mỗi cá nhân hay một nhóm người mắc bệnh. Nó có thể giúp bạn xác định được những nhu cầu chưa đạt được mà dễ dẫn đến bi quan trong cuộc sống, thỉnh thoảnh phương pháp này khá bổ ích cho việc sống còn của người bệnh. Ở người lớn đã từng chịu nhiều đau khổ trong cuộc sống thì phương pháp này chủ yếu tập trung vào việc giúp đỡ họ và giúp họ đạt được những nhu cầu cần thiết trong tình trạng sức khỏe tốt nhất để làm cho cuộc sống họ trở nên khả quan hơn.
Liệu pháp trị liệu tâm lí căn bản (MBT): là kiểu trị liệu chủ yếu thông qua việc trò chuyện giúp người bệnh bộc bạch được những suy nghĩ và cảm giác ở một thời điểm nào đó và làm thay đổi được cái nhìn của họ trong vấn đề. MBT nhấn mạnh vào cách suy nghĩ trước khi hành động.
Được huấn luyện về dự đoán trước cảm xúc và cách giải quyết vấn đề (STEPPS): STEPPS là liệu pháp điều trị kéo dài trong 20 tuần liên quan đến hoạt động theo nhóm bao gồm các thành viên trong gia đình, người chăm sóc, bạn bè hay những người thân thuộc, những người này có thể có ích trong việc điều trị. Phương pháp này nên dùng kèm với những cách trị liệu khác.
Điều trị tâm lí căn bản: phương pháp này phụ thuộc vào cách giải quyết tình huống và tập trung vào điều trị những xúc cảm khó kiềm chế. Điều trị có thể mở rộng ra cho một nhóm, giáo dục trong gia đình hay trị liệu dành riêng cho cá nhân.

Thuốc

Mặc dù cho đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu được công nhận bởi Hiệp hội Thực phẩm và Dược của Hoa Kì (FDA), nhưng có thể điều trị với thuốc làm giảm triệu chứng và giảm những vấn đề tái đi tái lại như trầm cảm, sự bốc đồng, tính gây hay hay lo lắng. Những thuốc có thể dùng bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống loạn thần hay những thuốc giúp tâm trạng ổn định.

Tuy nhiên bạn cần gặp bác sĩ để biết thêm về tác dụng phụ của các thuốc này.

Nhập viện

Đôi khi, bạn phải cần những cách trị liệu mạnh hơn ở bệnh viện phòng khám tâm thần. Nhập viện sẽ giúp bạn được an toàn hơn, tránh những lúc tự làm tổn thương bản thân và những ý nghĩ, hành vị tự sát.

Hồi phục

Việc học cách kiềm chế cảm xúc, điều khiển những suy nghĩ và hành vi sẽ mất nhiều thời gian. Bạn cần khoảng nhiều tháng hay nhiều năm để điều trị, và bạn có thể phải đấu tranh tâm lí với những triệu chứng của rối loạn nhân cách ranh giới. Bạn có thể trải qua những lúc triệu chứng cải thiện hơn hay nặng hơn nhưng việc điều trị có thể giúp cải thiện nhiều chức năng của bản thân và giúp bạn cảm thấy tốt hơn về mình và cả cuộc sống.

_____________________________