Giãn tĩnh mạch

Bệnh giãn tĩnh mạch là tình trạng tĩnh mạch bị phình to ra. Bệnh ban đầu không gây ra cảm giác đau đớn nên rất khó để phát hiện và điều trị sớm. Chúng ta không nên chủ quan với căn bệnh này.

1. Bệnh giãn tĩnh mạch là gì

2. Triệu chứng của bệnh giãn tĩnh mạch

• Khi nào nên đi khám bác sĩ

3. Nguyên nhân gây ra bệnh giãn tĩnh mạch

• Yếu tố nguy cơ gây bệnh giãn tĩnh mạch

4. Tác hại của bệnh giãn tĩnh mạch

5. Điều trị bệnh giãn tĩnh mạch

• Chẩn đoán
• Điều trị
• Thay đổi lối sống

6. Phòng chống bệnh giãn tĩnh mạch

7. Bác sĩ điều trị

8. Chia sẻ của bệnh nhân

1. Bệnh giãn tĩnh mạch là gì?

Giãn tĩnh mạch (tên tiếng anh là Varicose Veins) là tình trạng các tĩnh mạch bị phình to ra. Bất kì tĩnh mạch nào cũng có thể bị giãn, nhưng các tĩnh mạch ở chân và bàn chân thường bị ảnh hưởng nhiều nhất. Đó là vì dáng đi và đứng thẳng làm gia tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở phần thấp của cơ thể.

Với nhiều người, giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch nhện - một biến thể nhẹ thường gặp của giãn tĩnh mạch - chỉ đơn thuần là mối lo ngại về mặt thẩm mỹ nhưng với một số người khác, giãn tĩnh mạch có thể gây ra cảm giác đau đớn và khó chịu.

Giãn tĩnh mạch có thể báo hiệu bạn có nguy cơ cao mắc các vấn đề về tuần hoàn máu. Điều trị giãn tĩnh mạch có thể bao gồm các biện pháp tự chăm sóc hoặc các thủ thuật được bác sĩ thực hiện để đóng lại hoặc cắt bỏ tĩnh mạch.

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Mạch Máu Hello Doctor

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

2. Các dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của bệnh giãn tĩnh mạch

Giãn tĩnh mạch có thể không gây đau. Các dấu hiệu của bệnh có thể bao gồm:

• Tĩnh mạch màu tím đậm hoặc xanh dương.
• Tĩnh mạch bị xoắn và phình ra ở chân, giống như các sợi dây.

Các dấu hiệu và triệu chứng đau khi xuất hiện có thể bao gồm:

• Cảm giác đau hoặc nặng chân
• Chi dưới bị nóng, đau nhói, chuột rút và phù ra
• Cơn đau tăng lên sau khi ngồi hoặc đứng một thời gian dài
• Ngứa xung quanh một hoặc nhiều tĩnh mạch
• Chảy máy từ tĩnh mạch bị giãn
• Da chỗ tĩnh mạch bị giãn đổi màu đỏ
• Tĩnh mạch thay đổi màu, trở nên cứng. Viêm da hoặc loét da gần mắt cá chân cho thấy bạn đang mắc phải một dạng nặng của bệnh mạch máu cần chăm sóc y tế.

Tĩnh mạch nhện tương tự như giãn tĩnh mạch nhưng chúng nhỏ hơn. Tĩnh mạch nhện được tìm thấy ở gần bề mặt da và thường có màu đỏ hay xanh dương. Chúng xuất hiện ở chi dưới, nhưng cũng có ở mặt. Tĩnh mạch nhện đa dạng về kích cỡ và thường giống như mạng nhện.

Biểu hiện của bệnh giãn tĩnh mạch

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Nếu bạn lo lắng về việc tĩnh mạch của bạn khác lạ và các biện pháp tự chăm sóc không ngăn được tình trạng bệnh trở nên tệ hơn thì bạn hãy đi khám bác sĩ.

3. Nguyên nhân gây ra bệnh giãn tĩnh mạch

Động mạch đem máu từ tim đến các mô còn lại trong cơ thể. Tĩnh mạch mang máu từ các mô cơ thể trở về tim, vì vậy máu có thể được tuần hoàn. Để đưa máu trở lại tim, các tĩnh mạch chi dưới phải làm việc chống lại trọng lực.

