Hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay là tình trạng đau và tê bì nhiều ngón tay và bàn tay do dây thần kinh giữa bị chèn ép ở cổ tay gây ra. Các triệu chứng sớm của bệnh thường là tê hoặc ngứa ran ở ngón tay cái, ngón giữa và ngón tay giữa.

1. Hội chứng ống cổ tay là gì

2. Triệu chứng của hội chứng ống cổ tay

• Khi nào nên đi khám bác sĩ

3. Nguyên nhân của hội chứng ống cổ tay

• Yếu tố nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay

4. Điều trị hội chứng ống cổ tay 

• Chẩn đoán
• Điều trị bệnh

5. Phòng chống hội chứng ống cổ tay

6. Bác sĩ điều trị

7. Chia sẻ của bệnh nhân

Lưu ý quan trọng: Bài viết này nhằm cung cấp kiến thức mang tính chất tham khảo. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng hoặc những vấn đề còn mơ hồ, để hiểu rõ cụ thể trường hợp của bạn/ người thân, Hello Doctor hỗ trợ qua điện thoại hoặc nhắn tin trên facebook. Hello Doctor sẽ cố gắng hỗ trợ tốt nhất cho từng trường hợp một cách cụ thể.

Bác sĩ tham vấn thông tin:

✍ Các bác sĩ Cơ Xương Khớp Hello Doctor 

☎ Gọi Bác sĩ

유 Chat Bác sĩ trên Facebook

1. Hội chứng ống cổ tay là gì?

Hội chứng ống cổ tay có tên tiếng Anh là Carpal Tunnel Syndrome, được James Paget mô tả từ giữa thế kỷ 18.  Ða số bệnh nhân thường có triệu chứng như các ngón tay bị đau, tê rần xuất hiện sau một chấn thương vùng cổ tay hay cơn đau thấp khớp. Ðặc biệt hội chứng này thường xuất hiện vào giữa hay cuối thai kỳ của nhiều sản phụ. Nhiều tác nhân tại chỗ và toàn thân có liên quan đến sự phát triển của hội chứng ống cổ tay. Những tác nhân này có thể gây chèn ép thần kinh giữa từ bên ngoài như chấn thương, hay từ bên trong như viêm bao hoạt dịch thứ phát từ các bệnh hệ thống như thấp khớp.

Việc giải phẫu cổ tay, các vấn đề về sức khoẻ và chuyển dộng lặp đi lặp lại có thể góp phần gây nên hội chứng ống cổ tay. Điều trị đúng cách thường làm giảm đau, ngứa, tê liệt và phục hồi chức năng cổ tay và tay.

2. Dấu hiệu, biểu hiện và triệu chứng của hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay triệu chứng thường bắt đầu từ từ. Các triệu chứng đầu tiên bao gồm tê hoặc ngứa ran ở ngón tay cái, ngón giữa và ngón tay giữa.

Người bệnh mắc hội chứng ống cổ tay thường có cảm giác đau, dị cảm, tê cứng ở ba ngón rưỡi do thần kinh giữa chi phối, tuy nhiên cũng có lúc tê cả bàn tay. Chứng tê này thường xuất hiện về đêm, có thể khiến bệnh nhân tỉnh giấc và giảm đi khi nâng tay cao hoặc vẫy cổ tay. Đau và tê tay có thể lan lên cẳng tay, khuỷu hoặc vai. Nếu phải vận động cổ tay, ngón tay nhiều chẳng hạn như lái xe máy, xách giỏ đi chợ, làm việc bàn giấy… thì tê xuất hiện lại.

Ở cổ tay, bàn tay, ngón tay có cảm giác đau, ngứa ran, tê khiến cho bệnh nhân thường là rơi đồ vật. Ngoài ra, ở một số người còn có cảm giác khó chịu ở phần trên cánh tay và vai. Hội chứng ống cổ tay cũng có thể gây khó chịu trong cổ tay và lòng bàn tay của bạn. 

Các triệu chứng hội chứng ống cổ tay thường gặp gồm:

- Ngứa ran hoặc tê: Bạn có thể bị ngứa ran và tê ở ngón tay hoặc bàn tay của bạn. Thông thường ngón cái và ngón trỏ, ngón giữa bị ảnh hưởng, nhưng ngón út không bị. Đôi khi có một cảm giác như một dòng điện chạy trong những ngón tay này.

Cảm giác tê ngứa này có thể di chuyển từ cổ tay bạn lên cánh tay của bạn. Những triệu chứng này thường xảy ra khi cầm vô lăng, điện thoại hoặc báo. Cảm giác này có thể đánh thức bạn khỏi giấc ngủ. Cảm giác tê có thể trở nên không đổi theo thời gian.

