Nguyên nhân gây ra tình trạng run chân không chủ ý

Chào bác sĩ, tôi tên là Ngọc. Thời gian gần đây tôi thường bị run chân mà không hiểu vì sao. Hiện tại tôi đang mang thai nên rất lo lắng, không biết mình có đang gặp phải vấn đề gì không. Mong bác sĩ cho tôi lời khuyên. Cảm ơn bác sĩ.

Trả lời:

Chào bạn Ngọc, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về cho chúng tôi. Bạn không quá lo lắng về tình trạng của mình, để giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng mình đang gặp, chúng tôi xin đưa ra một số thông tin như sau:

1. Run chân là gì?

2. Phân loại run chân

3. Nguyên nhân gây run chân

4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

===

Tham vấn thông tin, tư vấn và hẹn khám bệnh:

✍ Bác sĩ Nguyễn Tường Vũ

✍ Bác sĩ Lê Thành Nhân

===

1. Run chân là gì?

Run (Tremors) là tình trạng cử động các cơ theo hướng qua lại (Oscillations) và không có chủ đích ở một hay nhiều bộ phận khác trên cơ thể, trong đó có chân. Tình trạng run chân (tên tiếng Anh là Leg Tremors) có thể mắc phải do người bệnh có các bệnh về hệ thần kinh trung ương hoặc các vấn đề ở tuyến giáp. Việc lạm dụng caffeine, chất có cồn, hay tác dụng phụ của các loại thuốc đang dùng cũng là nguyên nhân tiềm ẩn gây run chân. Trong một số trường hợp, các bác sĩ cũng không thể tìm ra được nguyên nhân chính yếu gây ra tình trạng này. Người ở lứa tuổi trung niên hay lớn tuổi hơn thường có nguy cơ cao bị ảnh hưởng bởi run chân. Tuy nhiên, trên thực tế tình trạng này gặp ở mọi đối tượng, bất kể giới tính và độ tuổi nào.

2. Phân loại run chân

Rung chủ ý (Cerebellar Tremors/ Intention Tremors): Tình trạng rung này xuất hiện ở mọi phần trên cơ thể. Nguyên nhân chính là do tiểu não (cerebella) bị tổn thương do đột quỵ hay uống quá nhiều rượu. Lạm dụng chất kích thích cũng có thể là nguyên nhân gây rung chủ ý.

Rung do trương lực cơ: Người có tình trạng rối loạn trương lực cơ thường có tình trạng rung này, người bệnh có thể phục hồi khi nghỉ ngơi hay dùng thuốc.

Rung vô căn (Essential Tremors): Là một trong những nguyên nhân chính gây run chân. Rung vô căn có thể ở dạng tiến triển (progressive) hay không tiến triển (non-progressive), đồng thời làm rung tay và các cơ quan như đầu, thân, giọng nói và lưỡi.

Rung ở tư thế đứng thẳng (Orthostatic Tremors): Như tên gọi, tình trạng này diễn ra khi một bệnh nhân đứng lên đột ngột khiến chân và thân mình bị run lên bất ngờ. Rất khó để chẩn đoán và điều trị loại rung này vì không có một dấu hiệu hay triệu chứng báo trước và đặc hiệu nào.

Rung do sinh lý (Physiologic Tremors): Đa số mọi người đều đã trải qua tình trạng này. Rung do sinh lý không rõ ràng và có thể thấy bằng mắt thường, dạng run này sẽ trầm trọng hơn nếu có mệt mỏi, xúc động quá mức, nhược giáp, hạ đường huyết hay ngưng dùng caffeine hay chất có cồn.

Rung do tâm lý (Psychogenic Tremors): Loại run này thường diễn tiến tự nhiên và xảy ra ở mọi phần của cơ thể. Tình trạng này là sự phối hợp của một loại hành động, tư thế và rung khi nghỉ ngơi, bệnh nhân có thể giảm thiểu tình trạng này khi bị đánh lạc hướng ra khỏi chủ đề họ đang suy nghị và quan tâm.

Phân biệt tình trạng run chân với hội chứng chân không yên

Triệu chứng run chân có thể bị nhầm lẫn với hội chứng chân không yên (Restless Leg Syndrome - RLS) dù cả hai tình trạng này không quá tương đồng nhau. Nguyên nhân gây ra hội chứng này là do bản thân người bệnh lo lắng quá độ, ngoài ra còn do các yếu tố di truyền, biến chứng của bệnh Parkinson hay bệnh lý thần kinh ngoại biên là yếu tố nguy cơ có RLS. Người có RLS thường bị ảnh hưởng đến phần chi dưới (chân) và có thể ở các bộ phận khác trên cơ thể. Triệu chứng của RLS bao gồm trạng thái bồn chồn (Restlessness), sởn gai ốc (Creepy-Crawling) hay bị châm chích (Pins and Needles) ở chân vào ban đêm, nhưng có thể triệu chứng xuất hiện vào ban ngày khiến bản thân người bệnh không thể ngồi được và gây khó khăn khi họ phải ngồi xe hay đi máy bay.

Đa số bệnh nhân có RLS thường có thêm các chuyển động ở tay chân khi ngủ, như hành động đá chân liên tục. Các triệu chứng của RLS có thể thuyên giảm như giãn cơ hay massage, đi bộ hay thực hiện các bài tập chân. Ngoài ra một số loại thuốc cũng giúp người bệnh điều trị triệu chứng khi có RLS.

3. Nguyên nhân gây ra triệu chứng run chân

Một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng run chân bao gồm:

• Bệnh liên quan đến hệ thần kinh trung ương như bệnh Parkinson
• Tổn thương dây thần kinh
• Các loại thuốc theo toa như thuốc trị hen suyễn, lithium, thuốc chống trầm cảm hay thuốc chống co giật có thể gây run chân
• Một số vấn đề bệnh lý không liên quan: chẳng hạn như các vấn đề ở tuyến giáp
• Di truyền
• Vô căn

Ngoài ra, còn một số nguyên do sau đây có thể không là nguyên nhân, nhưng lại làm trầm trọng thêm tình trạng run chân, như:

• Mệt mỏi
• Stress

4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu gặp một trong số các tình trạng sau:

• Nếu bạn bất thình lình bị run chân và tình trạng này ngày một nặng hơn
• Tình trạng này làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày cũng như hoạt động trong xã hội của bạn
• Khi bạn nghi ngờ rằng nguyên nhân là do tác dụng phụ của một số loại thuốc đang dùng

Bạn Ngọc thân mến, tình trạng của bạn có thể do mệt mỏi mà gây ra tình trạng run chân nên bạn không cần quá lô lắng. Bạn nên có chế độ dinh dưỡng đủ chất và nghỉ ngơi nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu tình trạng run chân của bạn ngày một trầm trọng hơn thì bạn nên đi khám bác sĩ. Bạn có thể liên hệ đặt khám với các bác sĩ của Hello Doctor để nhận được sự hỗ trợ và giúp đỡ qua số điện thoại 1900 1246.

Cảm ơn bạn đã quan tâm!

Nếu bạn cần hỗ trợ hay có câu hỏi cần gửi tới bác sĩ Hello Doctor vui lòng gửi thông tin tại đây.