Hoạt động co cơ ở chi dưới giống như máy bơm và các thành tĩnh mạch đàn hồi giúp đưa máu về tim. Các van nhỏ trong tĩnh mạch mở ra cho dòng máu chảy tới tim sau đó đóng lại để ngăn máu bị chảy ngược về.

Các nguyên nhân giãn tĩnh mạch có thể bao gồm:

• Tuổi tác: Khi bạn già đi, các tĩnh mạch có thể mất sự đàn hồi, làm chúng bị căng ra. Các van tĩnh mạch có thể trở nên yếu đi, làm dòng máu lẽ ra đi đến tim nhưng lại bị chảy ngược lại. Máu ứ ở tĩnh mạch, tĩnh mạch to lên và bị giãn. Các mạch máu hóa xanh bởi vì chúng chứa máu không có oxy trong quá trình tuần hoàn qua phổi.
• Mang thai: Một số thai phụ bị giãn tĩnh mạch. Việc mang thai làm tăng lượng máu trong cơ thể, nhưng làm giảm dòng máu từ chi dưới về khung chậu. Sự thay đổi trong tuần hoàn này hỗ trợ cho sự phát triển bào thai, nhưng lại phát sinh một số tác dụng phụ đáng tiếc - khiến cho tĩnh mạch chi dưới to ra.

Giãn tĩnh mạch có thể xuất hiện lần đầu tiên hoặc trở nên tệ hơn trong thời kì muộn của quá trình mang thai, khi mà bào thai gây tăng áp lực lên các tĩnh mạch chi dưới. Sự thay đổi hormone trong quá trình mang thai cũng đóng một vai trò ảnh hưởng tới việc giãn tĩnh mạch. Giãn tĩnh mạch ở phụ nữ có thai nhìn chung sẽ cải thiện mà không cần điều trị từ ba đến mười hai tháng sau sinh.

Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh giãn tĩnh mạch

• Tuổi: Nguy cơ giãn tĩnh mạch tăng dần theo tuổi. Tuổi gây ra sự yếu trong van tĩnh mạch giúp điều hòa dòng máu. Cuối cùng, sự yếu dần đó khiến van làm cho máu trở lại các tĩnh mạch mà thay vì chúng phải chảy về tim.
• Giới: Nữ có nguy cơ cao hơn nam. Thay đổi hormone khi mang thai, tiền kinh nguyệt hay mãn kinh có thể là một yếu tố bởi vì các hormone của nữ có xu hướng làm giãn thành mạch. Dùng liệu pháp thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai có thể gia tăng nguy cơ bị giãn tĩnh mạch.
• Tiền căn gia đình: Nếu các thành viên khác trong gia đình bị giãn tĩnh mạch, sẽ có nguy cơ cao bạn cũng bị.
• Béo phì: Quá cân làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch.
• Đứng hoặc ngồi trong thời gian dài: Dòng máu sẽ không di chuyển nếu bạn giữ nguyên tư thế trong thời gian dài.

4. Tác hại và biến chứng của bệnh giãn tĩnh mạch

Mặc dù các biến chứng của giãn tĩnh mạch là rất hiếm gặp, chúng có thể bao gồm:

• Loét: Các vết loét cực kì đau có thể hình thành ở vùng da gần tĩnh mạch giãn, đặc biệt gần mắt cá chân. Loét gây ra bởi ứ đọng dịch lâu dài ở mô do tăng áp lực máu ở tĩnh mạch bị ảnh hưởng. Một đốm đổi màu trên da thường xuất hiện trước khi vết loét hình thành. Khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn nghi ngờ mình đã bị loét.
• Khối máu đông: Đôi khi, các tĩnh mạch sâu ở chân to ra. Trong vài trường hợp, chân bị ảnh hưởng sưng lên đáng kể. Bất kì chân nào bị phù đột ngột cần được đảm bảo chăm sóc y tế khẩn cấp bởi vì đây là trường hợp có một khối máu đông – tình trạng được gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu.
• Chảy máu: Đôi khi, các tĩnh mạch gần da có thể bị vỡ. Điều này chỉ gây ra chảy máu nhẹ. Nhưng bất kì chảy máu nào cũng cần được đảm bảo chăm sóc y tế vì có nguy cơ chúng sẽ tái phát.

