Hẹp van động mạch chủ

Hẹp van động mạch chủ là căn bệnh thường gặp trong các bệnh về mạch máu, bệnh dễ gây ra những vấn đề đối với tim mạch nếu không được chữa trị kịp thời.

1. Hẹp van động mạch chủ là gì

2. Triệu chứng của bệnh hẹp van động mạch chủ

• Khi nào nên đi khám bác sĩ

3. Nguyên nhân gây ra bệnh hẹp van động mạch chủ

• Yếu tố nguy cơ gây bệnh hẹp van động mạch chủ

4. Biến chứng của bệnh hẹp van động mạch chủ

5. Điều trị bệnh hẹp van động mạch chủ

• Chẩn đoán
• Điều trị

7. Bác sĩ điều trị

8. Chia sẻ của bệnh nhân

1. Bệnh hẹp van động mạch chủ là gì?

Hẹp van động mạch chủ hay hẹp động mạch chủ xảy ra khi van động mạch chủ bị thu hẹp. Sự hẹp này ngăn không cho van mở ra hoàn toàn, làm giảm hoặc ngăn cản lưu lượng máu chảy từ tim vào động mạch chính của cơ thể (động mạch chủ) và chạy đi nuôi toàn bộ cơ thể.

Khi máu chảy qua van động mạch chủ bị giảm hoặc bị cản trở, tim cần phải làm việc nhiều hơn để bơm máu lên cơ thể. Cuối cùng, công việc tăng cường này làm giới hạn lượng máu tim có thể bơm, và điều này có thể gây ra các triệu chứng cũng như có thể làm yếu cơ tim.

Việc điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh. Bạn có thể cần phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay van. Nếu không được điều trị, hẹp động mạch chủ có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về tim.

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh hẹp van động mạch chủ

Hẹp van động mạch chủ có thể từ nhẹ đến nặng. Dấu hiệu và triệu chứng hẹp van động mạch chủ thường phát triển khi van hẹp nặng. Một số người bị hẹp động mạch chủ có thể không có triệu chứng trong nhiều năm. Dấu hiệu và triệu chứng hẹp động mạch bao gồm:

• Tiếng tim bất thường (âm thổi của tim) nghe qua ống nghe
• Đau ngực (đau thắt ngực) hoặc nặng ngực khi hoạt động
• Cảm thấy muốn ngất hoặc chóng mặt hoặc ngất xỉu khi hoạt động
• Khó thở, đặc biệt là khi bạn hoạt động
• Mệt mỏi, đặc biệt là trong lúc tăng hoạt động
• Đánh trống ngực - cảm giác của nhịp tim nhanh, cuồng nhịp
• Không ăn đủ (chủ yếu ở trẻ bị hẹp động mạch chủ)
• Không tăng cân (chủ yếu ở trẻ bị hẹp động mạch chủ)

Tác động làm suy yếu tim của hẹp động mạch chủ có thể dẫn đến suy tim. Dấu hiệu và triệu chứng suy tim bao gồm mệt mỏi, khó thở, phù mắt cá chân và bàn chân.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu tim bạn có âm thổi bất thường, bác sĩ có thể khuyên bạn nên đến bác sĩ tim mạch. Nếu phát triển bất kỳ triệu chứng nào có thể cho thấy hẹp động mạch chủ, hãy đi khám bác sĩ.

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Mạch Máu Hello Doctor

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

3. Nguyên nhân gây ra bệnh hẹp van động mạch chủ

Tim bạn có bốn van giữ máu chảy theo đúng hướng. Các van này bao gồm van hai lá, van ba lá, van động mạch phổi và van động mạch chủ. Mỗi van có nắp (lá van) mở và đóng một lần trong mỗi nhịp tim. Đôi khi, các van không mở hoặc đóng đúng cách, gây rối loạn lưu lượng máu qua tim và gây giảm khả năng bơm máu vào cơ thể của bạn.

Trong hẹp van động mạch chủ, van động mạch chủ giữa buồng tim trái (tâm thất trái) và động mạch chính dẫn máu từ tim tới cơ thể (động mạch chủ) bị thu hẹp lại (hẹp).

Khi van động mạch chủ bị thu hẹp, tâm thất trái phải làm việc nhiều hơn để bơm đủ lượng máu vào động mạch chủ đến các phần còn lại của cơ thể. Điều này có thể khiến thất trái dày lên và phình to ra. Cuối cùng khi tim làm việc quá mức có thể dẫn đến suy yếu thất trái và tim của bạn, dẫn đến suy tim và các vấn đề khác.