- Suy yếu: Bạn có thể yếu cơ tay tay và có xu hướng thả đồ vật. Điều này có thể là do sự tê liệt trong tay hoặc sự suy yếu của cơ ngón tay cái, cũng được kiểm soát bởi thần kinh giữa.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn thường xuyên có các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ống cổ tay đã kể ở trên và những triệu chứng này gây cản trở hoạt động bình thường và các giấc ngủ của bạn. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp bạn tránh được những tổn thương dây thần kinh và cơ.

3. Nguyên nhân gây ra hội chứng ống cổ tay 

Hội chứng ống cổ tay gây ra bởi áp lực lên dây thần kinh giữa.

Dây thần kinh giữa chạy từ cẳng tay qua một lối đi qua cổ tay (ống cổ tay) đến tay bạn. Nó cung cấp cảm giác về phía lòng bàn tay của ngón cái và ngón tay, ngoại trừ ngón tay nhỏ. Nó cũng cung cấp tín hiệu thần kinh để di chuyển các cơ xung quanh chân ngón cái(chức năng vận động).

Bất cứ thứ gì ép hoặc kích thích dây thần kinh giữa trong không gian hẹp cổ chân có thể dẫn đến hội chứng ống cổ tay. Gãy cổ tay có thể thu hẹp ống cổ tay và gây kích ứng dây thần kinh, cũng như sưng và viêm do viêm khớp dạng thấp.

Rất ít khi hội chứng ống cổ tay được gây ra bởi một nguyên nhân đơn lẻ. Có thể là sự kết hợp của các yếu tố nguy cơ góp phần vào sự phát triển của tình trạng này.

Yếu tố nguy cơ mắc hội chứng ống cổ tay

Có nhiều yếu tố khiến cho bạn có nguy cơ cao bị mắc hội chứng ống cổ tay như: 

- Yếu tố giải phẫu: Cổ tay bị gãy hoặc trật khớp, hoặc viêm khớp làm biến dạng xương nhỏ trong cổ tay, có thể làm thay đổi ống cổ tay và gây áp lực lên dây thần kinh giữa. Những người có ống cổ tay nhỏ dễ mắc hội chứng ống cổ tay.

-Giới tính: Hội chứng ống cổ tay thường gặp ở phụ nữ. Điều này có thể là do ống cổ ở nữ nhỏ hơn nam giới. Phụ nữ mắc hội chứng ống cổ tay có ống cổ tay nhỏ hơn phụ nữ không bình thường.

- Tổn thương thần kinh: Một số bệnh mãn tính, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh, bao gồm tổn thương thần kinh giữa.

- Viêm: Các chứng bệnh có đặc điểm viêm như viêm khớp dạng thấp, có thể ảnh hưởng đến lớp đệm xung quanh gân trong cổ tay và gây áp lực lên dây thần kinh giữa của bạn.

- Béo phì: Đang béo phì là một yếu tố nguy cơ đáng quan tâm cho hội chứng ống cổ tay. Thay đổi trong sự cân bằng của chất dịch cơ thể. Lưu giữ chất lỏng có thể làm tăng áp lực trong ống cổ tay, gây kích ứng dây thần kinh giữa. Điều này rất phổ biến trong thai kỳ và mãn kinh. Hội chứng ống cổ tay liên quan đến thai kỳ thường tự khỏi sau khi mang thai.

- Yếu tố y học khác: Một số yếu tố nhất định, như mãn kinh, béo phì, rối loạn tuyến giáp và suy thận, có thể làm tăng cơ hội hội chứng ống cổ tay.

- Các yếu tố nơi làm việc: Có thể làm việc với các dụng cụ máy khoan, máy cắt hoặc trên dây chuyền lắp ráp đòi hỏi sự uốn cong cổ tay kéo dài hoặc lặp đi lặp lại có thể gây ra áp lực gây hại cho dây thần kinh giữa hoặc làm tổn thương thần kinh.

Tuy nhiên, các bằng chứng khoa học chưa đủ cơ sở và các yếu tố này đã không được xác định nguyên nhân trực tiếp của hội chứng ống cổ tay.

Một số nghiên cứu đã đánh giá liệu có sự liên quan giữa sử dụng máy tính và hội chứng ống cổ tay. Tuy nhiên, chưa có đủ bằng chứng để nói việc sử dụng máy tính rộng rãi như là một yếu tố nguy cơ cho hội chứng ống cổ tay, mặc dù nó có thể gây ra một hình thức khác nhau của đau tay.