5. Điều trị bệnh giãn tĩnh mạch

Chẩn đoán

Để chẩn đoán giãn tĩnh mạch, bác sĩ có thể thăm khám cho bạn, bao gồm quan sát chân bạn lúc bạn đứng để kiểm tra chúng có phù không. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn mô tả cơn đau ở chân nếu có.

Bạn có thể cần làm siêu âm để xem rằng các van tĩnh mạch có hoạt động như bình thường được hay không hoặc có bằng chứng cho thấy khối máu đông hay không. Ở xét nghiệm không xâm lấn này, kĩ thuật viên sẽ điều khiển một thiết bị chuyển đổi có kích thước cỡ cục xà phòng di chuyển trên vùng da được thăm khám. Thiết bị này sẽ chuyển tải hình các tĩnh mạch lên màn hình nên kĩ thuật viên và bác sĩ có thể nhìn thấy được.

Điều trị

Điều trị giãn tĩnh mạch không cần phải nằm viện, thời gian phục hồi không quá lâu. Nhờ vào các thủ thuật ít xâm lấn, giãn tĩnh mạch nhìn chung có thể điều trị ngoại trú.

Tự chăm sóc

Tự chăm sóc như tập thể dục, giảm cân, không mặc đồ quá chật, nâng cao chân, và tránh không đứng hoặc ngồi quá lâu có thể giúp giảm đau và ngăn tĩnh mạch bị giãn nặng hơn.

Đeo vớ ép

Đeo vớ ép cả ngày thường là phương thức điều trị ban đầu trước khi chuyển sang các điều trị khác. Chúng sẽ ép vào chân bạn thường xuyên, giúp cho tĩnh mạch và cơ chân đẩy máu hiệu quả hơn. Số lượng ép tùy thuộc loại và thương hiệu.

Bạn có thể mua vớ ép ở hầu hết các tiệm thuốc và cửa hàng dụng cụ y khoa. Giá cả sẽ khác nhau. Vớ bán theo chỉ định toa cũng có.

Các điều trị khác cho trường hợp giãn tĩnh mạch nặng hơn

Nếu bạn không đáp ứng với các phương pháp tự chăm sóc hoặc với vớ ép, hoặc trường hợp của bạn đang trở nên tệ hơn, bác sĩ có thể đề nghị một trong các điều trị sau:

• Liệu pháp xơ hóa: Trong thủ thuật này, bác sĩ tiêm vào các tĩnh mạch giãn cỡ vừa và nhỏ một dung dịch gây sẹo và đóng các tĩnh mạch này lại. Trong vài tuần, các tĩnh mạch được điều trị sẽ mất. Mặc dù thủ thuật có thể được thực hiện hơn một lần trên cùng một tĩnh mạch, liệu pháp xơ hóa sẽ hiệu quả nếu được làm chính xác. Liệu pháp xơ hóa không đòi hỏi thuốc tê và có thể được thực hiện tại phòng khám.
• Liệu pháp xơ hóa bọt các tĩnh mạch lớn: Tiêm vào các tĩnh mạch lớn dung dịch bọt cũng là một biện pháp để đóng tĩnh mạch lại. Đây là kĩ thuật mới hơn.
• Phẫu thuật laser: Các bác sĩ đang dùng kĩ thuật mới điều trị bằng laser để đóng các tĩnh mạch giãn nhỏ và tĩnh mạch nhện. Phẫu thuật laser hoạt động bằng cách đẩy các tia sang vào tĩnh mạch, làm chúng mất dần. Không có bất kì vết cắt hoặc kim nào được sử dụng.
• Thủ thuật trợ giúp bởi catheter sử dụng tần số vô tuyến hoặc laser: Ở thủ thuật này, bác sĩ luồn catheter vào các tĩnh mạch lớn và làm nóng đầu catheter bằng song vô tuyến hoặc laser. Khi catheter được rút ra, sức nóng sẽ gây hủy tĩnh mạch làm chúng bị đóng lại. Thủ thuật này được ưu tiên thực hiện trên tĩnh mạch lớn.
• Thắt ống tĩnh mạch: Thủ thuật này bao gồm việc thắt tĩnh mạch trước khi nó đi vào tĩnh mạch sâu và cắt bỏ tĩnh mạch bằng phẫu thuật nhỏ. Đây là thủ thuật ngoại trú. Việc cắt bỏ tĩnh mạch không gây ảnh hưởng đảo ngược tuần hoàn ở chân vì các tĩnh mạch sâu sẽ đảm nhận lượng máu lớn hơn.
• Phẫu thuật loại bỏ tĩnh mạch ngoại trú: Bác sĩ loại bỏ các tĩnh mạch giãn nhỏ thông qua các phẫu thuật nhỏ. Chỉ phần chân thực hiện phẫu thuật bị tê trong thủ thuật ngoại trú này. Sẹo hóa nhìn chung là tối thiểu.
• Phẫu thuật nội soi tĩnh mạch: Bạn cần phẫu thuật này chỉ khi chân bạn bị loét hoặc các kĩ thuật khác thất bại. Bác sĩ dùng một camera nhỏ luồn vào chân để nhìn thấy được và đóng các tĩnh mạch và sau đó cắt bỏ chúng qua phẫu thuật nhỏ. Thủ thuật được thực hiện ngoại trú.

