Triệu chứng mất trí nhớ, nguyên nhân và cách chữa trị
Chào bác sĩ, tôi tên là Nguyên. Dạo gần đây mẹ của tôi có dấu hiệu hay quên, đãng trí, thường không nhớ mình đang làm gì. Tôi lo rằng mẹ tôi đang có triệu chứng mất trí nhớ. Bác sĩ có thể giải thích giúp tôi mất trí nhớ là bệnh gì, cách điều trị và phòng chống không ạ. Cảm ơn bác sĩ.
Trả lời:
Chào bạn Nguyên, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Về triệu chứng mất trí nhớ mà bạn đề cập đến, chúng tôi xin được chia sẻ một số thông tin như sau:
3. Nguyên nhân gây ra mất trí nhớ
4. Cận lâm sàng
===
Bác sĩ tham vấn thông tin và hỗ trợ khám bệnh:
✍ Sài Gòn: Các bác sĩ Bv Tâm Thần HCM, Đại Học Y Dược, Đại học Phạm Ngọc Thạch
✍ Hà Nội: Viện Tâm Thần Bạch Mai- Đại Học Quốc Gia (khoa Y) - Đại Học Y Hà Nội.
✍ Đà Nẵng: Bệnh viện tâm thần Đà Nẵng.
☎ Gọi điện tư vấn miễn phí và hẹn khám Bác sĩ: 19001246
===
1. Mất trí nhớ là gì?
Nhiều người lớn tuổi lo lắng về việc trở nên mau quên hơn. Họ nghĩ rằng quên là dấu hiệu của bệnh Alzheimer. Trong quá khứ, mất trí nhớ (tên tiếng Anh là Memory Loss) và nhầm lẫn được coi là một phần bình thường của sự lão hóa. Tuy nhiên, các nhà khoa học hiện nay biết rằng hầu hết mọi người vẫn còn tỉnh táo và có khả năng khi họ lớn tuổi, mặc dù có thể mất nhiều thời gian hơn để nhớ mọi thứ.
Rất nhiều người đã trải qua những khoảng thời gian bị đãng trí. Một số gặp vấn đề nghiêm trọng với bộ nhớ và những vấn đề khác thì không. Những người có thay đổi nghiêm trọng trong ký ức, tính cách và hành vi của họ có thể mắc một dạng bệnh gọi là chứng sa sút trí tuệ. Chứng sa sút trí tuệ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng của một người để thực hiện các hoạt động hàng ngày. Bệnh Alzheimer là một trong nhiều loại chứng sa sút trí tuệ.
Thuật ngữ sa sút trí tuệ mô tả một nhóm các triệu chứng do sự thay đổi chức năng não. Các triệu chứng về chứng sa sút trí nhớ có thể bao gồm hỏi lại những câu hỏi tương tự; trở nên lạc lõng tại những nơi quen thuộc; bị mất phương hướng về thời gian, con người, và địa điểm; và bỏ qua sự an toàn cá nhân, vệ sinh và dinh dưỡng. Những người bị sa sút trí tuệ mất khả năng ở mức khác nhau. Chứng mất trí nhớ là do nhiều tình trạng.
Một số tình trạng gây ra sa sút trí tuệ có thể bị đảo ngược, và những người khác không thể. Hơn nữa, nhiều tình trạng bệnh lí khác nhau có thể gây ra các triệu chứng giống như bệnh Alzheimer, nhưng không. Một số những tình trạng bệnh lí có thể được điều trị. Các tình trạng có thể hồi phục là do sốt cao, mất nước, thiếu vitamin và dinh dưỡng kém, phản ứng xấu với thuốc, các vấn đề với tuyến giáp, hoặc chấn thương ở đầu. Những tình trạng như thế này có thể nghiêm trọng và cần được bác sĩ điều trị càng sớm càng tốt.
2. Biểu hiện của mất trí nhớ
Đôi khi người cao tuổi có vấn đề về cảm xúc mà có thể bị nhầm lẫn với chứng sa sút trí tuệ. Cảm thấy buồn, cô đơn, lo lắng, hoặc chán nản có thể phổ biến hơn đối với người già phải đối phó với hưu trí hoặc đối phó với cái chết của vợ/chồng, người thân hoặc bạn bè. Thích nghi với những thay đổi này sẽ khiến một số người cảm thấy bối rối. Các vấn đề về cảm xúc có thể được giải quyết bởi hỗ trợ từ bạn bè và gia đình, hoặc nhờ sự giúp đỡ chuyên môn của bác sĩ hoặc cố vấn.
