Tìm hiểu cơ chế di căn của ung thư và cách nhận diện
Một trong những lý do khiến ung thư là một căn bệnh quái ác chính là khả năng di căn đến một nơi khác trên cơ thể. Đây là một tình trạng hết sức nguy hiểm và khiến người bệnh có nguy cơ tử vong.
1. Di căn là gì
==
Tư vấn và khám bệnh:
✍ Bác sĩ Nguyễn Hoàng Bình- BV Chợ Rẫy
==
1. Di căn là gì?
Khi bị di căn, tế bào ung thư có thể lan đến đến các mô lành lân cận, đến các hạch lympho gần đó, và nó cũng có thể di chuyển đến các cơ quan xa hơn. Hiện tượng này được gọi là ung thư di căn. Đối với nhiều loại ung thư khác nhau, di căn chính là biểu hiện của ung thư giai đoạn IV (bốn). Quá trình các tế bào ung thư di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể gọi là di căn.
Khi được quan sát dưới kính hiển vi và thông qua các xét nghiệm, các tế bào ung thư di căn có những đặc điểm giống với tế bào ung thư nguyên phát và không giống với các tế bào ung thư thường thấy ở cơ quan đó. Đó cũng là cách phân biệt giúp bác sĩ xác định đây là ung thư di căn từ nơi khác.
Ung thư di căn và ung thư nguyên phát luôn cùng một loại. Ví dụ, ung thư vú di căn đến phổi được gọi là ung thư vú di căn, không phải là ung thư phổi. Đồng thời được áp dụng điều trị ung thư vú giai đoạn IV, không phải điều trị ung thư phổi.
Khi bệnh nhân được chẩn đoán ung thư di căn, bác sĩ đôi lúc cũng không thể biết chính xác vị trí ban đầu của ung thư. Loại ung thư này gọi là ung thư không rõ nguyên phát.
Khi có một người có tiền căn ung thư, mắc phải một loại ung thư mới, loại ung thư mới này được gọi là ung thư nguyên phát thứ 2. Tuy nhiên, tình trạng này rất hiếm gặp. Thông thường, khi một người bị tái phát ung thư, thì khả năng cao đó là loại ung thư mà người đó từng mắc phải.
2. Cơ chế di căn của ung thư
Các tế bào ung thư lan khắp cơ thể qua nhiều bước khác nhau, gồm có:
- Phát triển đến, hoặc xâm nhập đến các mô gần đó.
- Di chuyển xuyên thành mạch máu hay hạch bạch huyết gần chỗ ung thư.
- Di chuyển theo dòng máu hay mạch bạch huyết để xâm nhập đến các phần khác trên cơ thể.
- Dừng lại ngay các mạch máu nhỏ của các cơ quan nằm xa, xuyên màng mạch máu, và xâm lấn đến các mô lân cận.
- Phát triển tại chỗ cho đến khi các khối u nhỏ được hình thành.
- Tăng sinh mạch máu mới, nhờ đó tăng cung cấp máu, tạo điều kiện cho khối u tiếp tục phát triển.
Trong đa số các trường hợp, các tế bào di căn thường chết đi tại một thời điểm nào đó của trong quá trình trên. Tuy nhiên nếu chúng có điều kiện thuận lợi trong từng bước của quá trình di căn, một số trong chúng sẽ có khả năng hình thành khối u mới ở các bộ phận khác trên cơ thể. Các tế bào ung thư di căn cũng có thể ngủ yên tại một cơ quan ở xa trong nhiều năm mà không hoạt động, trước khi tăng trưởng thành khối u.
Ung thư có thể lan đến hầu hết mọi bộ phận của cơ thể, dù rằng các loại ung thư khác nhau sẽ có xu hướng lan đến các cơ quan khác nhau. Các vị trí phổ biến nhất mà ung thư thường di căn đến gồm có xương, gan, và phổi. Ngoài ra, các vị trí thường thấy khác của hiện tượng di căn, không bao gồm các hạch bạch huyết, của một số loại ung thư phổ biến như sau:
- Ung thư bàng quang: di căn đến xương, phổi, gan.
- Ung thư vú: di căn đến xương, não, gan, phổi
- Ung thư đại tràng: di căn đến gan, phổi, phúc mạc
- Ung thư thận: di căn đến tuyến thượng thận, xương, não, gan, phổi
- Ung thư phổi: di căn đến tuyến thượng thận, xương, não, gan, phổi còn lại
- Ung thư hắc tố: di căn đến xương, não, gan, phổi, da, cơ
- Ung thư buồng trứng: di căn đến gan, phổi, phúc mạc
- Ung thư tuyến tụy: di căn đến gan, phổi, phúc mạc
- Ung thư tuyến tiền liệt: di căn đến tuyến thượng thận, xương, gan, phổi
- Ung thư trực tràng: di căn đến gan, phổi, phúc mạc
- Ung thư tuyến giáp: di căn đến xương, gan, phổi
- Ung thư tử cung: di căn đến xương, gan, phổi, phúc mạc, âm đạo
Ung thư vú di căn
3. Biểu hiện của di căn
Ung thư di căn thường không có triệu chứng. Nếu có triệu chứng, tính chất và tần số chúng sẽ phụ thuộc vào kích thước và vị trí của khối u di căn. Một số triệu chứng của ung thư di căn bao gồm:
- Đau và gãy xương, khi ung thư đã xâm lấn đến xương.
- Đau đầu, co giật, hay chóng mặt, khi ung thư di căn lên não.
- Khó thở, khi ung thư xâm nhập đến phổi.
- Vàng da hay báng bụng, khi ung thư đã di căn đến gan.
4. Điều trị di căn
Việc điều trị ung thư đã di căn là vô cùng khó khăn. Mặc dù một số ít loại ung thư di căn có thể điều trị bằng một vài phương pháp nhất định, tuy nhiên, nhưng hầu như là không thể. Dù vậy, hiện nay vẫn có một số phương pháp điều trị cho các bệnh nhân ung thư này. Mục đích của các phương pháp này chính là ngăn chặn hay làm chậm sự phát triển của các tế bào ung thư, hoặc điều trị các triệu chứng gây ra bởi chúng. Trong vài trường hợp, việc điều trị ung thư di căn có thể giúp kéo dài sự sống cho bệnh nhân.
Việc điều trị ung thư di căn còn phụ thuộc vào loại ung thư nguyên phát, vị trí đã xâm lấn, các phương pháp điều trị trước đây, và tình trạng sức khỏe hiện tại.
Các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục tìm ra các giải pháp mới nhằm tiêu diệt hay ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư. Việc tìm cách cải thiện hệ miễn dịch để chống lại ung thư cũng là một trong số đó. Ngoài ra, các nhà khoa học cũng đang cố gắng tìm cách phong bế các giai đoạn trong chu trình phát triển của các tế bào di căn.
Nếu bạn cần được hỗ trợ và giúp đỡ, bạn có thể liên hệ với Hello Doctor chúng tôi theo số điện thoại 1900 1246 để được các bác sĩ của chúng tôi hỗ trợ và giúp đỡ.
Nếu bạn cần hỗ trợ hay có câu hỏi cần gửi tới bác sĩ Hello Doctor vui lòng gửi thông tin tại đây.
Bình luận, đặt câu hỏi