Thông liên thất

Thông liên thất là một bệnh tim bẩm sinh thường gặp, bệnh thường không xuất hiện triệu chứng khi lỗ thông nhỏ và chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra bệnh. 

1. Bệnh thông liên thất là gì

2. Triệu chứng của bệnh thông liên thất

• Khi nào nên đi khám bác sĩ

3. Nguyên nhân gây ra bệnh thông liên thất

• Yếu tố nguy cơ gây bệnh

4. Biến chứng của bệnh thông liên thất

5. Điều trị bệnh thông liên thất

• Chẩn đoán
• Điều trị
• Thay đổi lối sống và biện pháp khắc phục

6. Phòng chống bệnh thông liên thất

1. Bệnh thông liên thất là gì?

Một khiếm khuyết vách liên thất, hay còn gọi là thông liên thất (tên tiếng Anh là Ventricular Septal Defect), là một bệnh tim bẩm sinh thường gặp. Lỗ thông xảy ra ở vách ngăn đôi hai tâm thất và cho phép máu chảy từ trái sang phải của tim. Máu giàu oxy sau đó bơm lên phổi thay vì đi khắp cơ thể, khiến tim làm việc nặng hơn.

Lỗ thông nhỏ có thể không gây triệu chứng, và một số lỗ nhỏ tự nó đóng lại. Thông liên thất vừa và lớn cần được sửa chữa sớm để ngăn ngừa biến chứng.

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh thông liên thất

Biểu hiện của khuyết tật tim nghiêm trọng thường xuất hiện ở những ngày/tuần/tháng đầu tiên khi trẻ sinh ra.

Các triệu chứng của thông liên thất ở trẻ có thể gồm:

• Ăn ít, kém phát triển
• Thở nhanh hay khó thở
• Dễ mệt

Bác sĩ có thể không phát hiện dấu hiệu thông liên thất lúc lúc trẻ mới sinh. Nếu lỗ thông nhỏ, các triệu chứng có thể không xuất hiện cho đến khi trẻ lớn. Các biểu hiện đa dạng phụ thuộc kích cỡ lỗ thông và sự kết hợp với các dị tật tim khác.

Bác sĩ có thể lần đầu phát hiện dị tật tim qua cuộc kiểm tra sức khỏe tổng quát khi họ nghe tiếng âm thổi ở tim, hay nhờ vào siêu âm tim.

Đôi khi bệnh không được phát hiện mãi cho đến khi người bệnh lớn lên. Các biểu hiện có thể bao gồm khó thở, nghe âm thổi ở tim.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Hãy liên lạc với bác sĩ nếu con bạn:

• Dễ mệt khi ăn hay chơi đùa
• Không tăng cân
• Khó thở khi khóc hay ăn
• Thở nhanh hay khó thở

Gọi bác sĩ nếu bạn:

• Khó thở khi gắng sức hay nằm xuống
• Nhịp tim bất thường hay nhanh
• Mệt hay yếu sức

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Tim Mạch Hello Doctor 

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

3. Nguyên nhân gây ra bệnh thông liên thất

Bệnh tim bẩm sinh xảy ra ở giai đoạn hình thành sớm của tim, nhưng thường không có nguyên nhân rõ ràng. Môi trường và di truyền có thể đóng một vai trò. Thông liên thất có thể xảy ra đơn độc hay kết hợp với các dị tật tim khác.

Trong sự phát triển bào thai, thông liên thất xảy ra khi vách liên thất (vách ngăn giữa hai tâm thất) không hình thành.

Bình thường, tim phải bơm máu lên phổi để lấy oxy, tim trái bơm máu giàu oxy đi khắp cơ thể. Thông liên thất cho phép máu có oxy trộn lẫn với máu không oxy, làm tim hoạt động nặng hơn để cung cấp đủ oxy cho mô cơ thể.

Thông liên thất có thể đa dạng kích cỡ, và có thể hiện diện ở nhiều chỗ trên vách liên thất. Có thể có một hay nhiều lỗ thông liên thất.

Yếu tố nguy cơ mắc bệnh thông liên thất

Thông liên thất có thể xảy ra trong gia đình hay đôi khi cùng với các bệnh về di truyền khác như Hội chứng Down. Nếu con bạn có dị tật tim, một tư vấn viên về di truyền có thể bàn bạc về nguy cơ dị tật tim xảy ra ở đứa con kế tiếp.

