Vô sinh nam
Vô sinh nam xảy ra ở khoảng 15% những cặp đôi vô sinh. Được định nghĩa là tình trạng không có khả năng sinh sản, mặc dù đã quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng biện pháp tránh thai trong khoảng thời gian ít nhất 1 năm.
===
Bác sĩ tham vấn thông tin và hỗ trợ khám bệnh:
===
3. Khi nào cần đến khám bác sĩ
4. Các nguyên nhân vô sinh nam
1. Tổng quan
Vô sinh nam xảy ra ở khoảng 15% những cặp đôi vô sinh. Được định nghĩa là tình trạng không có khả năng sinh sản, mặc dù đã quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng biện pháp tránh thai trong khoảng thời gian ít nhất 1 năm.
Vô sinh nam có căn nguyên từ giảm sản xuất tinh trùng, bất thường chức năng tinh trùng hoặc tắc nghẽn trên đường dẫn tinh trùng. Các bệnh lý, chấn thương, các vấn đề sức khỏe mãn tính, lối sống và các yếu tố khác đóng vai trò trong nguyên nhân vô sinh nam.
Vô sinh gây ra căng thẳng áp lực, khó chịu, tuy nhiên vô sinh nam có thể chữa được.
2. Các triệu chứng
Triệu chứng chính của vô sinh nam là không có khả năng có con. Có thể không có các triệu chứng nào khác. Trong nhiều trường hợp, các vấn đề ẩn dưới như rối loạn di truyền, mất cân bằng hormon, giãn tĩnh mạch tinh hoàn hoặc các tình trạng bít tắc đường dẫn tinh có thể gây ra các triệu chứng riêng.
Mặc dù phần lớn nam giới vô sinh không để ý đến triệu chứng khác ngoài việc không sinh con được, những triệu chứng của vô sinh nam có thể gồm:
+ Các vấn đề về chức năng tình dục – ví dụ: khó xuất tinh hoặc thể tích tinh dịch ít, giảm ham muốn tình dục, khó duy trì cương dương (rối loạn cương dương) => Tìm hiểu thêm bệnh Rối Loạn Chức Năng Tình Dục.
+ Đau, sưng, nổi cục ở vùng tinh hoàn
+ Nhiễm khuẩn hô hấp tái phát nhiều lần
+ Mất khả năng ngửi
+ Phát triển tuyến vú bất thường (chứng vú to ở nam)
+ Giảm râu, lông trên cơ thể hoặc các biểu hiện khác của bất thường hormon, nhiễm sắc thể
+ Lượng tinh trùng thấp (ít hơn 15 triệu tinh trùng trong một mililit tinh dịch, hoặc tổng số tinh trùng thấp hơn 39 triệu trong một lần xuất tinh)
3. Khi nào cần đến khám bác sĩ
Bạn cần đến gặp bác sĩ nếu trong vòng 1 năm quan hệ tình dục đều đặn không dùng biện pháp tránh thai mà không có con, hoặc đến khám sớm hơn trong các trường hợp:
+ Có vấn đề về cương dương hoặc xuất tinh, giảm ham muốn tình dục, hoặc các vấn đề tình dục khác
+ Đau, không thoải mái, nổi cục, sưng ở vùng tinh hoàn
+ Tiền sử có vấn đề về tinh hoàn, tuyến tiền liệt, hoặc vấn đề tình dục
+ Có tiền sử phẫu thuật vùng háng, tinh hoàn, dương vật, bìu
4. Các nguyên nhân vô sinh nam
Vô sinh nam là một tiến trình phức tạp, để có thể sinh con bình thường, nam giới cần phải:
+ Sản xuất được tinh trùng khỏe mạnh: Điều này liên quan đến sự hình thành, trưởng thành bình thường của cơ quan sinh sản vào tuổi dậy thì. Ít nhất tinh hoàn một bên cần phải đảm bảo đủ chức năng, cơ thể cần sản xuất đủ testosterone và các hormon khác kích thích và duy trì sản sinh tinh trùng.
+ Tinh trùng cần phải có mặt trong tinh dịch: Khi tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn, các ống dẫn sẽ dẫn tinh trùng hòa cùng với tinh dịch và xuất tinh ra khỏi dương vật
+ Số lượng tinh trùng trong tinh dịch cần đầy đủ: Nếu số lượng tinh trùng trong tinh dịch thấp, làm giảm khả năng tinh trùng thụ tinh được với trứng. Số lượng tinh trùng thấp là dưới 15 triệu tinh trùng trong 1 ml tinh dịch hoặc ít hơn 39 triệu tinh trùng trong một lần xuất tinh.