4. Các phương pháp điều trị hội chứng ống cổ tay

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể hỏi các câu hỏi và tiến hành một hoặc nhiều thử nghiệm sau đây để xác định xem bạn có mắc hội chứng ống cổ tay hay không:

Lịch sử triệu chứng: Bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng của bạn. Các triệu chứng hội chứng ống cổ tay thường xuất hiện khi cầm điện thoại hoặc báo, cầm vô lăng, hoặc thức dậy vào ban đêm.

Kiểm tra thể chất: Bác sĩ sẽ khám sức khoẻ và kiểm tra cảm giác trên ngón tay và sức mạnh của cơ bắp trong tay. Uốn cổ tay, bấm vào dây thần kinh hoặc đơn giản là nhấn vào dây thần kinh có thể gây ra triệu chứng ở nhiều người.

Tia X: Bác sĩ cũng có thể sẽ đề nghị chụp X-quang cổ tay bị ảnh hưởng để loại trừ các nguyên nhân khác gây ra đau cổ tay, chẳng hạn như viêm khớp hoặc gãy xương.

Chụp ảnh điện tử: Thử nghiệm này đo lượng chất thải điện nhỏ phát sinh trong cơ. Trong bài kiểm tra này, bác sĩ sẽ chèn điện cực mỏng vào các cơ cụ thể để đánh giá hoạt động điện khi cơ co lại và nghỉ ngơi. Thử nghiệm này có thể xác định thiệt hại cơ và cũng có thể loại trừ các điều kiện khác.

Nghiên cứu dẫn truyền thần kinh: Trong một biến thể của electromyography, hai điện cực được dán vào da của bạn. Một cú sốc nhỏ được truyền qua các dây thần kinh trung bình để xem liệu xung điện được làm chậm trong đường hầm carpal. Thử nghiệm này có thể được sử dụng để chẩn đoán tình trạng của bạn và loại trừ các điều kiện khác.

Điều trị

Điều trị hội chứng ống cổ tay càng sớm càng tốt sau khi các triệu chứng bắt đầu. Thường xuyên nghỉ ngơi để thả lỏng tay của bạn. Tránh các hoạt động làm trầm trọng thêm các triệu chứng và áp dụng các vật lạnh để giảm sưng cũng có thể giúp ích.

Các lựa chọn điều trị khác bao gồm thanh nẹp cổ tay, thuốc và phẫu thuật. Các phương pháp đặt nẹp và các phương pháp cố định khác có xu hướng giúp đỡ nếu bạn chỉ có các triệu chứng nhẹ đến trung bình dưới 10 tháng.

Điều trị không phẫu thuật

Nếu tình trạng này được chẩn đoán sớm, các phương pháp điều trị không phẫu thuật có thể giúp cải thiện hội chứng ống cổ tay, bao gồm:

- Cố định cổ tay: Một thanh nẹp giữ cổ tay bạn trong khi bạn ngủ có thể giúp giảm các triệu chứng ban đêm của cảm giác ngứa và tê. Nẹp ban đêm có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn mang thai.

- Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): NSAID, như ibuprofen (Advil, Motrin IB, …), có thể giúp giảm đau từ hội chứng ống cổ tay trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, không có bằng chứng rằng các thuốc này cải thiện hội chứng ống cổ tay.

- Corticosteroi: Bác sĩ có thể tiêm ống cổ tay bằng corticosteroid để giảm đau. Đôi khi bác sĩ của bạn sử dụng siêu âm để tiêm các mũi tiêm này.

Corticosteroid làm giảm viêm và sưng, làm giảm áp lực lên dây thần kinh giữa. Corticosteroid uống không được coi là có hiệu quả như tiêm corticosteroid để điều trị hội chứng ống cổ tay

Nếu hội chứng ống cổ tay gây ra bởi viêm khớp dạng thấp hoặc viêm khớp viêm khác, sau điều trị viêm khớp có thể làm giảm các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay. Tuy nhiên, điều này là không được chứng minh.

Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể thích hợp nếu các triệu chứng của bạn trầm trọng hoặc không thể điều trị với các phương pháp điều trị khác.

Mục tiêu của phẫu thuật ống cổ tay là để giảm áp lực bằng cách cắt dây chằng nhấn trên dây thần kinh giữa
Phẫu thuật có thể được thực hiện với hai kỹ thuật khác nhau:

- Phẫu thuật nội soi: Bác sĩ phẫu thuật của bạn sử dụng một thiết bị giống kính thiên văn với một máy ảnh nhỏ gắn vào nó để xem bên trong ống cổ tay của bạn. Bác sĩ phẫu thuật cắt dây chằng qua một hoặc hai vết rạch nhỏ trong tay hoặc cổ tay.