Các tĩnh mạch giãn trong quá tình mang thai nhìn chung tự cải thiện mà không cần điều trị trong khoảng ba đến mười hai tháng sau sanh.

Thay đổi lối sống

Có vài biện pháp tự chăm sóc có thể làm giảm sự khó chịu mà giãn tĩnh mạch gây ra. Các biện pháp này có thể ngăn ngừa hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh, gồm có:

• Tập thể dục: Đi bộ là cách tốt nhất để giúp đẩy tuần hoàn máu ở chân. Bác sĩ có thể đề nghị mức độ hoạt động phù hợp cho bạn.
• Xem lại cân nặng và chế độ ăn của bạn: Giảm cân nặng dư thừa sẽ giúp giảm áp lực không cần thiết lên các tĩnh mạch. Những gì bạn ăn cũng có thể giúp ích. Ăn một chế độ ăn ít muối để ngăn phù từ việc giữ nước.
• Xem lại cách bạn mặc đồ: Tránh mang giày cao gót. Giày thấp giúp cơ bắp làm việc nhiều hơn, sẽ tốt cho các tĩnh mạch của bạn. Đừng mặc đồ chật quanh hông, chân hoặc vùng háng vì có thể làm giảm lưu lượng máu.
• Nâng cao chân: Để cải thiện tuần hoàn ở chân, hãy nghỉ ngơi nhiều lần trong ngày và nâng cao chân hơn mức của tim. Ví dụ, hãy nằm xuống và đặt chân thư giãn trên ba hoặc bốn cái gối.
• Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu: Thay đổi vị trí của bạn thường xuyên để giúp đẩy máu đi.
• Đừng ngồi bắt chéo chân: Một số bác sĩ cho rằng tư thế này có thể làm tăng các vấn đề về tuần hoàn.

6. Phòng chống bệnh giãn tĩnh mạch

Không có cách nào có thể hoàn toàn ngăn ngừa giãn tĩnh mạch. Nhưng việc cải thiện tuần hoàn và cơ bắp có thể làm giảm nguy cơ tiến triển của giãn tĩnh mạch hoặc các tình trạng khác. Các biện pháp tương tự bạn có thể dùng để điều trị giãn tĩnh mạch tại nhà có thể giúp ích trong việc phòng ngừa, bao gồm:

• Tập thể dục
• Cẩn thận với cân nặng của bạn
• Ăn chế độ nhiều xơ, giảm muối
• Tránh mang giày cao gót và tránh mặc đồ chật
• Nâng cao chân
• Thay đổi tư thế ngồi hoặc đứng thường xuyên

Nếu bạn đang có dấu hiệu của bệnh giãn tĩnh mạch, hay đi khám bác sĩ để sớm được điều trị bệnh. Bạn có thể điều trị bệnh giãn tĩnh mạch tại Hello Doctor với các bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm. Liên lạc đặt khám ngay với các bác sĩ của chúng tôi theo số điện thoại: 1900 1246 để được hỗ trợ và giúp đỡ.