+ Tinh trùng phải có đầy đủ chức năng và khả năng di chuyển: Nếu chức năng hoặc khả năng di chuyển của tinh trùng bất thường, tinh trùng không thể tới gặp trứng hoặc xâm nhập vào trứng.
Các căn nguyên từ bệnh lý cơ thể
+ Giãn tĩnh mạch tinh:
Giãn tĩnh mạch tinh là một bệnh lý sưng tĩnh mạch dẫn tinh trùng. Đó là nguyên nhân phổ biến nhất của vô sinh nam có thể điều trị được. Mặc dù nguyên nhân chính xác giãn tĩnh mạch tinh gây vô sinh như thế nào còn chưa sáng tỏ, có thể là do sự bất thường trong điều hòa nhiệt độ vùng tinh hoàn. Giãn tĩnh mạch tinh gây giảm chất lượng tinh trùng. Điều trị giãn tĩnh mạch tinh có thể cải thiện được số lượng và chức năng tinh trùng, hay làm tăng hứa hẹn thành công khi sử dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm.
+ Nguyên nhân nhiễm trùng:
Một vài nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến sản sinh tinh trùng hoặc chất lượng tinh trùng, cũng có thể gây bít tắc đường dẫn tinh trùng. Các nhiễm khuẩn này có thể là viêm mào tinh, viêm tinh hoàn hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, HIV. Mặc dù vài nhiễm trùng có thể gây tổn thương tinh hoàn vĩnh viên, nhưng phần lớn có thể hồi phục được chức năng tinh trùng.
+ Nguyên nhân từ sự xuất tinh:
Xuất tinh ngược dòng xảy ra khi tinh trùng được xuất ngược vào bàng quang trong quá trình xuất tinh thay vì xuất ra ngoài dương vật. Có nhiều vấn đề liên quan đến xuất tinh ngược dòng như tiểu đường, chấn thương cột sống, các thuốc, các phẫu thuật bàng quang, tiền liệt tuyến, hoặc niệu đạo. Một số nam giới sau chấn thương cột sống hoặc một số bệnh nào đó không thể xuất tinh ra tinh dịch, mặc dù vẫn sản sinh được tinh trùng. Thông thường trong các trường hợp này tinh trùng sẽ được lấy để sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản.
+ Các kháng thể kháng tinh trùng:
Các kháng thể kháng tinh trùng là do các tế bào hệ miễn dịch của cơ thể nhận nhầm tinh trùng là yếu tố xâm nhập độc hại nên đã cố gắng tiêu diệt.
+ Các khối u:
Các loại ung thư hoặc u lành tính có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng sản sinh tinh trùng, hoặc qua các tuyến sản sinh hormon cần thiết cho quá trình sinh tinh, ví dụ như tuyến yên, hoặc qua các cơ chế khác chưa biết rõ. Trong vài trường hợp, phẫu thuật, xạ trị, hóa trị để điều trị khối u có thể điều trị được vô sinh nam
+ Tinh hoàn lạc chỗ:
Ở một số nam giới, trong quá trình phát triển của bào thai, một hoặc cả hai tinh hoàn khong xuống được bìu mà nằm lại ổ bụng. Điều này gây giảm sinh tinh trùng của tinh hoàn.
+ Mất cân bằng hormon:
Vô sinh có thể là do rối loạn tại tinh hoàn, cũng có thể là rối loạn tại hệ thống khác ảnh hưởng đến tinh hoàn như vùng hạ đồi, tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận. Mức testosteron thấp (suy sinh dục nam) và những vấn đề hormon khác có nhiều nguyên nhân bên dưới gây ra.
+ Khiếm khuyết ở hệ thống dẫn tinh:
Có nhiều ống khác nhau tham gia vào quá trình vận chuyển tinh trùng, chúng có thể bị bít tắc do nhiều nguyên nhân khác nhau ví dụ như tổn thương trong quá trình phẫu thuật, các nhiễm khuẩn trước đó, các chấn thương hoặc bất thường trong quá trình phát triển như xơ nang hoặc các bệnh lý di truyền. Sự tắc nghẽn có thể ở nhiều cấp độ, ví dụ tắc trong tinhh hoàn, tắc ở ống dẫn tinh, tắc ở mào tinh, tắc ở túi tinh, ống phóng tinh hoặc tắc ở niệu đạo.