3. Nguyên nhân gây ra mất trí nhớ
Hai dạng bệnh sa sút trí tuệ phổ biến nhất ở người lớn tuổi là bệnh Alzheimer và chứng sa sút trí tuệ do nguyên nhân mạch máu. Những loại chứng mất trí này là không thể đảo ngược lại bình thường, có nghĩa là chúng không thể chữa được. Trong bệnh Alzheimer, tế bào thần kinh thay đổi ở một số nơi nhất định của não dẫn đến cái chết của một số lượng lớn các tế bào. Các triệu chứng của bệnh Alzheimer bắt đầu từ từ và trở nên tồi tệ hơn. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng bao gồm từ sự quên đến suy yếu nghiêm trọng trong suy nghĩ, phán đoán, và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Cuối cùng, bệnh nhân có thể cần được chăm sóc hoàn toàn.
Trong chứng sa sút trí tuệ do mạch máu, một loạt đột quỵ hay sự thay đổi trong cung cấp máu của não có thể dẫn đến tử vong của mô não. Vị trí não nơi đột quỵ xảy ra và mức độ nghiêm trọng của cơn đột quỵ xác định mức độ nghiêm trọng của vấn đề và các triệu chứng phát sinh. Các triệu chứng thường bắt đầu đột ngột và tiến triển với các cơn đột quỵ lặp đi lặp lại. Vào thời điểm này, không có cách nào để đảo ngược thiệt hại đã được gây ra bởi một cơn đột quỵ. Tuy nhiên, điều trị để ngăn ngừa đột quỵ thêm là rất quan trọng.
Các nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng mất trí nhớ:
- Stress
- Mất ngủ thường xuyên
- Thiếu vitamin B
- Các bệnh lý liên quan: viêm não, dị dạng mạch máu não, suy tuyến giáp, pick, parkinson,...
- Chấn thương sọ não
4. Cận lâm sàng tìm ra nguyên nhân
- Kiểm tra nhận thức, tâm lý học thần kinh
- Chụp não: CT, MRI, EEG
- Công thức máu
- Hóa sinh: Glu, vitamin B12, hormon
- Xét nghiệm dịch não tủy, xét nghiệm nước tiểu
5. Điều trị mất trí nhớ
Chẩn đoán
Những người đang lo lắng về vấn đề bộ nhớ nên gặp bác sĩ của họ. Nếu bác sĩ tin rằng vấn đề là nghiêm trọng, thì có thể sẽ có những khuyến cáo đánh giá về thể chất, thần kinh và tâm thần. Một buổi khám sức khoẻ toàn diện cho mất trí nhớ có thể bao gồm thu thập thông tin về lịch sử bệnh của người, bao gồm việc sử dụng thuốc theo toa và thuốc không kê đơn, chế độ ăn uống, các vấn đề y khoa trong quá khứ và sức khoẻ chung. Bởi vì chẩn đoán chính xác phụ thuộc vào việc nhớ lại chính xác các chi tiết này, bác sĩ cũng có thể hỏi một thành viên trong gia đình biết thông tin về người đó.
Các xét nghiệm về máu và nước tiểu có thể được thực hiện để giúp bác sĩ tìm ra bất kỳ vấn đề nào. Ngoài ra còn có các bài kiểm tra về khả năng tinh thần (kiểm tra trí nhớ, giải quyết vấn đề, đếm, và ngôn ngữ). Chụp CT não có thể giúp bác sĩ loại trừ rối loạn có thể chữa khỏi. Việc chụp CT cũng có thể cho thấy những dấu hiệu thay đổi liên quan đến tuổi tác bình thường trong não. Có thể là cần thiết một lần quét vào một ngày sau đó để xem nếu có những thay đổi hơn nữa trong não.
Bệnh Alzheimer và chứng sa sút trí tuệ do mạch máu có thể xảy ra cùng nhau, khiến cho bác sĩ khó chẩn đoán một cách cụ thể. Các nhà khoa học đã từng nghĩ rằng chứng sa sút trí tuệ đa dạng và các loại chứng sa sút trí tuệ mạch máu gây ra hầu hết các trường hợp suy giảm tinh thần không thể hồi phục lại bình thường. Giờ đây họ tin rằng hầu hết những người lớn tuổi bị chứng mất trí không hồi phục đều có bệnh Alzheimer.
Điều trị
Một người mắc chứng sa sút trí tuệ cần được chăm sóc bởi bác sĩ, và có thể khám bởi bác sĩ thần kinh, bác sĩ tâm thần, bác sĩ gia đình, bác sỹ nội khoa. Bác sĩ có thể điều trị các vấn đề về thể chất và hành vi của bệnh nhân và trả lời nhiều câu hỏi mà người bệnh hoặc gia đình có thể có.
