Khối u vùng cổ là dấu hiệu của bệnh gì? Chữa trị như thế nào?

Khối u vùng cổ không phải là căn bệnh cụ thể, nó có thể do vô vàn nguyên nhân khác nhau và gặp ở nhiều độ tuổi. Khối u vùng cổ có thể là một triệu chứng của bệnh nào đó hay là một bệnh lý tại chỗ. Để hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị, người bệnh cần nắm rõ các điểm sau về biểu hiện này.

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Mạch Máu Hello Doctor

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

1. Nguyên nhân gây khối u vùng cổ

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra khối u vùng cổ vì vùng cổ là nơi có nhiều tổ chức khác nhau như hầu họng, thanh khí quản, thực quản, da và phần mềm, mạch máu, hạch bạch huyết, tuyến giáp… Mỗi bệnh lý ở từng cơ quan đều có thể gây nên khối u vùng cổ. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất:

Bệnh lý tuyến giáp:

• Bướu giáp đơn thuần thể nhân
• Bướu giáp đơn thuần thể lan toả
• Bướu giáp đơn thuần thể hỗn hợp
• Bướu giáp nhân độc tính
• Bướu giáp lan toả nhiễm độc - bệnh Basedow hay bệnh Grave.
• Các u lành tính tuyến giáp
• Ung thư tuyến giáp
• Các viêm tuyến giáp có triệu chứng bướu giáp

Các loại nang bẩm sinh vùng cổ

• Nang khe mang.
• U nang mạch bạch huyết.
• U quái và u nang bì.
• Nang giáp lưỡi.
• Thoát vị thanh quản ra ngoài

Các loại hạch bạch huyết vùng cổ:

• Hạch Sacom Lympho
• Hạch Hodgkin
• Hạch lao
• Hạch viêm cấp hoặc mạn tính

Các loại u phần mềm khác vùng cổ:

• U mạch máu
• U tiểu thể cảnh
• U và nang tuyến nước bọt
• U nang tuyến bã
• U mỡ
• U xơ

Ung thư:

Các ung thư di căn ung thư nơi khác đến vùng cổ hoặc ung thư tại chỗ, ung thư đầu cổ

Các bệnh giả u vùng cổ:

• Phồng động mạch cảnh
• Phồng tĩnh mạch cảnh trong
• Áp xe quanh thực quản

2. Các biểu hiện và triệu chứng của khối u vùng cổ

Tuỳ theo nguyên nhân mà triệu chứng khối u vùng ổ cũng rất khác nhau và đa dạng. Khối u có thể đơn độc hoặc theo chùm, theo nhóm. Kích thước có thể rất nhỏ từ 1-2cm đến mười mấy cm. Mật độ khối u có thể cứng chắc như hạch, cũng có khi lùng nhùng như các khối giả u của mạch máu. Khối u có thể di động được hoặc không. 

Người bệnh có thể thấy đau vùng khối u hoặc lan lên cằm, lan xuống ngực. Khối u to chèn vào thực quản và khí quản khiến người bệnh nuột vướng, mắc nghẹn hay khó thở. Khàn tiếng cũng là triêu chứng thường gặp với các khối u vùng cổ khi khối u chèn vào thanh quản.

3. Ai dễ bị khối u vùng cổ?

Như đã nói ở trên, vì nguyên nhân là rất khác nhau nên độ tuổi mắc bệnh cũng rải dài. Những bất thường bẩm sinh thường xuất hiện sớm, ở lứa tuổi trẻ em. Các bệnh lý như lao thường gặp ở những người có nguy cơ lây nhiễm.

4. Cách chẩn đoán

Dựa vào bệnh sử, lâm sàng, cận lâm sàng để xác định chính xác bệnh lý của khối u vùng cổ.

Lâm sàng

Đặc điểm của khối u vùng cổ: khởi phát, vị trí, thời gian mắc bệnh, sự tiến triển, và triệu chứng đau.

Các yếu tố hỗ trợ:

• Nhiễm trùng đường hô hấp trên gần đây, viêm xoang, viêm tai giữa, hoặc nhiễm trùng đầu cổ khác.
• Chấn thương gần đây.
• Tiếp xúc với nguồn lao.
• Suy giảm miễn dịch (bệnh HIV, tiểu đường không kiểm soát, dùng corticosteroid kéo dài).
• Nguy cơ ác tính (tổn thương ở da, gia đình bị ung thư, nghiện thuốc hay nghiện rượu, xạ trị).

Các triệu chứng liên quan: sốt, sụt cân, nuốt khó, mệt mỏi và khàn tiếng.

Cận lâm sàng

Các xét nghiệm nhằm:

• Xác định xem có đung là có tổn thương thật hay không.
• Định khu tổn thương.
• Đánh giá liên quan của khối với các mạch máu lớn và tính chất mạch máu của khối.
• Xác định tính chất trong khối.
• Đánh giá tính lành, ác tính của khối.
• Tìm các tổn thương liên quan.

Các phương pháp cần lâm sàng thường được áp dụng là:

• Siêu âm khối vùng cổ (phần mềm, tuyến giáp…).
• CT Scan/ MRI cổ.
• FNA (Fine Needle Aspiration): Hút dịch để cấy hoặc hút tế bào làm giải phẫu bệnh nếu nghi ngờ ác tính .
• Sinh thiết.
• Nội soi họng, thanh khí quản và thực quản.
• Xét nghiệm chuyên biệt: công thức máu và sinh hóa máu, HIV, monospot, phản ứng lao, cấy đàm, xạ hình tuyến giáp…

5. Các phương pháp điều trị khối u vùng cổ

Điều trị khối u vùng cổ thay đổi tuỳ theo nguyên nhân. Có một số khối u vùng cổ cần đến can thiệp ngoại khoa, phải phẫu thuật như khối u mạch máu, ung thư tuyến giáp… Một số khối u không cần phẫu thuật mà chỉ cần điều trị nội khoa như bướu giáp lành tính. Thời gian điều trị khối u có thể rất ngắn, chỉ cần phẫu thuật là xong, có khi bệnh nhân phải dùng thuốc cả đời. Chi phí điều trị cũng phụ thuộc rất nhiều vào nguyên nhân gây bệnh.