4. Biến chứng và tác hại của bệnh thông liên thất

Một lỗ thông liên thất nhỏ có thể không bao giờ gây rối loạn. Lỗ thông vừa đến lớn có thể gây nhiều bất thường từ nhẹ đến đe dọa tử vong. Điều trị có thể ngăn ngừa biến chứng.

• Suy tim: Suy tim có thể tiến triển nếu lỗ thông vừa hay lớn không được điều trị.
• Tăng áp phổi: tăng lượng máu lên phổi vì thông liên thất gây áp lực máu cao ở động mạch phổi, gây tổn thương vĩnh viễn. Biến chứng này có thể gây ra sự đảo ngược lưu thông máu qua lỗ thông (Hội chứng Eisenmenger).
• Viêm nội tâm mạc: Đây là biến chứng thường gặp.
• Các vấn đề về tim khác: Có thể bao gồm bất thường nhịp tim và các vấn đề về van.

5. Các cách điều trị bệnh thông liên thất

Chẩn đoán

Thông liên thất thường gây ra tiếng âm thổi ở tim. Nếu bác sĩ nghe âm thổi ở tim hay phát hiện các biểu hiện khác của dị tật tim, họ có thể đề nghị các xét nghiệm bao gồm:

• Siêu âm tim, giúp chẩn đoán thông liên thất và biết được kích thước, vị trí và độ nặng, và phát hiện các vấn đề về tim khác. Siêu âm tim có thể dùng cho thai nhi.
• Điện tâm đồ (ECG), giúp chẩn đoán dị tật tim và các vấn đề về nhịp tim.
• X quang ngực, giúp phát hiện lớn tim và ứ dịch ở phổi.
• Đặt ống thông tim, giúp bác sĩ chẩn đoán tật tim bẩm sinh và đánh giá chức năng van và buồng tim.
• SpO2, giúp đo lượng oxy trong máu.

Điều trị bệnh

Nhiều trẻ sinh ra với lỗ thông liên thất nhỏ sẽ không cần phẫu thuật để đóng lỗ. Sau sinh, bác sĩ có thể theo dõi con bạn và điều trị các triệu chứng trong khi chờ lỗ thông liên thất tự đóng lại.

Nhiều trẻ cần phẫu thuật sửa chữa thường được thực hiện trong năm đầu tiên. Trẻ và người lớn có lỗ thông vừa hay lớn có thể cần được phẫu thuật đóng lỗ.

Trẻ có lỗ thông lớn dễ bị mệt lúc ăn, có thể cần bổ sung dinh dưỡng để giúp chúng phát triển. 

Thuốc

Một số thuốc có thể bao gồm:

• Giảm lượng dịch trong tuần hoàn và phổi. Làm như vậy giúp giảm lượng máu lẽ ra cần phải bơm đi.
• Giữ nhịp tim ổn định. 

Thủ thuật

Điều trị phẫu thuật cho thông liên thất bao gồm việc đắp lại lỗ thông bất thường giữa hai tâm thất. Các thủ thuật có thể bao gồm:

• Phẫu thuật sửa chữa: Thủ thuật được lựa chọn trong hầu hết các trường hợp thường liên quan đến phẫu thuật mở tim dưới gây mê toàn bộ. Bác sĩ sẽ dùng một miếng vá để đóng lỗ lại.
• Thủ thuật catheter: Đóng lỗ thông liên thất trong quá trình đặt ống thông không đòi hỏi mở ngực. Bác sĩ sẽ luồn một ống vào tim, sau đó dùng một lưới có kích thước đặc biệt để đóng lỗ.
• Phương pháp phẫu thuật kết hợp can thiệp nội mạch: Một thủ thuật kết hợp phẫu thuật và đặt ống thông. Đường đi vào tim thông qua một vết mổ nhỏ, và thủ thuật có thể được thực hiện mà không cần ngưng tim và sử dụng máy tim-phổi. Một thiết bị đóng lỗ liên thất qua ống catheter được đặt qua vết mổ.

Sau phẫu thuật, bác sĩ sẽ theo dõi định kì để đảm bảo lỗ liên thông đóng và để tìm kiếm các biến chứng. Tùy thuộc vào kích cỡ của lỗ thông và sự hiện diện của các vấn đề khác, bác sĩ sẽ nói cho bạn biết bao lâu bạn hay con bạn cần đi tái khám.