Nhiều người mắc bệnh sa sút trí tuệ không cần thuốc cho các vấn đề về hành vi. Nhưng đối với một số người, bác sĩ có thể kê toa thuốc để giảm bớt sự kích động, lo lắng, trầm cảm, hoặc các vấn đề về rối loạn giấc ngủ. Những hành vi phiền hà này là phổ biến ở những người bị sa sút trí tuệ. Việc sử dụng cẩn thận các loại thuốc theo toa của bác sĩ có thể làm cho một số người mắc bệnh sa sút trí tuệ thoải mái hơn và chăm sóc cho họ dễ dàng hơn.
Một chế độ ăn uống lành mạnh là quan trọng. Mặc dù không có chế độ ăn uống đặc biệt hoặc các chất bổ sung dinh dưỡng để ngăn ngừa hoặc hồi phục bệnh Alzheimer hoặc chứng sa sút trí tuệ do mạch máu, một chế độ ăn uống cân bằng sẽ giúp duy trì sức khoẻ tổng thể. Trong trường hợp mắc chứng sa sút trí tuệ do mạch máu, cải thiện chế độ ăn có thể đóng vai trò hơn trong ngăn ngừa đột quỵ.
Các thành viên trong gia đình và bạn bè có thể giúp đỡ những người mắc bệnh sa sút trí tuệ trong việc tiếp tục các hoạt động hàng ngày, các hoạt động thể chất và các mối quan hệ xã hội. Những người bị sa sút trí tuệ nên được cập nhật về các chi tiết của cuộc sống của họ, chẳng hạn như thời gian trong ngày, nơi họ sinh sống, và những gì đang xảy ra ở nhà hoặc xung quanh. Một số gia đình thấy rằng một danh sách các kế hoạch hàng ngày, ghi chép về các biện pháp an toàn đơn giản và hướng dẫn bằng văn bản mô tả cách sử dụng các đồ gia dụng thông thường là những dụng cụ trợ giúp rất hữu ích.
6. Lời khuyên của bác sĩ
Các nhà khoa học đang làm việc để phát triển các loại thuốc mới mà một ngày nào đó có thể làm chậm, hồi phục, hoặc ngăn ngừa các thiệt hại gây ra bởi bệnh Alzheimer và chứng sa sút trí tuệ do mạch máu.
Một số đề xuất bao gồm phát triển sở thích hoặc tham gia vào các hoạt động kích thích cả tâm thần lẫn thân thể. Chú ý cẩn thận đến thể dục thể chất và tập thể dục cũng có thể cần một chặng đường dài để giữ một trạng thái khỏe mạnh. Hạn chế việc sử dụng đồ uống có cồn là rất quan trọng bởi vì việc uống rượu theo thời gian có thể gây tổn thương não vĩnh viễn.
Nhiều người thấy hữu ích khi lên kế hoạch cho các nhiệm vụ; làm danh sách "việc cần làm"; và sử dụng ghi chú, lịch, và các hỗ trợ cho bộ nhớ. Họ cũng có thể nhớ mọi thứ tốt hơn bằng cách liên kết tinh thần họ với những thứ có ý nghĩa khác, chẳng hạn như tên quen thuộc, bài hát hoặc từ một bài thơ.
Sự căng thẳng, lo lắng, hoặc trầm cảm có thể làm cho một người trở nên đãng trí. Sự đãng trí gây ra bởi những cảm xúc này thường là tạm thời và biến mất khi cảm xúc tan biến. Tuy nhiên, nếu cảm xúc này kéo dài trong một thời gian dài, việc nhận được sự trợ giúp từ một chuyên gia là rất quan trọng. Điều trị có thể bao gồm tư vấn hoặc thuốc, hoặc kết hợp cả hai.
Một số thay đổi thể chất và tinh thần xảy ra theo tuổi ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, có thể tránh được nhiều đau đớn nếu người cao tuổi, gia đình và bác sĩ của họ nhận ra chứng mất trí như là bệnh, không phải là một phần của tuổi già bình thường.
Bạn Nguyên thân mến, trên đây là những thông tin về triệu chứng mất trí nhớ. Trong trường hợp của mẹ bạn, nguyên nhân cũng có thể là do chứng hay quyên ở người già và điều này không đáng lo ngại. Vì vậy để biết chắc chắn, bạn nên đưa mẹ bạn đi khám để biết được tình trạng hiện tại của mẹ bạn và có phương án điều trị. Bạn có thể đưa mẹ đến khám với các bác sĩ của Hello Doctor hoặc liên hệ với các bác sĩ của Hello Doctor theo số điện thoại 1900 1246 để được khám chữa bệnh từ xa.
Cảm ơn bạn đã quan tâm!
Nếu bạn cần hỗ trợ hay có câu hỏi cần gửi tới bác sĩ Hello Doctor vui lòng gửi thông tin tại đây.
Đọc thêm
Bình luận, đặt câu hỏi