Hẹp động mạch chủ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm:

Dị tật tim bẩm sinh: Van động mạch chủ bao gồm ba nắp hình tam giác, được gọi là lá van. Một số trẻ được sinh ra với van động mạch chủ mà chỉ có hai lá (bicuspid) thay vì ba. Có người cũng có thể được sinh ra với một (unicuspid) hoặc bốn (quadriuspid) lá, nhưng khá hiếm gặp.

Dị tật này không gây ra bất kỳ vấn đề gì cho đến khi trưởng thành, khi đó van có thể bắt đầu hẹp hoặc bị rò rỉ và có thể cần sửa chữa hoặc thay thế.

Khi có bất thường van động mạch chủ bẩm sinh cần kiểm tra định kỳ để xem các dấu hiệu khi van có vấn đề. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ không biết tại sao van tim không phát triển đúng cách, vì vậy bạn không thể ngăn ngừa được nó.

Tích tụ canxi trên van: Với tuổi tác, van tim có thể tích tụ các lắng đọng canxi (sự vôi hóa van động mạch chủ). Canxi là một khoáng chất trong máu. Khi máu liên tục chảy qua van động mạch chủ, sự tích tụ canxi có thể tích tụ trên lá van. Những lắng đọng canxi này không liên quan đến việc uống viên canxi hoặc thức uống bổ sung canxi.

Những lắng đọng này có thể không bao giờ gây ra bất kỳ vấn đề gì. Tuy nhiên, ở một số người - đặc biệt là những người có van động mạch chủ bất thường bẩm sinh, chẳng hạn như van động mạch chủ 2 lá - sự lắng đọng canxi dẫn đến việc làm cứng các lá van. Sự cứng lại này làm hẹp van động mạch chủ và có thể xuất hiện ở người trẻ.

Tuy nhiên, hẹp van động mạch chủ có liên quan đến độ tuổi và sự tích tụ canxi trên van động mạch chủ phổ biến nhất ở người lớn tuổi. Thường sẽ không gây triệu chứng cho đến 70 hoặc 80 tuổi.

Sốt thấp khớp: Đây là một biến chứng của nhiễm khuẩn cổ họng do liên cầu. Sốt thấp khớp có thể dẫn đến mô sẹo hình thành trên van động mạch chủ. Mô sẹo có thể gây hẹp van và dẫn đến hẹp van động mạch chủ. Mô sẹo cũng có thể tạo ra một bề mặt thô ráp mà có thể tích tụ canxi, góp phần làm hẹp van động mạch chủ sau này.

Sốt thấp khớp có thể làm tổn thương nhiều van tim, bằng nhiều cách. Van tim bị tổn thương có thể không mở hoặc đóng hoàn toàn - hoặc cả hai. Người lớn thường bị sốt thấp khớp nhiều hơn là trẻ em.

Yếu tố nguy cơ mắc bệnh hẹp van động mạch chủ

Yếu tố nguy cơ hẹp van động mạch chủ bao gồm:

• Tuổi già 
• Một số bệnh lý tim mạch khi sinh (bệnh tim bẩm sinh) như van động mạch chủ 2 lá
• Tiền sử nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến tim
• Có các yếu tố nguy cơ tim mạch, như bệnh tiểu đường, tăng cholesterol và tăng huyết áp 
• Bệnh thận mạn
• Tiền sử liệu pháp xạ trị vào ngực

4. Biến chứng và tác hại của bệnh hẹp van động mạch chủ

Hẹp động mạch chủ có thể gây ra các biến chứng, bao gồm:

• Suy tim
• Đột quỵ
• Huyết khối
• Xuất huyết
• Nhịp tim bất thường (loạn nhịp)
• Nhiễm trùng có ảnh hưởng đến tim, ví dụ như viêm nội tâm mạc
• Tử vong

5. Các phương pháp điều trị bệnh hẹp van động mạch chủ

Chẩn đoán

Để chẩn đoán hẹp van động mạch chủ, bác sĩ có thể xem lại các dấu hiệu và triệu chứng của bạn, thảo luận về bệnh sử của bạn và tiến hành khám sức khoẻ. Bác sĩ có thể nghe tim bạn bằng ống nghe để xác định xem bạn có âm thổi bất thường có thể chỉ ra tình trạng hẹp van động mạch chủ của bạn hay không. Một bác sĩ được đào tạo về bệnh tim (bác sĩ tim mạch) có thể đánh giá được tình trạng của bạn.

Bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm để chẩn đoán tình trạng của bạn và xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng về tình trạng của bạn. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

Siêu âm tim

Xét nghiệm này sử dụng sóng âm để tạo ra những hình ảnh về chuyển động của tim bạn. Trong quá trình kiểm tra này, các chuyên gia giữ một thiết bị giống như cây đũa trên ngực của bạn. Các bác sĩ có thể dùng xét nghiệm này để đánh giá các buồng tim, van động mạch chủ và dòng máu chảy qua trái tim của bạn.

Bác sĩ thường sử dụng xét nghiệm này để chẩn đoán tình trạng của bạn nếu nghi ngờ bạn có bệnh van tim. Xét nghiệm này có thể giúp bác sỹ xem xét kỹ tình trạng của van động mạch chủ, nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Nó cũng có thể giúp các bác sĩ xác định xem bạn có thêm vấn đề về van tim khác hay không.

Các bác sĩ có thể thực hiện một loại siêu âm tim khác gọi là siêu âm tim qua thực quản để xem xét kỹ hơn van động mạch chủ. Trong bài kiểm tra này, một đầu dò nhỏ gắn vào đầu ống được đưa vào ống dẫn từ miệng đến dạ dày của bạn (thực quản).

Điện tâm đồ (ECG) 

Trong thủ thuật này, dây (điện cực) gắn vào miếng đệm trên da của bạn đo hoạt động điện của tim. ECG có thể phát hiện ra buồng tim bị phì đại, bệnh tim và nhịp tim bất thường.

Chụp X-quang ngực

X-quang ngực có thể giúp bác sĩ xác định xem tim của bạn có phì đại không khi bạn có hẹp động mạch chủ. Nó cũng có thể cho thấy bạn có phình động mạch (động mạch chủ) nào bắt nguồn từ tim bạn hay bất cứ sự tích tụ canxi nào trên van động mạch chủ của bạn hay không. X-quang ngực cũng có thể giúp bác sĩ xác định tình trạng của phổi.

Xét nghiệm gắng sức

Xét nghiệm gắng sức giúp các bác sĩ xem liệu bạn có dấu hiệu và triệu chứng của hẹp van động mạch chủ trong khi hoạt động thể lực hay không và các xét nghiệm này có thể giúp xác định mức độ nghiêm trọng tình trạng của bạn. Nếu bạn không thể hoạt động thể lực, có thể sử dụng thuốc có tác dụng tương tự như tập thể dục đối với tim mạch.

Chụp cắt lớp vi tính tim mạch (CT)

CT tim mạch sử dụng loạt tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết về tim và van tim. Các bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm này để đo kích thước của động mạch chủ và quan sát van động mạch chủ của bạn rõ hơn.

Chụp cộng hưởng từ tim mạch (MRI)

MRI tim mạch sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh tim chi tiết. Xét nghiệm này có thể được sử dụng để xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng và đánh giá kích thước của động mạch chủ.

Thông tim

Xét nghiệm này thường không được sử dụng để chẩn đoán hẹp van động mạch chủ, nhưng nó có thể được sử dụng nếu các xét nghiệm khác không thể chẩn đoán tình trạng hoặc xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Trong thủ thuật này, bác sĩ chỉ định một ống thông mỏng thông qua mạch máu ở cánh tay hoặc vùng bẹn của bạn và dẫn nó tới động mạch trong tim bạn.

Các bác sĩ có thể tiêm thuốc nhuộm qua ống thông, giúp cho các động mạch của bạn trở nên nhìn thấy được trên tia X (chụp mạch máu). Điều này cung cấp cho bác sĩ của bạn một bức tranh chi tiết về các động mạch tim và tim bạn hoạt động như thế nào. Nó cũng có thể đo áp suất bên trong buồng tim của bạn.

Điều trị

Điều trị hẹp van động mạch chủ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng của bạn, dựa vào bạn đang gặp các dấu hiệu và triệu chứng thế nào và nếu tình trạng của bạn trở nên tồi tệ hơn.

Nếu các triệu chứng của bạn nhẹ hoặc bạn không gặp triệu chứng, bác sĩ có thể theo dõi tình trạng của bạn bằng các cuộc hẹn theo dõi định kỳ. Bác sĩ có thể khuyên bạn thay đổi lối sống lành mạnh và dùng thuốc để điều trị các triệu chứng hoặc giảm nguy cơ biến chứng.