Thay đổi lối sống và biện pháp khắc phục

Bạn hay con bạn có thể cần được đi tái khám thường xuyên sau phẫu thuật. Bác sĩ có thể đề nghị một vài xét nghiệm hình ảnh để theo dõi tình trạng bệnh.

Sau đây là vài cách giúp bạn có thể tự quản lí bệnh:

Cân nhắc việc có thai: Trước khi mang thai, hãy hỏi ý kiến bác sĩ liệu bạn có trải qua việc mang thai an toàn được không. Lỗ thông liên thất đã được phẫu thuật mà không có biến chứng hay lỗ thông liên thất nhỏ không gây thêm nguy cơ khi mang thai. Tuy nhiên, nếu lỗ thông lớn và không được sửa chữa; suy tim; tăng áp phổi; nhịp tim bất thường; hay các khuyết tật tim khác gây nguy cơ cao cho cả mẹ và thai nhi. Bác sĩ đặc biệt khuyến cáo phụ nữ có hội chứng Eisenmenger không nên có thai vì nguy cơ cao các biến chứng.

Ngừa viêm nội tâm mạc: Bác sĩ có thể đề nghị bạn uống kháng sinh nếu bạn có viêm nội tâm mạc trước đó, có thay van, nếu bạn vừa phẫu thuật sửa lỗ thông liên thất mới đây với vật liệu cơ học, nếu bạn vẫn bị rò rỉ qua lỗ thông, nếu lỗ thông được sửa nằm kế dị tật tim đã được sửa với vật liệu cơ học, hay nếu bạn có lỗ thông lớn gây oxy máu thấp.

Đối với hầu hết người có lỗ thông liên thất, vệ sinh răng miệng tốt và kiểm tra răng miệng thường xuyên có thể ngăn viêm nội tâm mạc.

Tập thể dục: bác sĩ có thể khuyến cáo hoạt động nào an toàn cho bạn hay con bạn. khuyến khích con bạn hãy tham gia các hoạt động an toàn. Hãy nhớ rằng trẻ có lỗ thông liên thất có thể sống khỏe mạnh, hoạt động đầy đủ và có cuộc sống hiệu quả.

Trẻ có dị tật nhỏ hay lỗ thông đã được đóng thường sẽ không bị giới hạn vận động. Trẻ có hội chứng Eisenmenger có nhiều hạn chế.

7. Phòng chống bệnh thông liên thất

Một số trường hợp, bạn không thể làm gì để ngừa việc đứa trẻ sinh ra với lỗ thông liên thất. Tuy nhiên, rất quan trọng để làm mọi thứ có thể để có quá trình mang thai khỏe mạnh. Sau đây là một số điều có bản:

• Chăm sóc trước sinh sớm, ngay cả trước khi mang thai: Nói với bác sĩ của bạn trước khi bạn mang thai về sức khoẻ của bạn và thảo luận về bất kỳ thay đổi lối sống mà bác sĩ có thể đề nghị cho một thai kỳ khỏe mạnh. Ngoài ra, hãy báo với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng.
• Ăn chế độ ăn cân bằng: Bao gồm một chất bổ sung vitamin có chứa axit folic. Ngoài ra, bạn cần hạn chế caffeine.
• Tập thể dục thường xuyên: Làm việc với bác sĩ để lập một kế hoạch tập thể dục phù hợp với bạn.
• Tránh rủi ro: Chúng bao gồm các chất có hại như rượu, thuốc lá và ma túy bất hợp pháp..
• Tránh nhiễm trùng: Một số loại bệnh nhiễm trùng có thể gây hại cho thai nhi đang phát triển.
• Kiểm soát bệnh tiểu đường: Nếu bạn bị tiểu đường, hãy làm việc với bác sĩ để đảm bảo rằng nó được kiểm soát tốt trước khi mang thai.

Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh tim hoặc các rối loạn di truyền khác, hãy cân nhắc đến việc bàn luận với một tư vấn viên di truyền trước khi mang thai. Bạn có thể liên hệ với bác sĩ Nguyễn Vạn Thông để được tư vấn về việc này.

Khi bạn điều trị bệnh thông liên thất tại Hello Doctor, bạn sẽ nhận được hỗ trợ từ nhiều bác sĩ từ nhiều chuyên khoa để có thể khám, chữa toàn diện bệnh tật của mình. Liên lạc ngay với các bác sĩ của chúng tôi theo số điện thoại: 1900 1246.