Phẫu thuật nội soi có thể đau ít hơn phẫu thuật mở trong vài ngày hoặc vài tuần sau khi phẫu thuật.

- Phẫu thuật mở: Bác sĩ phẫu thuật của bạn làm cho vết rạch trong lòng bàn tay của bạn qua ống cổ tay và cắt xuyên qua dây chằng để giải phóng dây thần kinh.

Thảo luận về những rủi ro và lợi ích của mỗi kỹ thuật với bác sĩ phẫu thuật của bạn trước khi phẫu phẫu. Các nguy cơ phẫu thuật có thể.

• Không đầy đủ của dây chằng
• Nhiễm trùng vết thương
• Sự hình thành sẹo
• Thương tích thần kinh hoặc mạch máu

Trong quá trình chữa bệnh sau khi phẫu thuật, các dây chằng mô dần dần trở lại với nhau trong khi cho phép nhiều chỗ cho dây thần kinh. Quá trình lành lại này thường mất vài tháng, nhưng da lành lại trong vài tuần

Nếu hội chứng ống cổ tay gây ra bởi viêm khớp dạng thấp hoặc viêm khớp viêm khác, việc điều trị viêm khớp có thể làm giảm các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay.

Những trường hợp nặng cần phải được điều trị nội khoa tích cực, nếu không cải thiện có thể phải can thiệp bằng phẫu thuật.

• Điều trị nội khoa
• Phẫu thuật
• Vật lý trị liệu

Biện pháp khắc phục tại nhà

Các bước này có thể làm giảm triệu chứng tạm thời:

• Hãy nghỉ giải lao ngắn từ các hoạt động lặp lại liên quan đến việc sử dụng tay của bạn
• Giảm cân nếu bạn thừa cân hoặc béo phì
• Xoay cổ tay và kéo lòng bàn tay và ngón tay của bạn
• Uống thuốc giảm đau, như aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin IB, …) hoặc naproxen natri (Aleve)
• Mặc quần áo ấm, không chật chội cổ tay vào ban đêm. Bạn có thể tìm thấy những thứ này tại hầu hết các tiệm thuốc tây 
• Tránh ngủ trên tay

Nếu đau, tê hoặc yếu lại tái phát và kéo dài, hãy đi khám bác sĩ.

5. Phòng chống hội chứng ống cổ tay

Không có biện pháp đã được chứng minh để ngăn ngừa hội chứng ống cổ tay, nhưng bạn có thể giảm thiểu căng thẳng trên tay và cổ tay của bạn bằng những phương pháp sau:

- Giảm áp lực và thư giãn: Nếu công việc của bạn liên quan đến một bộ phận đếm tiền mặt hoặc bàn phím, hãy nhấn nhẹ nhàng các phím. Đối với chữ viết tay kéo dài, sử dụng một cây bút lớn với phần cầm bút cỡ lớn, mềm và mực chảy đều.

- Thường xuyên nghỉ ngơi: Nhẹ nhàng căng và uốn tay và cổ tay theo định kỳ. Thư giãn khi có thể. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn sử dụng thiết bị máy khoan, máy cắt hoặc đòi hỏi bạn phải sử dụng một lượng lớn lực.

- Tư thế của bạn: Tránh uốn cổ tay của bạn lên hoặc xuống. Một vị trí thoải mái là tốt nhất. Giữ bàn phím ở độ cao khuỷu tay hoặc thấp hơn một chút.

- Cải thiện tư thế của bạn: Vai chuyển động không đúng cách, làm ngắn cổ và cơ vai của bạn và nén dây thần kinh ở cổ. Điều này có thể ảnh hưởng đến cổ tay, ngón tay và bàn tay của bạn.

- Thay đổi con chuột máy tính của bạn: Hãy chắc chắn rằng con chuột máy tính của bạn được thoải mái và không căng thẳng cổ tay của bạn.

- Giữ tay ấm: Bạn có nhiều khả năng bị đau tay và tê cứng nếu bạn làm việc trong một môi trường lạnh. Nếu bạn không thể kiểm soát được nhiệt độ trong khi làm việc, hãy đeo găng tay không ngón tay để giữ ấm tay và cổ tay.

Tham khảo ngay những thông tin hữu ích khác:

• Dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ống cổ tay
• Nguyên nhân dẫn đến hội chứng ổng cổ tay
• Điều trị hội chứng ống cổ tay như thế nào
• Các biện pháp phòng ngừa hội chứng ống cổ tay

Để điều trị hội chứng ống cổ tay, bạn có thể liên hệ đặt khám với các bác sĩ của Hello Doctor theo số điện thoại 1900 1246.