Bạn có thể cần phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay van động mạch. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật ngay cả khi bạn không có triệu chứng. Nếu bạn sắp có một cuộc mổ tim, các bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật van động mạch chủ cùng một lúc.

Phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay thế van động mạch chủ thường được thực hiện thông qua cắt (rạch) ở ngực. Có thể có các phương pháp tiếp cận ít xâm lấn và bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng để xác định xem bạn có phải là ứng cử viên cho những thủ thuật này không.

Nếu bạn có hẹp van động mạch chủ, hãy cân nhắc đến việc đánh giá và điều trị tại trung tâm y tế với một đội ngũ bác sĩ tim mạch và bác sĩ khác và nhân viên y tế được đào tạo và có kinh nghiệm trong việc đánh giá và điều trị bệnh van tim. Nhóm này có thể làm việc chặt chẽ với bạn để xác định điều trị phù hợp nhất cho tình trạng của bạn.

Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:

Sửa van động mạch chủ

Bác sĩ phẫu thuật hiếm khi sửa van động mạch chủ để điều trị hẹp động mạch chủ, và hẹp van động mạch chủ nói chung đòi hỏi phải thay van động mạch chủ. Để sửa van động mạch chủ, các bác sĩ phẫu thuật có thể tách cánh van đã dính lại với nhau.

Nong van bằng bóng

Các bác sĩ có thể tiến hành một thủ thuật bằng cách sử dụng ống dài, mỏng (ống thông) để sửa van bị hẹp (hẹp động mạch chủ). Trong thủ tục này, được gọi là nong van bằng bóng, bác sĩ chèn một ống thông với một quả bóng trên đầu vào một động mạch ở cánh tay hoặc vùng bẹn của bạn và dẫn nó đến van động mạch chủ. Bác sĩ sau đó bơm bóng lên, điều này sẽ làm mở lá van. Quả bóng sau đó bị xì và ống thông, bong bóng được lấy ra.

Thủ thuật này có thể điều trị hẹp động mạch chủ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, van có khuynh hướng thu hẹp lại ở những người lớn đã làm thủ thuật, do đó thường chỉ được thực hiện ở người lớn bệnh quá nặng không thể phẫu thuật hoặc đang chờ thay van vì họ thường cần thủ thuật bổ sung để điều trị hẹp van tiến triển.

Thay van động mạch chủ

Thay van động mạch chủ thường cần để điều trị hẹp động mạch chủ. Thay van van động mạch chủ, bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ lấy van bị hỏng và thay thế bằng van cơ học hoặc van được làm từ mô bò, lợn hoặc mô tim (van mô sinh học).

Van sinh học sẽ thoái hóa theo thời gian và cuối cùng có thể cần phải được thay thế. Những người có van cơ khí sẽ cần phải dùng thuốc kháng đông để ngăn ngừa huyết khối. Bác sĩ sẽ thảo luận với bạn những lợi ích và rủi ro của từng loại van và thảo luận xem van nào có thể phù hợp với bạn.

Các bác sĩ có thể thực hiện một quy trình ít xâm lấn được gọi là thay thế van động mạch chủ qua ống thông (TAVR) để thay thế van động mạch hẹp. TAVR có thể là một lựa chọn cho những người được xem là có nguy cơ biến chứng trung bình hoặc cao từ phẫu thuật thay van động mạch chủ.

Trong TAVR, bác sĩ chèn một ống thông ở chân hoặc ngực của bạn và hướng dẫn nó vào tim bạn. Một van thay thế sau đó được đưa vào qua ống thông và dẫn đến tim bạn. Có thể sử dụng một quả bóng để mở rộng van, hoặc một số van có thể tự mở rộng. Khi van được cấy ghép, bác sĩ sẽ lấy ống thông ra khỏi mạch máu của bạn.

Các bác sĩ cũng có thể tiến hành một thủ thuật đặt ống thông để chèn van thay thế vào van mô sinh học không hoạt động được nữa. Các thủ thuật ống thông khác để sửa hoặc thay thế van động mạch chủ vẫn đang tiếp tục được nghiên cứu.

Bệnh hẹp van động mạch chủ nên được điều trị sớm để tránh những hậu quả nguy hiểm, vì vậy khi thấy bản thân có các dấu hiệu của bệnh, bạn nên đi khám để đươc chuẩn đoán và điều trị sớm nhất. Bạn có thể liên hệ  đặt khám với các bác sĩ của Hello Doctor chúng tôi để nhận được sự hỗ trợ và giúp đỡ qua số điện thoại 1900 1246.