+ Khiếm khuyết nhiễm sắc thể:
Các bệnh di truyền như hội chứng Klinefelter, nam giới có hai nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y (thay vì một X một Y như bình thường) có thể gây ra các bất thường ở cơ quan sinh sản nam. Các hội chứng di truyền khác như xơ nang, hội chứng Kallmann và Kartagener.
+ Các vấn đề về sinh hoạt tình dục:
Vấn đề trong đạt và duy trì cương dương, xuất tinh sớm, giao hợp đau, bất thường giải phẫu (chẳng hạn lỗ tiểu thấp) hoặc các yếu tố tâm lý trong mối quan hệ.
+ Bệnh Celiac:
Một bệnh hệ tiêu hóa do nhạy cảm gluten. Bệnh Celiac gây vô sinh nam, và tình trạng vô sinh có thể được cải thiện nếu áp dụng chế độ ăn không gluten.
+ Các thuốc:
Do sử dụng liệu pháp thay thế testosteron, sử dụng kéo dài các steroid không chuyển hóa, các thuốc điều trị ung thư (hóa liệu pháp), các
thuốc chống nấm, các thuốc chống loét, và thuốc khác có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
+ Các phẫu thuật:
Các phẫu thuật có thể làm cho không có tinh trùng khi xuất tinh, ví dụ cắt ống dẫn tinh, phẫu thuật thoát vị bẹn, phẫu thuật bìu – tinh hoàn, tuyến tiền liệt, các phẫu thuật bụng trong ung thư tinh hoàn, trực tràng.
Các căn nguyên từ phía môi trường
+ Các hóa chất công nghiệp
+ Ngộ độc kim loại nặng
+ Nhiễm phóng xạ, tia X
+ Tinh hoàn chịu nhiệt độ cao
Các nguyên nhân từ lối sống
+ Sử dụng chất
+ Sử dụng rượu
+ Hút thuốc lá
+ Căng thẳng tâm lý
+ Trầm cảm
+ Thừa cân
5. Chẩn đoán:
Các cặp đôi vô sinh thường có nhiều hơn 1 nguyên nhân gây vô sinh, do đó cả hai vợ chồng đều cần phải đến gặp bác sĩ. Sẽ có nhiều xét nghiệm được làm để xác định nguyên nhân vô sinh, tuy nhiên trong vài trường hợp có thể không xác định được nguyên nhân.
Các bác sĩ sẽ khám xét và tìm nguyên nhân vô sinh thông qua
+ Khám cơ thể và khai thác tiền sử bệnh tật: Khám sinhh dục, hỏi các câu hỏi liên quan tới vấn đề di truyền, các bệnh mạn tính, chấn thương, phẫu thuật, thói quen tình dục và quá trình phát triển tình dục tuổi dậy thì.
+ Phân tích tinh dịch đồ: Mẫu tinh dịch được phân tích về số lượng tinh trùng, hình thái tinh trùng, khả năng di động tinh trùng. Thông thường đếm tinh trùng có thể khác nhau trong các mẫu tinh dịch ở các lần khác nhau, do đó bác sĩ có thể chỉ định làm vài lần ở các lần khác nhau để chắc chắn. Nếu
mẫu tinh dịch bình thường, các bác sĩ thường yêu cầu bạn tình của bạn khám xét kĩ lưỡng trước khi tiến hành các xét nghiệm sâu hơn.
Các bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm khác như:
+ Siêu âm bìu
+ Xét nghiệm hormon
+ Phân tích nước tiểu sau xuất tinh
+ Xét nghiệm gen
+ Sinh thiết tinh hoàn
+ Xét nghiệm đặc hiệu đánh giá chức năng tinh trùng
+ Siêu âm qua trực tràng
6. Điều trị
Thông thường khó xác định được chính xác nguyên nhân, cho dù không xác định được chính xác nguyên nhân, các bác sĩ vẫn có thể chỉ định điều trị hoặc thủ thuật để làm tăng hiệu quả thụ thai.
Điều trị ở nam giới bao gồm:
+ Phẫu thuật
+ Điều trị nhiễm trùng
+ Điều trị các vấn đề trong quan hệ tình dục
+ Điều trị thuốc và hormon
+ Hỗ trợ sinh sản
===
Bác sĩ tham vấn thông tin:
✍ Các bác sĩ Nam Khoa Hello Doctor
===
Bác sĩ khám, điều trị
Nơi làm việc: Bệnh viện Đại học Y Khoa Vinh
Vị trí: Bác sĩ chuyên khoa
Bình luận, đặt câu hỏi